Qirg‘iziston Konstitutsiyaviy sudi mamlakatda yashovchi voyaga yetgan fuqarolarning hujjatlarda otasining ismi o‘rniga onasining ismini ko‘rsatish huquqi to‘g‘risidagi qarorini bekor qildi.
Qayd etilishicha, Konstitutsiyaviy sudning 30-iyundagi avvalgi qarorida “faqat favqulodda holatlarda” onaning ismini tanlash imkoniyati taklif qilingan. Gap hayotiy fojialarni boshdan kechirgan, ruhiy yoki jismoniy jarohat olgan yoki otaning hayotidagi o‘rni bilan bog‘liq salbiy tajribalarni boshdan kechirgan, shu sababli o‘zining to‘liq ism-sharifida erkak kishining ismini qabul qilishni istamagan shaxslarning huquqlari haqida ketgan.
Konstitutsiyaviy sud avvalgi qaror faqat SSSRda joriy qilingan nom berish modeliga (ism, familiya va otasining ismi) taʼsir qilgani, milliy anʼanalarga ko‘ra nom berish tartibi (“uulu, qizi, tegin”) sud tomonidan ko‘rib chiqilmaganini taʼkidladi.
“Ammo sudning bu pozitsiyasi aholining katta qismi onaning ismini olish institutini, umumiy qaraganda, qirg‘iz xalqining maʼnaviy-axloqiy asoslar, qadriyatlar va anʼanalarga tajovuz qiluvchi salbiy hodisa sifatida qabul qilgani sababli keng jamoatchilik eʼtiroziga sabab bo‘ldi”, — deyiladi Konstitutsiyaviy sud bayonotida.
Shu boisdan Konstitutsiyaviy sud raisi Emil Oskonbayev avvalgi qarorni qayta ko‘rib chiqish tashabbusini ilgari surgan. “Qaror atrofida Konstitutsiyaviy sudning nufuzi va fuqarolarning konstitutsiyaviy odil sudlovga ishonchi darajasiga putur yetkazuvchi vaziyat yuzaga keldi”, — deya ta’kidlanadi bayonotda
Oktyabr oyi boshida Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarov Konstitutsiyaviy sud to‘g‘risidagi qonunga uning qarorlarini, jumladan, xalqning “axloqiy va axloqiy qadriyatlariga” zid bo‘lgan holatlarni qayta ko‘rib chiqish imkonini beruvchi o‘zgartirishlarni imzolagandi. O‘zgartirishlar kiritilishiga aynan Konstitutsiyaviy sudning mamlakat aholisiga ona ismini olishiga ruxsat bergan qarori sabab bo‘lgan. Bungacha Konstitutsiyaviy sudning qarorlari yakuniy bo‘lib, qayta ko‘rib chiqilishi shart emas edi.
Izoh (0)