«Эвертон» Алишер Усмоновнинг компанияси билан ҳамкорликни тўхтатди. Бу клубга қандай таъсир кўрсатади?

«Эвертон» тадбиркор Алишер Усмоновнинг асосий активларидан бири бўлган USM Holdings билан ҳамкорликни тўхтатди.

USM ўзи нима?

USM — тадбиркорнинг етакчи ҳолдинги бўлиб, унинг асосий активлари: «Мегафон» уяли алоқа операторидан тортиб, бутун сайёра бўйлаб темир рудаси ва мис маҳсулотларини ишлаб чиқариш, етказиб бериш бозорининг энг йирик иштирокчиларидан бири бўлган Металлоинвестъгача бўлган компаниялар ҳисобланади.2012 йилда Усмонов ва унинг ҳамкорлари томонидан 20 йилдан ортиқ вақт давомида сармоя киритиб келинган Twitter, Uber, Facebook ва Xiaomi каби лойиҳаларини бирлаштириш учун USM’га асос солинган. 2017 йилда USM «Эвертон» билан йилига 12 миллион фунтлик шартнома имзолайди. Шундан сўнг компания «Эвертон»нинг энг йирик ҳамкорига айланади: «Гудисон Парк»да «Мегафон» рекламаси пайдо бўлади.

• 2020 йил январь ойида USM 30 миллион фунтга «Эвертон»нинг янги стадионига ном қўйиш ҳуқуқини сотиб олди. Усмонов ном қўйишни эмас, у учун бўлиб ўтадиган савдода қатнашиш имкониятига эга бўлишни хоҳлаганди.
• Кейинроқ «Мегафон» ва Yota компаниялари «Эвертон»нинг аёллар жамоаси расмий ҳомийсига айланди: битим нархи ошкор этилмади, бироқ клуб бу Англия аёллар футболи тарихидаги энг яхши келишувлардан бири эканлигини таъкидлади.
• Ўша йили «Эвертон» йиллик даромади 63,7 миллион фунтни ташкил қилгани билан фахрланганди. Миш-мишларга қараганда бундай рақамлар USM ном учун тўлаган 30 миллион фунт эвазига ошган бўлиши мумкин.

Усмоновнинг таъсири шунчалик каттамиди?

• Усмонов расмий равишда ҳеч қачон клуб акциядорлари рўйхатида бўлмаган, лекин унинг «Эвертон» хўжайини Фарҳод Мошири билан алоқалари доим лойиҳага таъсир қилган: тадбиркор нафақат сармоя киритган, балки муҳим қарорларни ҳам қабул қилган. The Athletic’нинг ёзишича, Рафаэл Бенитес билан музокаралар айнан Усмоновнинг яхтасида бўлиб ўтган.
• Яна ҳам янгироқ мисол бор. Усмоновсиз Фрэнк Лэмпард билан музокаралар ижобий якун топмасди, деб ёзади Mirror газетаси. Амалдаги хўжайин жим ўтирган вақтида, тадбиркор Фрэнкка фаол равишда саволлар бериб турган.
• Усмонов Мошири билан 1989 йилда Middlesex Holdings компаниясининг эронлик хўжайини орқали танишган. Мошири россиялик тадбиркорнинг ишончини қозонган ва унинг шахсий маслаҳатчисига айланган. Ҳозирда у USM Holdings директорлар кенгаши раиси лавозимида ҳам фаолият олиб боради.
• 2016 йилда Мошири ўз улушини сотиб, клубнинг барча қимматли қоғозларини Усмоновга топширган. Эронлик тадбиркор даромад эвазига «Эвертон»нинг 49,9 фоиз акциясини сотиб олган, BBC хабарига кўра, бу Усмоновнинг шахсий совғаси бўлган. Фарҳод барча муҳим қарорларни россиялик тадбиркор орқали амалга оширган бўлиши мумкин.

«Эвертон»ни нима кутмоқда?

Клуб таваккал қиляпти.

• «Эвертон»нинг сўнгги 3 йилдаги қарзи 265 миллион фунт стерлингни ташкил қилади, бу лига белгилаган 105 миллион фунтдан анча кўп.
• Ҳозирда клуб АПЛ раҳбариятидан ёрдам олиши мумкин, лекин имкон қадар тезроқ янги инвестор топиши лозим.
• Энг муҳими, стадионга ном қўйиш ҳуқуқи сотилмаган, шунинг учун Усмонов 30 миллионни қайтаришни талаб қила олмайди. Клуб йўқотишларга тайёр эканини таъкидламоқда, аммо USM’нинг рад этилиши молиявий аҳволга жиддий таъсир кўрсатади.
• Усмоновнинг ишончли одами сифатида Моширига нисбатан ҳозирча ҳеч қандай ҳаракат йўқ.

«Эвертон» аксионерлари раиси Жон Блейн бу масала яқин вақт ичида ҳал қилинишини айтиб ўтди.