Молия вазири ўринбосари Одилбек Исоқов Самарқандда бўлиб ўтган иқтисодий форум доирасида «Дарё» мухбирига интервью берди. Суҳбатда давлат ташқи қарзини бошқариш сиёсатининг бугунги ҳолати, ички бозорни ривожлантириш ва қимматли қоғозлар бозори тўғрисида сўз борди.
«Дунёда фоизлар ошяпти»
Федерал резерв ёки Европа банкларининг фоизларни ошириши бу глобал инфляцион ҳолатга боғлиқ бўлмоқда. Ҳозир дунёда инфляция даражаси жуда ҳам юқори. Шу туфайли ставкалар ошиши табиий ҳисобланади. Аммо бу ривожланган ва ривожланаётган давлатлар учун ижобий ҳолат эмас.
Бизнинг 2022 йилда кредитларни (давлат ташки қарзлари) асосан, халқаро молия институтларидан, жумладан, Жаҳон банки, Осиё тараққиёт банки ва бошқалардан жалб қиляпмиз. Яхши тарафи уларда ставкалар жуда ҳам паст бўлади.
Давлат қарзини бошқариш сиёсатини юритиш ва кредитларни жалб қилишда турли сценарийларни инобатга олиш керак. Давлат қарзини бошқариш стратегиямизда буни ҳисобга олганмиз. Ставкалар юқори бўлишини кутган эдик дея олмайман, лекин бу нарсага тайёргарлигимиз юқори эди. Форумнинг биринчи кунида кўплаб молиявий ташкилотлар билан ташқи қарз битимлари имзоланди. Аммо ташқи кредитларга ҳеч қандай гаров қўйилмаган.
«Ички бозорни ривожлантириб, кредит олишни камайтирамиз»
Ҳозирда давлат кредитлари бюджет қонунида кўрсатилган миқдорда жалб қилинмоқда. Бу йил 2 миллиард доллар ташқи қарз инвестиция лойиҳаларига, 2,5 миллиард долларлик қарзлар бюджетни қўллаб-қувватлаш учун йўналтирилмоқда.
Бундан ташқари, ички бозоримизни ҳам қўллаб-қувватлаяпмиз. Ички бозорни ривожлантириб, бора-бора ташқи қарзни камайтириш ишлари бизнинг стратегиямизга жуда мос. Ва буни амалга ошириш устида ишлаяпмиз. Халқаро валюта жамғармаси бизнинг бу соҳадаги фаолиятимизни таҳлил қилди. Жамғарма 2023 йилда ички бозорни ривожлантиришдаги айрим камчиликларни тўғрилаш бўйича бизга грант ажратди. Кейинги йилдан бу камчиликларни тўғрилашга ўтамиз.
«Қимматли қоғозлар кўпроқ чиқарилади»
Фоиз ставкаларининг бошқа мамлакатларда ошиб боришига қарамай, ички бозоримизда яхши бир тенденция кетмоқда. Бу йил давлат қимматли қоғозлари чиқариш ҳажмини оширамиз. Яъни 9 триллион сўмлик қимматли қоғозлар чиқармоқчимиз. Ўтган йили 5 триллион сўмдан камроқ чиқарилган эди. Бу йил 10 йиллик давлат қимматли қоғозларини чиқардик.
Қолаверса, Ўзбекистон тарихида биринчи марта инфляцияга боғланган давлат қимматли қоғозларини чиқардик. Яъни инфляцияга қараб қимматли қоғозлар нархи ошади ёки пасайиб туради.
Ставкалар ошяпти, чет элда қимматли қоғоз бозорлари нотинч. Бизнинг асосий эътиборимиз ҳозир ички бозорга бўлмоқда. Ҳамкорларимиз бу бозорни ривожлантиришга ёрдам беришга тайёр. Катта фондлар ўзбек сўмида облигацияларни сотиб олмоқчи. Лекин «кўпригимиз» ҳали тайёр эмас.
Бугунги кунда 9 та банк билан бирламчи дилерлик шартномаларини имзоладик. Бу бозорни имкон қадар профессионаллаштиришга интилиш дегани. Ҳозир 30 та банк бўлса, уларда профессионаллик турлича. Дилерликда эса талаблар бор ва уларни бажариш орқали тажриба ошиб боради.
Изоҳ (0)