Вазирлар Маҳкамасининг “Иқлим ўзгариши ва табиий офатлар хавфига нисбатан миллий ҳаракатлар режасини ишлаб чиқиш ҳамда самарали амалга оширишни ташкил этиш тўғрисида”ги қарори қабул қилинди.
Ҳужжат билан 2023—2030 йилларда табиий офатлар хавфини камайтириш ва иқлим ўзгаришига чидамлиликни ошириш бўйича Ўзбекистоннинг миллий ҳаракатлар режаси тасдиқланмоқда.
Қуйидаги офатларга алоҳида эътибор қаратилади:
- зилзила;
- ер ва тош кўчиши;
- кучли шамоллар;
- қор кўчиши;
- қурғоқчилик;
- сел ва сув тошқини;
- табиий ёнғинлар;
- табиий ҳодисалар билан боғлиқ техноген хавфлар.
Ҳужжатда қайд этилишича, Ўзбекистоннинг катта қисми сезиларли даражада иқлим ўзгариши таъсири доирасида бўлиб, иқлим ўзгариши ва унинг оқибатлари ижтимоий-иқтисодий ривожланишга, одамларнинг турмуш тарзи ва соғлиғига, шунингдек, иқтисодий объектларнинг барқарор фаолият олиб боришига ўз таъсирини кўрсатмоқда.
Сўнгги йилларда иқлим ўзгариши оқибатида республика ҳудудида табиий офатлар сони сезиларли ошди. Табиий офатларнинг ўртача сони 2001—2010 йилларда 115 та ҳолат, 2011—2022 йилларда 126 та ҳолатни ташкил этган. Уларнинг 46 фоизи зилзилалар, 27 фоизи селлар, 13,5 фоиз ер кўчкилари, 8,7 фоизи кучли шамоллар, 2,4 фоизи сув тошқинлари, 1,6 фоизи табиий ёнғинлар, 0,8 фоизи қор кўчкилари ва бошқалар ҳиссасига тўғри келган.
Республикада 12 баллик халқаро МСК-64 шкаласи бўйича интенсивлиги 7 балл ва ундан юқори бўлган зилзилалар содир бўлиш хавфи мавжуд. Марказий Осиё давлатларининг бир қатор сейсмологик хизматлари ҳар йили турли жадалликдаги 3 мингга яқин ерости силкинишларини қайд этади.
Ўзбекистон аҳолисининг қарийб 70 фоизи сейсмик фаол зоналарда истиқомат қилади. Кўплаб бинолар, айниқса якка тартибдаги уйлар қурилиш норма ва қоидаларини ҳисобга олмаган ҳолда қурилгани сабабли уй-жой қурилиш объектларининг 70 фоизи сейсмик барқарор эмас. Зилзиланинг иккиламчи таъсири ҳалокатли бўлиши ва бошқа хавфларни келтириб чиқариш эҳтимоли юқори.
Миллий ҳаракатлар режасининг асосий мақсади — бу табиий офатлар хавфини камайтириш ва иқлим ўзгаришига чидамлиликни ошириш бўйича комплекс чораларни ишлаб чиқишдир.
Шунга кўра қуйидагилар режалаштирилмоқда:
- янги қонунчилик нормаларини, республика ва ҳудудий стратегияларни ишлаб чиқиш, ушбу йўналишда маҳаллий ҳокимият иштироки ва жавобгарилигини ошириш;
- табиий офатлар хавфини аниқлаш ва баҳолаш, аҳолининг бундай ҳолатлар ҳақида хабардорлигини ошириш;
- давлат ва хусусий инвестицияларни жалб этиш, авариявий-қутқарув ва бошқа махсус техникани ишлаб чиқаришни ДХШ тамойиллари асосида маҳаллийлаштириш ва бошқалар.
Шунингдек, Миллий ҳаракатлар режасини амалга ошириш бўйича 26 та асосий чора-тадбирдан иборат “Йўл харита”си тасдиқланмоқда.
Изоҳ (0)