Тошкент Афғонистон бўйича музокаралар майдончаси сифатида

Афғонистондан хорижий қўшинлар кутилмаганда тўлиқ олиб чиқиб кетилгач, бу мамлакатдаги вазиятни юмшатишда ШҲТнинг роли ва аҳамияти сезиларли даражада ошди. Шу муносабат билан Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг «ШҲТ—Афғонистон» форматида ташкилотнинг кузатувчи давлатлари: Озарбайжон, Арманистон, Туркия, Камбоджа, Непал, Миср, Қатар ва Саудия Арабистони, шунингдек, халқаро ташкилотларни мулоқотларга жалб этган ҳолда мунтазам равишда олий даражадаги учрашувларни ўтказиш ташаббуси айниқса долзарб ҳисобланади.

Ушбу форматнинг самарадорлигини 2022 йил июль ойида Тошкентда бўлиб ўтган «Афғонистон: хавфсизлик ва иқтисодий тараққиёт" мавзусидаги халқаро конференция ҳам тасдиқлайди, унда йигирмадан ортиқ хорижий давлатлар ва халқаро тузилмалар делегациялари иштирок этди.

Конференция Ўзбекистон ташқи сиёсатининг очиқлиги ҳамда Марказий ва Жанубий Осиё минтақаларининг тарихий ўзаро боғлиқлигини тиклаш масаласини ҳал этиш долзарб масала эканини кўрсатди. Покистоннинг Гвадар портига чиқувчи «Мозори-Шариф—Кобул—Пешовар» темир йўлининг қурилиши Афғонистон иқтисодиётини тиклашга, Ғарб ва Шарқ давлатларнинг катта қисми ўртасидаги савдо-сотиқни ривожлантиришга, умуман олганда, минтақанинг геосиёсий ландшафти ўзгаришига ёрдам берадиган кенг кўламли лойиҳалардан бири бўлиши мумкин. Бу ғояни Ўзбекистон президенти илгари сурди.

«Тошкент платформаси» ўзининг самарадорлигини исботлади ва келажакда Афғонистон бўйича хавфсизлик, экстремизм ва терроризм таҳдидларининг олдини олиш, инклюзив ҳукумат тузиш, инсон ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш, ижтимоий-иқтисодий тикланиш, инфратузилма ва гуманитар лойиҳаларни амалга ошириш каби муҳим масалалар юзасидан музокаралар олиб бориш ва уларни муҳокама қилиш майдончасига айланиши мумкин.

Ушбу мамлакатдаги воқеалар ривожи, унинг замонавий жаҳон иқтисодий алоқалари ва халқаро муносабатларга қайтиши, шунингдек, минтақадаги барқарорлик бу масалаларга, биринчи навбатда, ШҲТга аъзо давлатлар томонидан ўзаро мақбул ечим топишилишига боғлиқ бўлади.

Шуҳрат Қобилов, Марказий Осиё халқаро институти Бош илмий ходими