“Yangi muammolarni hal qilish uchun bizga shu hujjat kerak edi”. Komilov va Safoyev — o‘zbek-qozoq ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risidagi deklaratsiya haqida

O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev qozog‘istonlik hamkasbi Qosim-Jo‘mart To‘qayev taklifiga binoan 5—6-dekabr kunlari davlat tashrifi bilan Nur-Sultonda bo‘ldi. Tashrif davomida O‘zbekiston va Qozog‘iston o‘rtasida ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risidagi deklaratsiya imzolandi. O‘zbekiston tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Komilov va O‘zbekiston Senati raisining birinchi o‘rinbosari Sodiq Safoyev “O‘zbekiston 24” telekanaliga bergan intervyularida mazkur deklaratsiya ahamiyati haqida fikr bildirdi.

“Bizga shunday hujjat kerak edi”

Abdulaziz Komilovning ta’kidlashicha, prezident Shavkat Mirziyoyevning Qozog‘istonga ushbu tashrifi “juda samarali va sermahsul bo‘lgan”.

“Muzokaralar natijasida 20 dan ortiq davlatlararo, hukumatlararo, idoralararo hujjatlar imzolandi. Siyosiy nuqtai nazardan eng muhimi — ittifoqchilik aloqalar to‘g‘risidagi deklaratsiyadir. Ushbu juda muhim hujjatda kelajakdagi strategik hamkorligimizning asosiy yo‘nalishlari belgilangan. Bu hujjat siyosiy hamkorlik, iqtisodiyot, investitsiyalar, madaniy-gumanitar sohalardagi hamkorligimizga aloqador, bundan tashqari, ushbu hujjat hamkorligimizning juda muhim qismi — xavfsizlik sohasidagi hamkorlikni ham davom ettiradi. Bunday sammitlar yildan-yilga doimiy ravishda o‘tkazilishi natijasida juda katta natijalarga ega bo‘lyapmiz”, — dedi Komilov.

Tashqi ishlar vazirining izohlashicha, qabul qilingan deklaratsiya “o‘zidan-o‘zi paydo bo‘lmagan”.

“Nega deganda, hozirgi vaziyatda yangi-yangi masalalar, yangi muammolar yuzaga chiqyapti. Bularni birgalikda hal qilish uchun bizga shunday hujjat kerak edi. Bu hujjatni ustida ekspertlarimiz juda jiddiy ishladi. Deklaratsiyada ko‘rsatilgan yo‘nalishlar bo‘yicha hamkorlikni amalga oshirish uchun uchta kengash tuziladi. Birinchisi — davlatlararo kengash, prezidentlar darajasida; ikkinchisi — parlamentlararo kengash; uchinchisi — tashqi ishlar vazirlari kengashi. Tashqi ishlar vazirliklariga yuqoridagi ikki kengash faoliyatini muvofiqlashtirish vazifasi ham yuklatilgan”, — dedi u.

Abdulaziz Komilov Markaziy Osiyo davlatlari orasida bunday deklaratsiya ilk bor imzolanganini ham alohida qayd etib o‘tdi.

“Nima uchun Qozog‘iston bilan O‘zbekiston? Negaki, Qozog‘iston va O‘zbekiston o‘ziga yarasha juda katta salohiyatga ega. Bir-biriga juda yaqin. Ikkinchidan, xalqaro maydonda ham bu davlatlarning roli juda jiddiy. Ikkala davlatning salohiyatini, albatta, biz ishlatamiz va boshqa davlatlar bilan hamkorlikni davom ettiramiz. Biz bu aloqalarni nafaqat o‘zimiz uchun rivojlantiramiz, balki biri-biriga qo‘shni besh davlatning umumiy manfaatlarini amalga oshirishda keng doirada hamkorlikni davom ettiramiz. Albatta, kun tartibida xavfsizlik masalalari ham mavjud bo‘ldi”, — deya qo‘shimcha qiladi O‘zbekiston tashqi ishlar vaziri.

Uning so‘zlariga ko‘ra, “Afg‘onistondagi vaziyat — dolzarb muammo”.

“Afg‘onistondagi vaziyatga nisbatan mana shu ikkita davlatning munosabat bir-biriga juda yaqin. Bundan tashqari, ikki davlat ko‘p yillar mobaynida shu yo‘nalishdagi hamkorlikni davom ettirib kelyapti. Prezidentimiz shuni yana bir bor ta’kidlab aytdilarki, Afg‘onistondagi vaziyatni siyosiy hal qilish, boshqa masalalar muhim, lekin ushbu mamlakatdagi hozirgi gumanitar ahvol — eng dolzarb masala va biz nafaqat o‘zimiz, balki xalqaro maydondagi boshqa tashkilotlar, boshqa davlatlarning ham e’tiborini mana shu masalaga jalb etishimiz kerak”, — deya qo‘shimcha qildi Abdulaziz Komilov.

“O‘zbekiston va Qozog‘iston Senatining navbatdagi uchrashuvi Orol dengiziga yaqin mintaqada bo‘ladi”

Senat raisining birinchi o‘rinbosari Sodiq Safoyevning ta’kidlashicha, O‘zbekiston prezidentining ushbu lavozimga qayta saylanganidan keyingi dastlabki davlat tashrifini Qozog‘istonga amalga oshirganida o‘ziga xos ramziy ma’no bor.

“Chunki Qozog‘iston biz uchun har tomonlama eng muhim davlatlardan biri. Mana shu ittifoqchilik munosabatlari haqidagi hujjatda alohida ikki mamlakat parlamentlararo kengashini ta’sis etish haqidagi qarorga erishildi. Bilasizmi, parlamentlararo munosabatlar davlatlar va xalqlar o‘rtasidagi ishonchning chuqurligini va ular mustahkamligini ko‘rsatadi. O‘ylaymanki, bejiz emaski, oxirgi yillarda O‘zbekiston va Qozog‘iston parlamentlari o‘rtasida, parlament palatalari o‘rtasida muloqot doimiy va muntazam ko‘rinishga ega bo‘ldi. Biz bugun bir-birimizni xalqaro parlamentlararo tashkilotlar doirasida qo‘llab-quvvatlaymiz doim”, — dedi u.

Sodiq Safoyev O‘zbekistonning Qoraqalpog‘iston va Orol dengiziga oid barcha tashabbuslari Qozog‘iston parlamenti tomonidan qo‘llab-quvvatlanayotganini ta’kidlab o‘tdi.

“O‘z navbatida, O‘zbekiston ham Qozog‘istonning vakillarini parlamentlararo hamkorlik tashkilotlarida yuqori lavozimlarga saylashda qo‘llab-quvvatlab kelmoqda. Shuni aytish kerakki, ikki tomonlama komissiya o‘z faoliyatini bevosita xalqlarni bezovta qilayotgan muammolarni yechimiga yoki ular orzu qilayotgan umidlarni erishishga qaratmoqda. Masalan, aytaylik ikki mamlakatning Senati o‘rtasidagi navbatdagi uchrashuv Orol dengiziga yaqinroq mintaqada bo‘ladi va unda aynan shu hududlarda innovatsion rivojlantirish, u yerdagi ekologik muammolarni yechimiga qaratilgan dasturlarni birgalikda olib chiqish bilan bog‘liq bo‘ladi”, — dedi Safoyev.

“Yana bir bor qaytaraman, ittifoqchilik munosabatlari — bu uzoqni ko‘ra bilib qabul qilingan strategik qarordir. Ularning, albatta, huquqiy poydevorini yaratish kerak. Shu poydevorni yaratish, so‘ng ikki tomonlama imzo chekilgan hujjatlarni amalga oshirish jarayonini nazorat qilish — bu parlamentlarning vazifasi. O‘ylaymanki, endi navbat parlamentlarga. Shu ikki xalq o‘rtasidagi munosabatlarni kengaytirish va yanada rivojlantirish, xalqlarimiz manfaatlariga xizmat qilishning ayni vaqti keldi va imkoniyatlar yaratildi”, — deya qo‘shimcha qildi Senat raisi birinchi o‘rinbosari.

Ma’lumot uchun, O‘zbekiston va Qozog‘iston o‘rtasida ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risidagi deklaratsiyada “qardosh xalqlarning hayotiy muhim va uzoq muddatli milliy manfaatlari, ko‘p qirrali sheriklik salohiyatini to‘liq ro‘yobga chiqarish” maqsadi o‘z ifodasini topgan.