O‘zbekiston mehnat qonunchiligiga xodim profilaktik emlashdan o‘tishni rad etgan taqdirda ish beruvchi uni ishga qo‘ymaslikka haqli ekaniga oid qo‘shimcha kiritilgandi. Mehnat vazirligi vaksina olmagan xodimlarni ishdan chetlashtirish tartibi haqida ma’lumot berdi.
Foto: “Daryo” / Madina Nurman
Vazirlikning bildirishicha, qonunchilik me’yorlarini to‘g‘ri, aniq va bir xil qo‘llanilishini ta’minlash maqsadida tavsiyaviy xarakterdagi tushuntirish ishlab chiqildi.
Unga ko‘ra, xodim karantinli va odam uchun xavfli bo‘lgan boshqa yuqumli kasalliklar tarqalishi tahdidi mavjud bo‘lganda bosh davlat sanitariya vrachining qarori asosida qonunchilikda belgilangan tartibda joriy etiladigan profilaktik emlashdan o‘tishni rad etgan taqdirda (sog‘lig‘ining holatiga ko‘ra qarshi ko‘rsatma mavjud bo‘lmaganda) ish beruvchi uni ishga qo‘ymaslikka haqli.
Ya’ni karantinli va odam salomatligi uchun xavfli bo‘lgan boshqa yuqumli kasalliklarning tarqalishi tahdidi mavjud bo‘lgan taqdirda profilaktik emlashdan o‘tishni rad etish, Mehnat kodeksining 113-moddasi 3-qismiga asosan xodimni ishdan chetlashtirish bo‘yicha buyruq chiqarishga asos bo‘ladi.
Ish beruvchi, karantin va odam uchun xavfli bo‘lgan boshqa yuqumli kasalliklarning tarqalishi tahdidi munosabati bilan emlashdan o‘tish majburiyati yuzasidan kasaba uyushma bilan kelishilgan holda qabul qilinadigan ichki mehnat tartib qoidalari, jamoa shartnomalari va boshqa lokal hujjatlarga qo‘shimcha kiritishi lozim.
Ishdan chetlashtirish bo‘yicha buyruq chiqarishdan avval xodimdan emlashni rad etish bo‘yicha yozma ariza olinadi. Agar xodim yozma ariza berishdan bosh tortsa, xodimning emlanishni rad etganlik va bu bo‘yicha ariza berishdan bosh tortganligi yuzasidan dalolatnoma tuziladi. Ishdan chetlashtirish bo‘yicha buyruq bilan xodim imzo qo‘ygan holda tanishtiriladi.
Bosh sanitariya vrachining qaroriga asosan profilaktik emlashlar o‘tkaziladigan shartlar olib tashlanguncha, ammo bosh davlat sanitariya vrachining qarori asosida qonunchilikda belgilangan tartibda joriy etiladigan bitta profilaktik tadbir bo‘yicha jami 3 oydan ortiq bo‘lmasligi kerak.
Xodim ishdan chetlashtirilgan davrda unga ish haqi hisoblanmaydi.
Xodim ishdan chetlashtirilgan bo‘lsa, ish beruvchi va xodim o‘rtasida tuzilgan mehnat shartnomasi, mehnat intizomi to‘g‘risidagi nizom va ustavlari, ichki mehnat tartibi qoidalarida belgilangan ishdan chetlashtirishning maksimal muddati davomida, tibbiy qarshiliklar bo‘lmaganda emlashdan bosh tortgan xodimlarga nisbatan Mehnat kodeksining 181-moddasiga muvofiq intizomiy jazo qo‘llanilish choralari nazarda tutilishi mumkin.
Xodimning sog‘lig‘i holatiga ko‘ra profilaktik emlashdan o‘tishni rad etadigan qarshi ko‘rsatma mavjud bo‘lganda ish beruvchi va xodim o‘rtasidagi kelishuvga muvofiq xodim masofaviy ish rejimiga o‘tkazilishi mumkin.
Karantin va odam uchun xavfli bo‘lgan boshqa yuqumli kasalliklarning tarqalishi tahdidi munosabati bilan emlashdan o‘tishni tashkillashtirish ish beruvchi tomonidan amalga oshiriladi.
Mazkur normalar ish beruvchi tomonidan kasaba uyushmasi qo‘mitasi yoki xodimlarning boshqa vakillik organi bilan kelishib qabul qilinadigan lokal hujjatlarda belgilanadi.
Ma’lumot uchun, 2021-yilning o‘tgan davri mobaynida Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi xizmati tomonidan mazkur normaga rioya qilinishi yuzasidan 27 923 ta (7 905 tasi xo‘jalik yurituvchi subyektlarda, 20 018 tasi budjet tashkilotlarida) tekshirishlar o‘tkazilgan.
Tekshirishlar davomida jami 50 056 nafar (11 244 nafari xo‘jalik yurituvchi subyektlarda, 38 812 nafari budjet tashkilotlarida) vaksina olmagan shaxslar aniqlangan. Ularning 26 008 nafari ishdan vaqtinchalik chetlatilgan, 2 225 ta holatda ish beruvchiga nisbatan jarima chorasi, 175 ta obyektga nisbatan esa faoliyatini vaqtinchalik muddatga to‘xtatish chorasi qo‘llanilgan.
