• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12653.32
    • RUB161.89
    • EUR14822.1
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ilm-fan

    Innovatsiyaning o‘zi nima-yu, o‘zbek amaldorlari nima haqda gapiryapti? Yosh olim Rustam Ashurov tushuntiradi

    Yosh fizik olim va ijtimoiy tarmoqlarda faol bloger Rustam Ashurov bugungi O‘zbekistonda xalqaro reytinglar, innovatsiyalar, klasterlar haqida ko‘p gapirilayotganini, ammo reallik naqadar achinarli ekanini, gapirayotganlar ko‘pincha hatto “innovatsiya” so‘zining mazmunini ham tushunmasligini ta’kidlaydi. Uning fikrlari bilan quyida tanishishingiz mumkin.

    E’tibor bergan bo‘lsangiz, televideniye orqali islohotlar haqida gap ketganda tinmay bir xildagi so‘zlar yangraydi – “innovatsiya”, “klaster”, “investitsiya” va hokazo. Innovatsion iqtisodiyot qurishga urinish, bu yo‘lda turli klasterlarga investitsiyalar jalb qilishga bo‘lgan harakat va maqsad tahsinga loyiq. Lekin biz og‘zimizdan chiqayotgan bu so‘zlarning mazmunini qay darajada tushunamiz? Ular aslida ham biz tasavvur qilgan narsalarmi?

    Foto: Google Photos

    Foto: Google Photos

    Qo‘rqmay ayta olishim mumkinki, “innovatsiya”, “klaster”, “investitsiya” kabi so‘zlari haqidagi tushunchamiz rivojlangan davlatlarnikidan ancha farq qiladi. Biz bu so‘zlarni yodlab olgandek takrorlaymiz, mazmunini va asl mohiyatini esa tushunishni xohlamayotgandekmiz go‘yo.

    Masalan, O‘zbekistondagi istalgan OTMga borib, strategik rejasini so‘rasangiz, uning vakillari maqsadlari yaqin kelajakda jahon universitetlar reytingida top mingtalikka kirish ekanini faxr bilan aytadi va buning uchun innovatsion o‘quv uslublarini qo‘llash kerakligini qo‘shib qo‘yadi. Ishonchim komilki, 90 foiz OTM shu javobni beradi.

    Endi siz suhbatdoshingizdan so‘rab ko‘ring: “Xo‘sh, faraz qil, o‘sha top mingtalikka kirding. Aytgin-chi, o‘sha paytdagi ko‘rinishing bilan hozirgi ahvoling orasida qanday farq bo‘ladi?” Javob yo‘q. Chunki unda top mingtalikka kira oladigan universitet qanaqa bo‘lishi kerakligi haqida umuman tushuncha shakllanmagan. Oliy ta’lim vaziri televideniye orqali jahonning yuqori reytingli universitetlari qatoriga bizning OTMlarimiz ham qo‘shilishi kerakligi haqida tinmay gapiradi. Lekin u bu ta’lim tizimimiz bilan jahon u yoqda tursin, kolxoz reytingiga ham qo‘shila olmasligimiz haqida miq etmaydi. Tizim o‘zgarmasa, vazirning gapi “qo‘shilishi kerak”dan nariga o‘tmasligini aniq. Reyting davomat va galstukka qarab tuzilmaydi aslo! Inqilobiy o‘zgarishga esa tayyor emasmiz.

    Boshqa bir misol bu – klasterlar. Hamma joy klasterlashib ketdi. Klasterlardan maqsad hududda yaxshi investitsion muhitni yaratish va doimiy ravishda innovatsion texnologiyalarni jalb qilib borishdir. Ya’ni bir hududda shakllantirilgan infratuzilmadan bir nechta bir-biriga o‘xshash yoki turdosh mahsulot ishlab chiqaruvchilar birgalikda foydalanishi mumkin. Klaster ishlab chiqaruvchilarga infratuzilmani ushlab turishdagi operatsion xarajatlarni pasaytirish, yangi texnologiyalarni joriy qilishni osonlashtirish, kadrlarning kritik massasini ta’minlash, shuningdek, iste’molchilar bilan ishlashni mukammallashtirish kabi imkoniyatlarni beradi. Klasterning, xoh agrar, xoh Hi-Tech bo‘lsin, ajralmas qismi bor. Bu kadrlar yetkazib beruvchi ta’lim tizimi va klasterning doimiy raqobatbardoshligini ta’minlab beruvchi fan va texnologik tashkil etuvchisidir. Bularning ikki klaster ichiga kirmasa, u mahsulot bozorida o‘z o‘rnini yo‘qotib boraveradi. Harqalay, normal raqobat bor yerda u o‘z o‘rnini yo‘qotishi aniq. Bizning klasterlarda kadrlar tayyorlash va texnologik yangilanish bilan, shuningdek, qolgan hamma ish bilan ham Vazirlar Mahkamasi shug‘ullanadi. Xullas, klasterning asl mohiyatidan yiroqlashib, hamma yerda klasterlab yuribmiz!

    Bu qatorga “innovatsiya” so‘zini ham hech ikkilanmay qo‘shishimiz mumkin. Innovatsiya vazirligi tashkil etildi. Innovatsiya aslida ta’lim va ilmiy jarayonlarining o‘zaro siklik munosabati natijasi ekanini hisobga olsak, no‘noq ta’lim tizimimiz va cho‘kayotgan Fanlar akademiyasi ustiga Innovatsion rivojlanish vazirligi tashkil etilishi kulgili holat. Innovatsiya vazirligi bo‘lishi kerakdir balki. Ammo oyoqda mustahkam turadigan ta’lim va fan vazirliklari bor yerda. Innovatsiyalarning bo‘lish yoki bo‘lmasligi alohida vazirlikka bog‘liq ham emas aslida. Innovatsion rivojlanishda ortda qolishda aybni to‘rtta soha va ularning vazirliklari bo‘lishib olgani to‘g‘ri bo‘lardi, menimcha: ta’lim, fan, iqtisodiyot va sanoat vazirliklari. Ular innovatsiyalar uchun To be or not to be degan savolga javob berishi kerak. Agar kuchli ta’lim, fantalab sanoat, shunga mos ilm-fan va bularning natijasi o‘laroq barqaror iqtisodiyot shakllansa, innovatsiyalar o‘z-o‘zidan paydo bo‘laveradi. Balki innovatsion rivojlanish vazirligi shundan so‘ng asqatar. Hozir esa innovatsiya vazirligini innovatsiyalar ko‘rinmayotganida ayblash mantiqsiz.

    Xulosa o‘rnida aytmoqchimanki, zamonaviy so‘zlarni ularning mazmunini tushunmagan holda qo‘llayverish vasvasadan boshqa narsa emas. Vaziyat shu tarzda davom etgudek bo‘lsa, bizda innovatsiya emas, faqat innovasvasa bo‘ladi, xolos.

    Muallif fikri tahririyat nuqtai nazaridan farq qilishi mumkin.

    02.10.2019, 12:29   Izoh (0)   32074
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘zbekistonda yuqori sinf o‘quvchilarining ta’lim dasturini ixtiyoriy tanlashiga ruxsat berilishi mumkin

    20.09.2019, 15:25

    O‘zbekiston OTMlariga 1000 ta eng yaxshi universitet reytingidan joy topilmadi

    19.09.2019, 20:43

    O‘rta Osiyoning o‘n ming yillik tarixiga oid yangi faktlar aniqlandi. Kashfiyotga o‘zbek olimlari ham hissa qo‘shdi

    10.09.2019, 18:45

    Odam immun tanqisligi virusidan (OIV) himoyalanishning yangi usuli topildi

    09.09.2019, 10:12

    Rossiyalik biolog genomni tahrirlash tajribasida ishtirok etadigan ko‘ngillilarni topdi

    06.09.2019, 09:28

    Olimlar qadimgi odamning yuz ko‘rinishini tikladi

    29.08.2019, 10:50
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    SonetUzStyle – ijodiy kontent uchun Kia Sonet sovg‘a qilamiz


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    CAEx Mebel & Decor 2025 ko‘rgazmasi 13-15-sentyabr kunlari Toshkentda bo‘lib o‘tadi


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    riitm aqlli platformasi O‘zbekiston tinglovchilariga 30 million trek taklif etmoqda


    Farg‘ona viloyatida mo‘l hosil: fermerlar 95 sentnerdan ortiq g‘alla yetishtirdi 


    Imzodan Engelberg premium romlari hashamatlikning timsolidir


    Kapitalbank Top Employers Institute talqini bo‘yicha O‘zbekistonning eng yaxshi ish beruvchisi maqomini yana bir bor tasdiqladi


    Chiroyli davlat raqami va 1 yillik transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urtasiga ega HAVAL


    Burger va lavashdan tortib kabob hamda flat-white’gacha — barchasi bir joyda!  


    Toshkentda navbatdagi SAG XL gilam do'koni o'z ishini boshladi


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida

     

    Tavsiya etamiz

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23

    SSSRning qo‘shni davlatga bosqini tarixi: Afg‘onistonda yodgorlik o‘rnatilgan yagona sovet askari kim edi?

    5 iyul, 15:22

    “Erishib bo‘lmaydigan ball belgilangani yo‘q” — “El-yurt umidi” jamg‘armasi ijrochi direktori

    4 iyul, 22:11

    “AQSH o‘yindan chiqmoqchi”. Ukraina Qo‘shma Shtatlar yordamisiz qayergacha bora oladi?

    4 iyul, 19:55
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Latviya davlat xizmatchilarining Rossiya va Belarusiyaga borishini taqiqladi

    Dunyo | 10 iyul, 00:05

    Ozarbayjon va Rossiya o‘rtasidagi mojaro: nega bu ikki tomonlama ziddiyat Markaziy Osiyoda aks-sado bermoqda?

    Dunyo | 9 iyul, 23:45

    Joze Mourinyo sobiq shogirdini “Fenerbahche”ga olib kelmoqchi

    Sport | 9 iyul, 23:30

    “Ikki marta ko‘rgan insonimga turmushga chiqqanman”. Shahzoda Muhammedova oilasi, farzandlari va biznesi haqida gapirdi

    Shou-biznes | 9 iyul, 23:25

    Toshkent 20 yildan keyin qay ko‘rinishda bo‘ladi? Prezidentga yangi reja taqdim etildi

    O‘zbekiston | 9 iyul, 22:50

    The Guardian: Grok sun’iy intellekti natsistga aylandi va o‘zini MexaGitler deb atadi

    Dunyo | 9 iyul, 22:45

    O‘zbekistonga go‘sht importi keskin ko‘paydi

    O‘zbekiston | 9 iyul, 22:25
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.