“Февраль охирига бориб пиёз нархи 4 000 сўм атрофида бўлади” – Фермерлар кенгаши

Ўзбекистонда пиёз нархи барқарорлашиши кутилмоқда. Бу ҳақда Фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгаши бош мутахассиси Зайниддин Файзуллаев “Дарё”га берган интервьюсида айтиб ўтди.

Аномал совуқ таъсирида Тошкент шаҳридаги марказий деҳқон бозорларида пиёз нархи бир неча баробар қимматлашди. Ижтимоий тармоқларда бу мавзу кўп муҳокама қилина бошланди. “Дарё” мухбири Тошкент шаҳридаги "Фарҳод" деҳқон бозорида бўлиб, пиёз нархларини ўрганди. Бозор директори ўринбосари Абдулазиз Шодмоновнинг айтишича, нарх кўтарилишининг олдини олиш мақсадида пиёз захираси яратилган.

“Ҳозирда 50 тоннадан ошиқ пиёз захирамиз мавжуд ва у 5-6 кунга етади. Маҳсулот тугашига яқин бевосита импортёрлардан ва деҳқонлардан пиёзларни сотиб оляпмиз. Бугунги кунга келиб, белгиланган нархда, яъни 5 минг сўмдан кунига 6 та нуқтада пиёз савдоси ташкиллаштирилган.

Халқимиз бемалол келиб, харид қилмоқда. Жонли ва катта навбатлар йўқ. Сотувга чиқарилаётган пиёзлар музламаган. Маҳсулотлар қалин матолар билан ўралган, устидан целлофанлар тортилган ва ёпиқ хоналарда сақланмоқда. Уларга ҳеч қандай совуқ таъсир қилмаган”, – деди у.

Зайниддин Файзуллаев пиёз нархи кўтарилишининг иккита муҳим сабабини тушунтирди ва маҳсулот нархи қачон арзонлашиши мумкинлигини тахмин қилди.

“Пиёз нархи кўтарилиши бўйича таҳлиллар олиб борилган. Лекин совуқ бу даражада бўлиши кутилмаганди. Россиянинг Ставропол ўлкаси ва Украинада пиёз етиштириш тўхтади. Пиёз маҳсулотини етиштириш бўйича дунёда олтинчи ўринда турадиган Покистонда табиий офат юз бериб, мамлакат тоғолди яйловларидаги пиёзлар нобуд бўлди. Оқибатда маҳсулотлар бозорга кириб келмайди.

Бизда божхона пиёз экспортини 15 кунга кеч тўхтатди. Ваҳоланки, биз уларни ушбу муаммо юзага келиши ҳақидаги хат билан огоҳлантирган эдик.

Покистон, Афғонистон ва бир неча давлатлар ҳаво илиқ пайтида пиёзларимизни импорт қилиб, олиб чиқиб кетган. Бундан ташқари, аномал совуқда пиёз захираларимизнинг учдан бир қисми нобуд бўлди. Афсуски, омборларимиз совуқ ҳаво ҳароратида маҳсулотларни сақлашга тайёр эмас. Улар 10 даража совуққа ҳам бардош бера олмайди.

Аммо ҳозир ҳам захираларимизда етарли пиёз бор. Фақат бир масала турибдики, пиёз яхлаб, эригандан кейин ирийди ва истеъмолга яроқсиз бўлиб қолади. Ҳозир музлаган пиёзларни жойидан қўзғатиб бўлмайди. Унинг музлари секин эригач, устидаги яхлаганларини олиб ташлаб, қолганини истеъмолчиларга етказиб бериш мумкин бўлади. Бунинг учун бироз кутишга тўғри келади. Ўрганишларимизга кўра, пиёз нархи 20 февралга бориб, тўрт минг сўмга тушади”, – деди мутахассис.

Ўзбекистонда январь ойи бошидан 4 ой муддатга пиёз экспортига чеклов ўрнатилди. Зайниддин Файзуллаев мазкур қарор экспортёр фермерлар манфаатига қай даражада тўғри келиши, уларнинг хориждаги ҳамкорлари олдидаги мажбуриятини бажариш масаласи қандай ҳал қилиниши тўғрисидаги саволга ҳам жавоб берди.

“Ўзбекистон ҳар йили Беларусь, Украина, Литва, Латвия, Эстония, Германия, Мўғулистон, Россия, Тожикистон, Туркманистон, Қирғизистон, Афғонистон, Эрон ва давлатларига пиёз экспорт қилади. Шуни айтиш керакки, экспортёрлар шу пайтгача пиёз экспортини керагидан ортиқ даражада амалга ошира олди. Шартномаларнинг барчаси ортиғи билан ёпилди”, – деди у.