Иссиқкўлдаги тўртта пансионат Ўзбекистонга берилди

Қирғизистоннинг Иссиқкўл вилоятида жойлашган тўртта пансионат Ўзбекистонга берилди.

Шавкат Мирзиёев Қирғизистон ҳукумати билан Иссиқкўлдаги курорт ва дам олиш масканлари тўғрисидаги келишувни тасдиқлади. Битим Садир Жапаровнинг июль ойидаги Ўзбекистонга ташрифи доирасида имзоланганди. Қирғизистон Вазирлар Маҳкамаси ушбу келишувни 23 сентябрда тасдиқлаган.

Унга кўра, Иссиқкўл соҳилидаги аввал Ўзбекистонга тегишли бўлган қуйидаги тўртта пансионат ўзбекистонлик инвесторларга 49 йилга ижарага берилади:

• “Дилором” — “Асакабанк”ка;
• “Олтин қумлар” — Тошкент механика заводига;
• “Роҳат” — “Ўзмиллийбанк”ка;
• қурилиши тугалланмаган “Бўстон” мажмуаси — “Ўзсаноатқурилишбанк”ка.

Инвесторлар объектларни 3−4 юлдуз даражасида реконструкция қилиши, шунингдек, ходимларининг камида 80 фоизи Қирғизистон фуқароларидан иборат бўлиши керак. Ҳар бир объект учун тахминий инвестиция миқдори 15−20 миллион долларни ташкил этади.

Битимнинг бажарилиши учун жавобгарлик Давлат активларини бошқариш агентлиги зиммасига юкланади. Ташқи ишлар вазирлигига Қирғизистон ҳукуматига шартноманинг кучга кириши учун тартиб-таомилларнинг бажарилиши тўғрисида билдиришнома юбориш топширилди.

Ўзбекистоннинг Иссиқкўлдаги собиқ пансионатлари

• 2016 йилда Темир Сариев бошчилигидаги Қирғизистон ҳукумати Иссиқкўлда Ўзбекистонга тегишли бўлган тўртта пансионат: “Роҳат-NBU” (кейинчалик (Алтин Жай деб ўзгартирилди), “Олтин қум” (кейинчалик Бостери), “Дилором” (кейинчалик Энесай) ва Бўстон (номи сақланиб қолган) пансионатларини миллийлаштиришга қарор қилди.
• Ўзбекистон ҳолат юзасидан АҚШдаги халқаро арбитражга даъво аризаси берди. Тошкент қирғиз томонини собиқ СССР давлатлари ўртасида иттифоқ парчаланганидан кейин бошқа республика ҳудудида қолиб кетган объектлардан фойдаланиш бўйича 1992 йилда имзоланган келишувни бузган, деб ҳисоблади.
• 2017 йил декабрида Сапар Исоқов бошчилигидаги Қирғизистон ҳукумати Бишкек тўртта пансионатни Ўзбекистонга беришга қарор қилгани, бироқ ерни ўзида сақлаб қолаётгани ҳақида хабар берди. Бунинг эвазига Ўзбекистон пансионатларга сармоя киритиши ва халқаро арбитраждан даъвосини қайтариб олиши керак эди. Аммо томонлар ўртасида келишув имзоланмагани маълум қилинди.
• 2023 йилда Ўзбекистон бош вазири Абдулла Ариповнинг Қирғизистонга ташрифи доирасида Ўзбекистон делегацияси “Энесай” (собиқ “Дилором”) пансионатига ташриф буюриб, уни кўздан кечирди. “Дилором”, “Олтин қум” ва “Роҳат” пансионатлари инвесторлар ихтиёрига бериш режалаштирилгани маълум қилинди.

Ижтимоий тармоқларнинг қирғиз сегментида пансионатларнинг ўзбекистонлик инвесторларга 49 йилга ижарага берилиши узоқ муддат экани, бу 5-10 йилни ташкил этиши кераклиги хақида фикрлар тарқалгач, Қирғизистон президенти Садир Жапаров “Кабар” агентлигига берган интервьюсида бунинг сабабига тўхталиб ўтганди. 

“Тўртта пансионат бўйича қуйидагиларни айтаман. 2016 йилда Темир Сариев бош вазир сифатида уларни тортиб олди, тўғрисини айтсам, бу кўпроқ популизмга ўхшарди. Ўшанда архив ҳужжатларини ўрганиш ва бу объектларнинг келажаги ҳақида фикр юритиш керак эди. Агар шундай ҳаракат билан халқаро судда ютқазиб қўймаслигимизга кафолатлар бўлса, мақсадга мувофиқ бўларди” деган Жапаров.

Президентнинг билдиришича, ўша йили Ўзбекистон томони Вашингтондаги халқаро судга мурожаат қилиб, 65 миллион доллар товон тўлашни талаб қилган.

2017 йилда Сапар Исоқов Ўзбекистон томонига мактуб йўллаб, муаммони тинч йўл билан ҳал қилиш ва тўртта пансионатни Ўзбекистон томонига қайтариш масаласини ишлаб чиқишни таклиф қилган. Шунингдек, у даъвони қайтариб олишни сўраган. Аммо Ўзбекистон томони даъволаридан воз кечмади.

2023 йилнинг май ойида суд Қирғизистон томони 40 миллион доллардан ортиқ пул тўлаши керак, деган қарорга келган. Биз Ўзбекистон томони билан музокаралар олиб бордик ва объектларни 49 йилга ижарага беришга, уларни тўрт-беш юлдузли меҳмонхоналар даражасига кўтаришлари бўйича келишиб олдик: уларга белгиланган суммани тўлашга имконимиз йўқ”, деб таъкидлади президент. 

Жапаровнинг айтишича, ушбу пансионатлар бугунги ҳолати вайронага айланганки, уларни омборхона деб аташ мумкин. Бу уларни ривожлантиришни талаб қилади.