«Дарё» фотомухбири 14—22 июнь оралиғида Грузиянинг Тбилиси ва Батуми ҳамда Озарбайжоннинг Боку каби шаҳарларида бўлди. Сафар давомида ушбу манзилларнинг ўзига хос жиҳатлари акс этган лаҳзаларни кадрларга муҳрлади. Жумладан, ҳар икки давлатда уйсиз ит ва мушукларга бўлган муносабат, уларнинг одатий кўча ҳаётини кузатди.
Маълумотларга кўра, сўнгги 5 йилда Грузиянинг Тбилиси шаҳрида уйсиз ҳайвонлар, жумладан, итларнинг сони 43 мингдан ортиққа кўпайган. Мушуклар ҳисоби эса юритилмайди. Тўрт оёқли дўстларимизни деярли ҳар қадамда учратиш мумкин. Улар шаҳарнинг ўзига хос ташриф қоғозига айланган бўлишига қарамай, маҳаллий ҳукумат жониворларнинг сони ортиб бораётганидан Хавотирда эканлигини билдирган. Шу мақсадда давлат томонидан ит ва мушукларни стерилизация ҳамда кастрация қилиш, қутуриш касаллиги тарқалмаслиги учун вакциналаш йўлга қўйилган. Грузияда агрессив ҳайвонлар таъқиб қилинмайди, балки уларни ушлаб, кинологлар назоратида ишлангандан сўнг эгалари қидирилади. Аксарият маҳаллий аҳоли вакиллари уларни кўчадан боқиб ҳам олади, жониворларни ҳимоя қиладиган нодавлат ташкилот, уюшма ва жамиятлар кўпчиликни ташкил этади.
Масъуллар хўжайинлари ит ва мушукларини уйдан ҳайдаб юбормаслиги учун рўйхатга олиш муҳим эканлигини таъкидлайди. Иккинчи муҳим жиҳат сифатида стерилизация. Одамлар уй ҳайвонларини боқиб ёки сотиб олаётганида кўпаймаслигига ишонч ҳосил қилган ҳолда олиши керак, деб ҳисоблашади. Кўплаб мамлакатларда ҳайвонларни кўпайтириш ҳуқуқи фақатгина айрим компанияларга тегишли холос.
Мамлакатда уйсиз ҳайвонларни назорат қилишнинг база ёки тизими йўқ эканлиги таъкидланади. Бироқ улар қандайдир тиббий муолажаларни олганидан дарак берувчи махсус чиплар ўрнатилиши доимий амалиёт сирасига киради. Ҳайвонлар популяциясини тартибга солиш қоидалари тўғрисидаги қонун лойиҳаси 5 йилдан бери парламентда эканлиги айтилади. Мутахассисларнинг таъкидлашича, тегишли қонун мавжуд бўлмагунча ит ва мушуклар билан боғлиқ вазият яхшиланмайди.
Озарбайжон
Озарбайжонда ҳайвонларни ҳимоя қилиш чоралари қонун ҳужжатлари ва халқаро конвенцияларни қабул қилиш, ташкилотларни ташкил этиш, хабардорлик кампаниялари, таълим ва бошқаларни ўз ичига олади. 2003 йил 22 октябрда Озарбайжон уй ҳайвонларини ҳимоя қилиш бўйича Европа конвенциясига имзо чекиб, уни 2007 йил 19 октябрда ратификация қилган. Конвенция 2008 йилдан кучга кирган. Мазкур ҳужжат уй ҳайвонларининг саломатлиги ва фаровонлигини оширишга, уларни ҳимоя қилиш ва уларга нисбатан муносабат ҳақида хабардорликни оширишга қаратилган. Озарбайжонда ҳайвонларга нисбатан шафқатсиз муносабатда бўлганлик, жумладан, қаровсиз итларни отиб ташлаш учун жавобгарликка тортилиш мумкин. Ҳайвонларга нисбатан шафқатсизликни тарғиб қилиш, шунингдек, ит жанги ёки буқалар жанги каби ўйин-кулгиларга тақиқ қўйилган.
Озарбайжонда ҳайвонлар ҳуқуқларини тартибга солиш Экология ва табиий ресурслар вазирлигининг Биологик хилма-хилликни муҳофаза қилиш хизмати томонидан амалга оширилади. Мамлакатда республика кинология иттифоқи, уйсиз ҳайвонлар учун «Cандор school» номли марказ, Қутқарув маркази ва уйсиз ҳайвонлар учун ягона марказ, сафари боғи, Ҳайвонларни ҳимоя қилиш жамияти каби турли-туман ташкилотлар фаолият юритади.
Ҳайвонларни ветеринария хизматида рўйхатга қўймасдан боқиш 200 манат, шафқатсиз муносабат натижасида нобуд ёки майиб қилиш 500 манат жаримага сабаб бўлади. Итларни кўчада ва транспортда фақат боғичда, катта зотлиларини-тумшуғига боғич тақиб олиб юриш мумкин. Озарбайжон Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексида ҳам ит эгалари ушбу қоидаларни бузганлик учун 200 манат миқдорида жарима солишни назарда тутилади. 2022 йилнинг январида Бокуда уйсиз ит ва мушукларни овқатлантириш бўйича пилот лойиҳа ишга тушган.
Изоҳ (0)