Давлат қарзи 2024 йилда ялпи ички маҳсулотга (ЯИМ) нисбатан 37 фоиз атрофида бўлиши кутилмоқда. Бу ҳақда Иқтисодиёт ва молия вазирлиги тақдим этган 2024–2026 йилларга мўлжалланган бюджетномада маълумот берилди.
2023 йил 1 июль ҳолатига кўра, Ўзбекистон давлат қарзи миқдори 31,5 миллиард долларни ташкил этиб, ЯИМга нисбатан 36,8 фоизга тенг бўлди. Шундан давлат ташқи қарзи 25,9 миллиард доллар, ички қарзи 5,6 миллиард долларни ташкил этган. Бюджет қонунчилигида 2023 йилда 4,5 миллиард доллар ташқи қарз жалб қилиш белгиланган.
Бюджетномада келтирилган дастлабки таҳлилларда макроиқтисодий ҳамда фискал кўрсаткичлар барқарорлиги таъминланса, давлат қарзининг ЯИМга нисбати 2024 йилда 37 фоиз, 2025 йилда 37,4 фоиз, 2026 йилда 37,9 фоиз атрофида бўлиши прогноз қилинаётгани акс этган. Кутилмаларга қараганда, 2024 йилда мамлакат ялпи ички маҳсулоти ҳажми 100 миллиард доллардан, 2025 йилда 125 миллиард доллардан, 2026 йилда 140 миллиард доллардан ортиши мумкин.
Келгуси уч йилга мўлжалланган бюджет прогноз параметрларини ишлаб чиқишда давлат қарзининг ўрта муддатли даврда макроиқтисодий хавфсиз ҳисобланган ЯИМга нисбатан 60 фоизлик юқори чегараси бўйича киритилган “фискал қоида”га амал қилиш ва бунинг учун бюджет тақчиллигини 2024 йилда 4 фоиздан оширмаслик ҳамда ўрта муддатли даврда ўртача 3 фоиз миқдорида ушлаб туриш мақсад қилинган.
Қайд этилишича, давлат қарзини хавфсиз даражада сақлаш ва самарали бошқариш мақсадида Иқтисодиёт ва молия вазирлиги томонидан ўрта муддатли истиқболда бир қатор қуйидаги чоралар кўрилиши кўзда тутилган:
- Давлат қарзи бўйича йиллик лимитларни белгилаш амалиётини давом эттириш;
- Миллий валютада қарз маблағларини жалб қилиш орқали валюта хатарларини камайтириш. Бунда давлат ғазначилик облигацияларини чиқаришнинг чекланган соф ҳажмини 2024 йилда 25 триллион сўм этиб белгилаш;
- Энг мақбул харажат ва хатар кўрсаткичларига эга давлат қарзи портфелини шакллантиришга қаратилган ўрта муддатли давр учун давлат қарзини бошқариш стратегияни ишлаб чиқиш ва тасдиқлатиш учун Вазирлар Маҳкамасига киритиш;
- Давлат қарзини тўлашнинг ўртача муддатини узайтириш, шунингдек, давлат қарзини манбалар бўйича диверсификация қилиш;
- Давлат ғазначилик облигациялари бозорига халқаро инвесторларни кенг жалб қилиш жараёнини жадаллаштириш;
- Давлат қарзи бўйича хизмат кўрсатиш билан боғлиқ хатарларнинг олдини олиш, уларни бартараф этиш ёки камайтириш
- Давлат қарзига оид маълумотлар очиқлигини таъминлаш.
Изоҳ (0)