2025 йил 27 январь санаси сунъий идрок соҳасида инқилобий қадам ташлангани билан тарихда қолди. Хитой компанияси DeepSeek томонидан тақдим этилган янги чатбот сабаб АҚШ фонд бозори қизилга бурканди. Технологик гигантлар акциялари 1 триллион долларга қадрсизланди.
Инвесторлар бу воқеани 1957 йили Совет иттифоқи биринчи бўлиб сунъий йўлдош учирганига қиёслаб, сунъий идрок учун “Спутник лаҳзаси” деб атади. Ўшанда АҚШ технологик пойгада ўзининг ашаддий рақибидан ортда қолаётгани ҳақида хавотирлар пайдо бўлганди.
DeepSeek майдонга ChatGPT учун рақобатчи сифатида чиқиб, камроқ ресурслар билан ўхшаш натижаларни тақдим эта олди. Бу АҚШ сунъий интеллект технологиялари бозорига бўлган ишончни сусайтириб, глобал технология акцияларининг қулашига олиб келди.
Хусусан, технология соҳасидаги Nasdaq Composite индекси 3,1 фоизга пасайиб, унинг умумий қийматидан 1 триллион доллар йўқолди. DeepSeek томонидан ишлаб чиқилган янги моделнинг оқибатлари инвесторларга жиддий таъсир кўрсатди.
Сунъий интеллект моделларини яратишда қўлланиладиган компьютер чипларининг етакчи ишлаб чиқарувчиси Nvidia акциялари қарийб 17% га пасайиб, 600 миллиард доллар йўқотди. Google компанияси бўйсунувчи Alphabet 100 миллиард, Microsoft эса 7 миллиард зарар кўрди.
DeepSeek АҚШ ва Буюк Британияда Apple иловалар дўконининг энг юқори ўрнига кўтарилиб, OpenAI’нинг ChatGPT иловасини ортда қолдирди.
АҚШ президенти Дональд Трамп DeepSeek'нинг муваффақиятини АҚШ технология саноати учун огоҳлантириш деб атади. У Хитой компанияси “тезкор ва арзонроқ AI усулини” яратгани ҳақида гапириб, буни “қимматли устунлик” сифатида баҳолади.
DeepSeek’нинг асосий ютуғи сунъий интеллект моделларини кам ресурслар билан яратишга эришганидир. Компания Nvidia’нинг АҚШ томонидан Хитой бозорига киритилган чекловлар сабаб салоҳияти камайтирилган H800 чипларидан фойдаланиб, ўз алгоритмларини ишлаб чиқди. Бу эса АҚШ компаниялари устида ишлаётган кўп миллиардлик сунъий идрок лойиҳаларининг самарасини шубҳа остига қўйди.
DeepSeek: арзон ва қулай
DeepSeek Хитойнинг Ханчжоу шаҳрида жойлашган тадқиқот компанияси ҳисобланади. У тижорат маҳсулотларини ишлаб чиқармайди. DeepSeek ёрдамчи дастури ва дастурий таъминоти бепул юклаб олиш учун очиқ. Компаниянинг асосчиси Лианг Венфенг бўлиб, ўз ишини 2021 йили Nvidia чипларини сотиб олишдан бошлаган.
Лиангнинг фикрича, сунъий интеллект “барча учун қулай ва арзон бўлиши керак”. У АҚШ ва Хитой ўртасидаги СИ технологиялари фарқи бир-икки йилни ташкил этишини таъкидлаган.
Таҳлилчилар хавотири ва СИ бозорининг баҳолашлари
Goldman Sachs инвестиция банки СИ соҳасидаги ҳаддан ташқари сарф-харажатлар ҳақида огоҳлантирган эди. DeepSeek’нинг ютуғи бу хавотирларни кучайтириб, АҚШ технология секторидаги баҳоларни пасайтириши мумкин.
DeepSeek’нинг Р1 модели 5,6 миллион долларга ишлаб чиқилгани айтилади, бу эса АҚШ моделларининг нархидан анча паст. Экспертларга кўра, Хитой стартапи америкалик рақибларидан анча арзон. Боиси АҚШда шу каби моделларни тайёрлаш учун 100 миллион доллардан 1 миллиардгача сарфланади.
Сунъий интеллектнинг келажаги ҳақида
DeepSeek’нинг муваффақияти кичик ресурслар билан инновациялар яратиш мумкинлигини исботлади. Бу, шунингдек, сунъий интеллектни оммалаштириш ва илм-фан ҳамда хусусий сектор учун янги имкониятлар яратиш йўлида муҳим қадамдир.
Ўзининг очиқ манбали ёндашуви билан DeepSeek AI технологияларининг ривожланиши ва оммавий фойдаланиш соҳасига катта таъсир кўрсатиши кутилмоқда.
Изоҳ (0)