Britaniyaning Autonomy kompaniyasi va Islandiyaning Ekologik barqarorlik va demokratiyani qo‘llab-quvvatlash assotsatsiyasi Islandiyada ish haftasini qisqartirish bo‘yicha 2015—2019-yillarda o‘tkazilgan tajriba to‘g‘risida 82 sahifadan iborat hisobot e’lon qildi, deb yozadi Meduza.
Tajriba kasaba uyushmalari va notijorat tashkilotlarining takliflariga javoban Reykyavik shahar kengashi va Islandiya hukumati tomonidan boshlangan. Tajriba doirasida ish haqi kamaytirilmasdan ish haftasi 40 soatdan 35—36 soatgacha qisqartirilgan. Ushbu ish tartibi turli xil tashkilotlarda, jumladan, kasalxonalarda va maktabgacha ta’lim muassasalarida joriy qilingan. Tadqiqotda “to‘qqizdan beshgacha” ishlaydigan xodimlar, shuningdek, ko‘proq nostandart smenada ishlovchilar ishtirok etgan.
Hisobotda qayd etilishicha, tadqiqotlar ko‘lami va turli xil ish joylari qisqartirilgan ish haftasining samarali ekanini isbotladi. Ish vaqtining qisqarishi ham ishchilarga, ham ularning tashkilotlariga ijobiy ta’sir ko‘rsatdi. Xodimlarning mahsuldorligi bir xil darajada ushlab turilgan yoki oshgan. Ya’ni, odamlarning farovonligi bir necha ko‘rsatkichlar bo‘yicha yaxshilandi: stress darajasi va charchoqdan tortib sog‘liq, ish va hayot muvozanatigacha.
Tajriba davomida hammasi bo‘lib, ikkita tadqiqot o‘tkazilgan. Birinchisi 2015-yildan boshlangan bo‘lib, unda dastlab ikkita tashkilot va bir necha o‘nlab xodimlar ishtirok etdi, tadqiqot so‘ngiga kelib esa ishtirokchilar soni 2500 kishini tashkil etgan. Ikkinchi tadqiqot 2017-yildan boshlanib, 440 kishi orasida o‘tkazilgan. Umuman olganda, tajribada Islandiyaning butun mehnatga layoqatli aholisining 1 foizdan ko‘prog‘i qatnashgan.
Muvaffaqiyatli sinovlardan so‘ng Islandiya kasaba uyushmalari mamlakat bo‘ylab o‘n minglab odamlar uchun ish haftalarini qisqartirdi. Hozirda Islandiyada mehnatga layoqatli aholining 86 foizi qisqaroq ish haftasiga o‘tgan yoki ish vaqtini qisqartirish huquqini olgan.
“Ushbu tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, davlat budjet tashkilotlarida ish haftalarini qisqartirish bo‘yicha dunyodagi eng katta tajriba barcha jihatlar bo‘yicha juda muvaffaqiyatli o‘tdi. Natijalardan ma’lumki, davlat sektori ish haftalarini qisqartirish bo‘yicha peshqadamlikka tayyor, boshqa mamlakat hukumatlari ham ushbu tajribadan naf ko‘rishi mumkin”, — dedi Autonomy tadqiqotlari rahbari Uil Stronge.