Bir urushdan boshqasiga: G‘azodagi falastinliklar Janubiy Sudanga ko‘chirilishi mumkin

Isroil G‘azo sektoridagi falastinliklarni Janubiy Sudanga ko‘chirish masalasida mazkur mamlakat bilan muzokaralar olib bormoqda. Sudan hukumati bu taklifni qabul qilishga tayyor emas. Bu haqda Al Jazeera xabar berdi.

Ma’lum qilinishicha, Associated Press nashrining 6 ta manbaasi ushbu muzokaralarda ishtirok etmoqda. Hozircha kelishuv qanday bosqichdaligi noma’lum. Agar bu reja amalga oshsa, falastinliklar bir urush va ochlik xavfi ostidagi hududdan boshqa bir inqirozli mamlakatga ko‘chiriladi.

Isroil bosh vaziri Benyamin Netanyaxu AQSH prezidenti Donald Tramp ilgari surayotgan “falastinliklarning ko‘chirilishi” rejasini amalga oshirayotganini bildirmoqda. U bu jarayonni “ixtiyoriy migratsiya” deb baholamoqda. Aytilishicha, yahudiy davlati boshqa Afrika davlatlari bilan ham shunday ko‘chirish rejalarini muhokama qilgan.

“Men bilgan urush qonunlariga ko‘ra, aholining ketishiga ruxsat berish to‘g‘ri ish bo‘ladi. Keyin esa u yerda qolgan dushmanga qarshi bor kuch bilan kurashsa bo‘ladi”, dedi Netanyaxu Janubiy Sudanga ishora qilmay.

Ayni paytda, Janubiy Sudan tashqi ishlar vazirligi bu xabarlarni qat’iyan rad etmoqda. Rasmiy bayonotda bildirilishicha, bu “iddaolar asossiz bo‘lib, hukumatning rasmiy pozitsiyasini aks ettirmaydi”.

Ba’zi isroillik siyosatchilar falastinliklarni majburan G‘azodan chiqarish taklifini ilgari surgan, huquq himoyachilari esa buni xalqaro huquqni buzuvchi “etnik tozalash” sifatida baholamoqda. Tanqidchilar bu reja falastinliklarni G‘azoga qaytish huquqidan mahrum qilib, Isroilga hududni egallash va yahudiy aholi punktlarini tiklash imkonini berishidan xavotirda. Associated Press ma’lumotlariga ko‘ra esa, Janubiy Sudan Isroil bilan muzokaralar evaziga AQSHdan ayrim sanksiyalarni bekor qilish va safar taqiqini olib tashlashni xohlamoqda.

Ma’lumot uchun, Janubiy Sudan 2011-yilda mustaqillikka erishgan va o‘sha vaqtdan beri mamlakatda fuqarolar urushi davom etib keladi. Bu mojarolarda qariyb 400 ming nafar odam halok bo‘lib, mamlakatning ayrim hududlari ocharchilikdan aziyat chekmoqda. Hozir ham ichki qurolli guruhlar o‘rtasida to‘qnashuvlar yuz berib turadi. Mamlakatdagi jamiyat faollari Sudan “odamlar uchun chiqindixonaga aylanmasligi” va “geosiyosiy bitimlarda savdolashish vositasiga aylantirilmasligi” kerakligini ta’kidlamoqda.