Ҳар биримиз бир неча ўн йиллар олдин Жан-Клод ван Дамм иштирокидаги жангари фильмларни томоша қилганмиз. Бироқ бўлажак актёр бир вақтлар касалманд бола бўлганини кўпчилик билмайди. Агар унинг отаси бўлмаганида, ван Даммни бундай қиёфада кўрмаган бўлардик.
Озғин ва касал боладан спорт юлдузигача
Ҳақиқий исми Жан-Клод Камил Франсуа Ван Варенберг бўлган — Жан-Клод ван Дамм — 1960 йилда Бельгияда туғилган. Унинг отаси ҳисобчи ва гул дўконининг эгаси эди. Болалигида Жан-Клод озғин ва касалманд бола эди. Шунинг учун отаси 10 ёшли ўғлини каратэга беради. Бола бор вужуди билан машқ қила бошлайди, шу билан бирга бодибилдинг билан ҳам шуғулланади.
5 йил давомида бўлажак актёр балетга ҳам қатнашади. Бу севимли машғулот ҳақида у шундай дейди: “Балет мени доимо ўзига жалб қилган, чунки у ерда чаққонлигингиз, чўзилувчанлигингиз ва нафислигингизни намойиш эта оласиз. Мен раққоснинг нафосатини каратэнинг қудрати билан аралаштирдим. Бу менга фильмларда кўп ёрдам берди”. Жан-Клод шунингдек, агар инсон балет машғулотларини уддаласа, у ҳар қандай спорт турини эплаши мумкинлигини тан олади.
Спортдаги биринчи муваффақиятлар ва кинодаги дебюти
18 ёшида бўлажак актёр каратэ бўйича қора белбоғ олади ва бодибилдингда “Жаноб Бельгия” унвонини қўлга киритади. 1979 йилда ван Дамм “Ит ва бўри орасидаги аёл” фильмида дебют қилади. Актёрнинг роли шунчалик кичик эдики, унинг номи ҳатто титрларда ҳам кўрсатилмайди.
Ўша вақтда Жан-Клод кўчада гул сотиб, пул тўплайди ва спорт зали очади. У ерда каратэ, рақс, аэробика ва бодибилдингдан дарс берилган. 20 ёшида у кўпроқ нарсага эришмоқчи эканлигини тушунади ва спорт залини сотишга қарор қилади. Жан-Клод буни шундай эслайди:
Отам мени ақлдан озган деб ҳисоблади. У: “Нима қиляпсан? Брюсселда энг яхши спорт залинг, спорт автомобилинг, ҳашаматли квартиранг бор. Сен шунчалик кўп пул топасанки, ҳамма нарсага қодирсан” деди. У бу ишимдан жуда хафа эди.
Айнан ўша пайтда спортчи венесуэлалик Мария Родригесга уйланади.
Голливудга олиб борувчи машаққатли йўл
Ван Дамм Голливудга кетади. Мамлакатдаги биринчи кунлар унинг учун қийин кечади, чунки доимо пул етишмаслигидан қийналарди. Ван Дамм ўша кунларни шундай эслайди: “Мен кўчада яшардим, машиналарда ухлардим, чунки пулим йўқ эди”. Жан-Клод такси ҳайдовчиси, пицца етказиб берувчи, лимузин ҳайдовчиси, каратэ бўйича шахсий мураббий ва ҳатто Чак Норрисга тегишли бўлган Vudi’s Wharf барида қўриқчи бўлиб ишлаган ва кейинчалик у билан дўстлик алоқаларини ўрнатган. 1982 йилда ван Дамм Голливуд киносида дебют қилади — у “Брейкденс” фильмида раққослардан бирини ўйнайди. Фильмда актёр бир неча дақиқагина фонда рақсга тушади.
1984 йилда эр-хотин ажралишга қарор қилишади. Ўша йили Жан-Клод кичик роллардан бирини ўйнаган “Ном-нишонсиз” фильми экранларга чиқади. Икки йил ўтгач, у “Чекиниш ва таслим бўлмаслик” фильмида жангчи сифатида ўзини намоён қилади. Кейинчалик актёр фильмнинг иккинчи қисмини суратга олишга таклиф қилинади, аммо негадир у рад этади.
Жан-Клод “Йиртқич” (1987) фильмида ўйнашни режалаштирилган эди. Бироқ суратга олиш жараёнида актёр ўзга сайёралик кийимида чидаб бўлмас даражада ноқулай ҳис қилгани учун лойиҳани тарк этганини айтади. Шунда режиссёрлар янада баланд бўйли актёр кераклигини тушунишади ва бу ролга Кевин Питер Холлни чақиришади. Ван Даммнинг бўйи 1,77 м, Холлники эса 2,2 м эди. Фильм муваффақиятидан сўнг Жан-Клод картинада ўйнаш имкониятини қўлдан бой берганидан афсусланмаслигини айтади.
Икки никоҳи ва катта кинодаги ютуғи
1985 йилда ван Дамм Синтиа Дердерианга уйланади, аммо у тез орада бу нотўғри қарор бўлганини тушунади. Келгуси йили актёр ўзининг биринчи муҳим ролларини ўйнай бошлаганида, эр-хотин ажралишади.
1987 йилда у машҳур бодибилдер Гледис Португуэс билан оила қуради. Кейинчалик ўғли Крис, 1990 йилда эса қизи Бянка Брижит дунёга келади. Ташқаридан актёрнинг шахсий ҳаёти бир маромга тушган эди, аммо аслида ундай эмасди.
Жан-Клод фаол ҳаракат қилишда давом этади. “Қонли спорт” (1988) унинг муваффақиятли фильми эди. Шу билан бирга, “Қора бургут” фильми экранларга чиқади, унда актёр ҳам асосий роллардан бирини ижро этади.
Актёр жангари фильмлар юлдузига айланади ва кейинги фильмлари — “Универсал аскар” (1992), “Қочишга жой йўқ” (1993), “Қалтис нишон” (1993) ва “Вақт патрули” (1994) унинг муваффақиятини мустаҳкамлайди. “Вақт патрули” фильмидан сўнг унга учта фильмда суратга тушиш таклиф қилинган ва жами 36 миллион доллар тўлаш ваъда қилинган, аммо у ўзини кўпроқ пулга лойиқ деб ҳисоблагани учун рад жавобини берган. Кейинчалик актёр: “Ҳа, мен хато қилдим. Шу сабабли йиллар давомида Голливуднинг қора рўйхатига тушиб қолдим” дейди.
Тўртинчи никоҳ ва Кайли Миноуг билан бўлган романтикаси
Шу билан бирга, Жан-Клоднинг янги ишқий муносабати ҳақида маълум бўлади. У 1992 йилда учинчи хотини билан ажрашган, 2 йилдан сўнг эса актриса ва модел Дарси Лин ЛаПьер билан оила қурганди. Бир йил ўтгач, уларнинг ўғли Николас туғилади.
1996 йилда актёр режиссёр сифатида дебют қилган “Саргузаштлар излаб” фильми экранларга чиқади. Фильм халқаро миқёсда муваффақиятига эришади. Шунингдек, у “Дўстлар” сериалининг эпизодида ҳам иштирок этган.
Кўп йиллардан кейин маълум бўлишича, актёр рафиқаси бўлса-да, Кайли Миноуг билан ишқий муносабатда бўлган. У бу ҳақда 2012 йилга келибгина гапирган:
“Кайлини севмаслик ғалати бўларди. У жуда чиройли эди, бенуқсон табассуми ва жозибаси билан ажралиб турарди. Аммо шу билан бирга у ўзини машҳур юлдуз каби тутмасди. Кайли ажойиб аёл”.
Собиқ эрининг бу гапларини эшитган Дарси шундай дейди: “Мен бу ҳақда билмасдим, хафа бўлдим ҳам, ўзимни хиёнат қилингандек ҳис қиляпман. Гап шундаки, мен ўшанда ўғлимизга ҳомиладор эдим”. 3 йиллик турмушидан кейин эр-хотин ажрашишади.
Жан-Клод хотини билан ажрашганидан кейин ёмон одатларга берилиб кетади. Иш шу даражага етадики, суд унга ўғли билан кўришишни тақиқлаб қўяди. Кўп жиҳатдан, бу гиёҳвандликнинг сабаби унинг беқарор руҳий саломатлигида эди, чунки актёрга биполяр бузилиш ташхиси қўйилмаган. У нима бўлаётганини тушунмасди, фақат машғулотлардангина хотиржамлик топишга ҳаракат қиларди. “Агар бир неча кун машқ қилмасам, шунчалик тушкунликка тушиб қолардимки, ҳеч нарса мени бахтли қила олмасди”.
1998 йилда ван Даммга ниҳоят тўғри ташхис қўйилади ва унга даволаниш буюрилади. Унинг собиқ рафиқаси Гледис Португуэс унга ҳаётини тартибга солиб, катта кинога қайтишига ёрдам беради. 1999 йил июнь ойида улар муносабатларини қайта расмийлаштиришади. 2015 йилда эса эр-хотин ажрашишни режалаштираётгани ҳақида миш-мишлар тарқалади.
Хабар қилинишича, Гледис ҳатто ажралиш учун ҳужжат топширган, ажралиш сабаби қилиб муросасиз келишмовчиликларни кўрсатган. Бироқ эр-хотин ҳали ҳам бирга.
Жан Клод ван Дамм 2000 йилларда ҳам суратга тушишни давом эттиради. Аммо сўнгги ўн йилликда у 24 та фильмда суратга тушган бўлса, кейинги ўн йилликда атиги 16 фильмда иштирок этган. Кейинчалик ван Дамм иштирокида қуйидаги фильмлар суратга олинади: “Репликант” (2001), “Жаҳаннамда” (2003), “Уйғонган ўлим” (2004), “Нарко” (2004), “Иккинчи қўмондон” (2006).
2008 йилда актёр ҳақидаги “JCVD” (Жеан-Cлауде Ван Дамме) биографик фильми чиқади, шундан сўнг Жан Клод яна юқори тоифали актёр сифатида муҳокама қилинади. Тиме журналининг таъкидлашича, фильм “Қора рицар”дан кейин 2008 йилнинг иккинчи энг яхши фильми бўлишга лойиқ эди. Танқидчиларнинг айтишича, Ван Дамм бу учун “Оскар”га муносиб бўлган.
2010 йилларда ҳам у суратга тушишни тўхтатмайди. 2012 йилда актёр “Чегарасиз 2” фильмида рол ўйнайди, бу Жан Клоднинг жангари жанрга катта қайтиши эди. Ўша йили Брюсселда актёрга катта ҳайкал ўрнатилади.
Очилиш пайтида у оломонга шундай дейди: “Мен бу ҳайкал Жан-Клод ван Даммнинг эмас, балки кўчадан келган, нимагадир ишонган ва нимагадир эришган йигитнинг тимсоли бўлишини истайман”.
Яқинда ван Дамм 63 ёшга тўлди. Интервьюларининг бирида у шундай деб тан олади: “Одамлар ёшимни сўрашганда, мен умрбоқийман деб айтаман”. Актёрдан ёш актёрлар орасида унинг муносиб давомчиси борми, деб сўрашганида у шундай жавоб беради: “Мени афсона дейишса, жуда хижолат бўламан. Мен оддий йигитман, оммавий ахборот воситалари мени “афсона” даражасига кўтаришди. Бундай одам бор ёки йўқлигини билмайман, лекин у бир жойда борлиги аниқ”.
Изоҳ (0)