Инсон ҳаёти давомида тақдирнинг турли синов ва қийинчиликларига дуч келади. Шу каби синовларни енгишда кимдир ўзида куч топа олса, кимдир енгилади. «Дарё» дунёга кераклигини ҳис этиб яшайдиган, Аллоҳнинг мўъжизасидан умид узмаган ва ўзидек жисмоний имконияти чекланган кўплаб инсонларни фаол ҳаётга қайтараётган Гулноза Саидованинг бир кунда ногиронга айланиб қолиш ҳикоясини тақдим этади.
Ҳаётнинг сиз учун тайёрлаб қўйган синовли кунлари бор
— Хоразм вилоятининг Урганч туманида туғилганман. Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика институти (университети)да ўқиганман. Ўқишда фаоллигим туфайли гуруҳ сардори бўлганман. Турмуш қуриб, оналик бахтига эришганман. Лекин ҳаётнинг ўзига яраша, сиз учун тайёрлаб қўйган синовли кунлари бор экан. Кунларнинг бирида эрталаб кўзимни очсам, оёқ-қўлим ишламаяпти. Аммо кўзим кўриб, нафас оляпман. Нима бўлганини тушунмадим, ўшанда инсульт деган касаллик бор эканини ҳам билмас эдим.Соғлом юрган одам, қайсидир нарсаларни фожиа, катта муаммо деб қараганим ёки кўп орзу-ҳавасларга берилиб, ортидан ортиқча юклама билан юрганим учун асаб тизимимда ўзгаришлар содир бўлган. Полиартрит деган бўғим касаллиги билан микроинсульт касаллиги баробар келган. Турли йўқотишлар туфайли умуртқамда тортишиш пайдо бўлган ва ички титроқни ҳис қилардим.
Одам ҳаётда ҳамма нарсага тайёр туриши керак экан. Йўқотишларга ҳам, муваффақиятга ҳам, омад-у омадсизликка ҳам. Асаб тизимим ишдан чиқиши сабаб Аллоҳнинг файзли кунларига, яъни ўтириб ишлаш роҳатига эришдим. Мени умидворлик ушлаб турди. Шу тарзда яшашга секин кўникдим. Олдин юрардим, соғлом эдим. Ўқидим, ишладим, оила қурдим ва фарзанд кўрдим. Энди юрмай қолдим. Лекин тирикман, нафас оляпман, кўзим очиб-юмилади, лекин ҳаракат йўқ. Нима қилиш керак? Нафас олиб, битта кўз очиб-юмиш билан яшаб бўлмайди, ҳаёт давом этмайди-да! Унга мазмун бериш керак.Ногирон эканимни охири тан олдим...
— Ҳаёт давом этиши кераклигини тушунсам-да, нимадан давом эттиришни билмасдим. Уйда оёқ-қўлим ишламай ётган вақтларим телевизорда Республика тадбиркор аёллар уюшмаси раиси аравачада ўтириб, интервью берди. «Бизга ишонинг, имкон беринг!» шу жумла диққатимни тортди негадир. Мавзу ногиронлик ҳақида эди. Аввал ўзимни бемор деб ҳис қилган бўлсам, шундан сўнг ногирон эканимни тушунганман.
Ўша аёлни топиб бордим ва ногирон бўлиб қолдим, лекин ишлашим керак дедим. У аёл ногиронсан-ку, қандай ишлайсан, деган. Табиатан тез йиғлаб юборадиган бўлсам ҳам, ўшанда йиғламаганман. Билмайман, аммо ишлашим керак, деб жавоб қайтарганман. Шунда бўлди, сен ўтдинг деган. У инсон ҳам соғлом бўлган, ҳокимиятда ишлаган ва касаллик сабаб ногирон бўлиб қолган экан. Ўзи ҳам «ногирон» сўзи сабаб турли тўсиқларга учраган ва бошқаларнинг иродасини шу жумлани ишлатиш орқали синовдан ўтказар экан.
Кўчадаги бошқа одам айтгандан кўра, ногиронга ногирон айтгани далда бўларкан. Хуллас, ногиронлигимни тан олдим. Яъни жисмоний ногирон эканимни. Аммо ичимдаги шижоат нимадир қилишим керак дерди. Шу тариқа тўгаракларга аъзо бўлиб, жисмоний имконияти чекланган бўлса ҳам, ақлан етук инсонлар билан танишдим. Семинар, тренингларда қатнашиб, ногиронлик мавзусига кенгроқ кириб бордим. 2009—2010 йилларда вилоятларда айнан ногиронларнинг ҳаётга интеграциясини ривожлантириш масаласида семинар-тренинглар ўтганман.
Маънавий тўсиқлар йўқотилди, аммо...
Бошида ногиронга айланиб қолганимни тушунмаганман. Чунки ногиронлар кўчада бўлмаган, кимдир уялган, бошқаларда бунинг гуноҳи борки, шундай синаляпти деган тушунчалар бўлган.Бизнинг кўчаларда ногиронлар ҳаракатланиши учун қулай шароитлар ҳали яратилмаган. Тўсиқлар жуда кўп. Маънавий тўсиқлар йўқотилди. Менинг ҳам театрга, концертга боргим келарди. Ногирон сифатида биринчи марта кўчага чиққанимда, музейдаги экспонатга қарагандек тикилишганди.
Президент фармонлар чиқаряпти, ижросига келганда айрим ташкилотлар орқада қоляпти. Ногиронлар учун қулайлик деганда инсон ҳаракатлана олиши учун жой бўлиши керак. Бизнинг тадбир ва кўплаб лойиҳаларимиз бор. Лекин режаларни амалга ошириш учун бирор мактаб раҳбари, маҳалла раисига мурожаат қилишим керак ёки хиёбонларда ўтказишим керак.
Бир кунда ногирон бўлиб қолганман, келажакда яна бир кун келиб Аллоҳнинг мўъжизаси билан эрталаб уйғонсам, оёққа туриб кетишни орзу қиламан.
Суҳбатнинг тўлиқ вариантини «Дарё«нинг YouTube’даги саҳифаси орқали томоша қилишингиз мумкин.
Севара Мирзараҳимова суҳбатлашди.
Тасвирчи ва монтажчи – Илҳомжон Хурсаналиев
Изоҳ (0)