“O‘zgidromet” kuzning birinchi oyi davomida qanday ob-havo kuzatilishi bo‘yicha maʼlumot berdi.
Sentyabr – kuzining birinchi oyi, ammo O‘zbekistonda ob-havo sharoitiga ko‘ra, faqat qulayroq harorat fonida, u ko‘pincha yozga o‘xshaydi. Ko‘p yillik kuzatuv ma’lumotlariga asosan respublika hududining katta qismida oyning birinchi yarmida o‘rtacha kunduzgi harorat 30-33 darajani, oyning ikkinchi yarmida 26-29 darajani tashkil etadi.
Sentyabr oyining eng issiq kunlarida termometr ko‘rsatkichi 35-37 darajagacha, janubda 39-41 darajagacha ko‘tariladi. Sentabr oyida havo harorati markaziy hududlar bo‘yicha ba’zi joylarda 40-41 darajagacha, shimoliy, janubiy va cho‘l hududlarning ayrim joylarida hatto 42-43 darajagacha ko‘tarilgan davrlar ham kuzatilgan.
Toshkentda meteorologik kuzatuvlarning barcha yillari uchun sentabr oyidagi eng yuqori harorat 2013-yil 25-sentabrda qayd etilib, 40,0 darajani tashkil etgan. Kunduz kungi harorat 22-25 darajagacha, ba’zan esa undan ham pastroq bo‘lgan davrlar har yili sentyabr oyida qayd etiladi va odatda davriyligi juda qisqa bo‘ladi.
Ayrim yillarda respublika bo‘yicha barcha joylarda (eng chekka janubiy hududlar va Farg‘ona vodiysidan tashqari) sentabr oyining so‘nggi o‘n kunligida ertangi kuzgi sovuqlar kuzatildi. Kuzutuvlarning barcha tarixiy qatorlari uchun eng issiq sentabr oylari (me’yordan 1.5-3 darajaga yuqori) 2005, 2013, 2016, 2021, 2022-yilarda kuzatildi, bu global isish tendensiyasiga mos keladi.
Eng sovuq (me’yordan 2-3,5 darajaga past) sentabr oylari 1930 va 1931-yillarda, so‘nggi yillarda esa 1992 va 1994-yillarda kuzatildi.
Iqlim xususiyatlariga ko‘ra, O‘zbekistonda sentabr oyi yilning eng qurg‘oqchil oylaridan biri deb hisoblanadi. Oylik yog‘ingarchilik miqdori iyul va avgust oylariga nisbatan biroz ko‘proq bo‘lib, tekistlik hududlarda 1-5 mm ni, tog‘larga yaqin hududlarda 6-10 mm ni tashkil etadi va faqat baland tog‘li hududlarda 15-30 mm qiymatlarga yetadi.
Yomg‘ir odatda kamdan-kam yog‘adi, oy uchun o‘rtacha 1-4 marta va ko‘p hollarda jadalligi past bo‘ladi. Shunday yillar kuzatilganki, sentabr oyida O‘zbekistonning barcha hududi bo‘yicha umuman yomg‘ir yog‘magan. So‘nggi marta bunday anomal quruq sentabr oylari 2007 va 2021-yillarda kuzatilgan edi.
Bu yil sentyabr oyi qanday bo‘ladi?
Oyning birinchi o‘n kunligida qulay harorat fonida quruq ob-havo hukm surishi kutilmoqda.
Kechasi va erta tongda 12-17 daraja haroratda tetiklantiruvchi salqinlik seziladi, kunduzi esa quyosh nurlari havoni 28-33 darajagacha, ba’zi joylarda 35 darajagacha isitadi. O‘n kunlikning ikkinchi yarmida 24-27 darajagacha qisqa muddatga pasayishi mumkin.
Keyinchalik, sentyabr oyining oxirigacha pastroq fonda harorat kechalari 13-18 darajadan 7-12 darajagacha, kunduz kunlari 28-33 darajadan 20-25 darajagacha o‘zgarib turishi kutilmoqda.
Oyning uchinchi o‘n kunligining ayrim kunlarida qisqa muddatli yomg‘irlar yog‘ishi mumkin.
Izoh (0)