O‘zbekiston ichki talabni qondirish uchun Xitoyga gaz eksportini joriy yil boshidan to‘xtatib, so‘ng yana qayta tikladi. Bu haqda Eurasianet xabar bermoqda.
Hukumat yetkazib berish qayta tiklangani haqida e’lon qilmadi. Biroq Xitoy ma’lumotlari shuni ko‘rsatadiki, Toshkent Turkmanistondan boshlanib, O‘zbekiston va Qozog‘iston orqali o‘tuvchi Markaziy Osiyo—Xitoy quvuri orqali yana gaz eksport qilmoqda.
O‘zbekiston joriy yilning to‘rt oyida Xitoyga 132,8 mln dollarlik gaz eksport qildi, deb xabar berdi Rossiyaning “Neftegaz.ru” energetika sayti Xitoy Bosh bojxona boshqarmasi statistik ma’lumotlariga tayanib.
Eksport qilingan gaz hajmi bo‘yicha aniq raqam ochiqlanmadi.
Turkmaniston yanvar—aprel oylarida 2,87 mlrd dollarlik gaz bilan Xitoyning eng yirik gaz yetkazib beruvchisi edi. Qozog‘iston 270,6 mln dollarlik gaz eksport qilgan.
Qozog‘iston va O‘zbekiston Xitoyning quvur liniyasi bo‘yicha mos ravishda to‘rtinchi va beshinchi yirik gaz yetkazib beruvchilari edi. Har ikki davlat o‘sib borayotgan ichki talabni qondirish uchun kelgusi yillarda gaz eksportini to‘xtatishni rejalashtirayotganini ma’lum qilgan.
Mamlakat eksportni tugatish uchun 2025-yilgacha muddat belgilagan.
Hozirda xususiy iste’molchilar uchun amal qilayotgan subsidiyalar tizimi isloh qilinadi, shuning uchun narxlar faqat ma’lum miqdorda foydalanishgacha subsidiyalanadi.
Mijozlar hali e’lon qilinmagan limitdan ortiq iste’mol qilingan gaz uchun bozor narxlarini to‘laydi.
Eksport to‘xtatilganda mavjud bo‘lgan qo‘shimcha gaz, uni sotishdan ko‘ra ko‘proq daromad keltiradigan plastmassa kabi qo‘shimcha qiymatli mahsulotlar ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. O‘zbekiston eksportni bosqichma-bosqich to‘xtatishga tayyorgarlik ko‘rish maqsadida Xitoyga jo‘natiladigan eksportni qisqartirishni boshlagan.
Bu yil O‘zbekiston 3,3 mlrd kub metr gaz eksport qilishni rejalashtirmoqda, bu 2019-yilda 12,2 mlrd kub metrni tashkil qilgan.
Avvalroq O‘zbekistondan gaz eksportining deyarli barchasi Xitoy hissasiga to‘g‘ri kelishi haqida xabar berilgan edi.