D витамини организмга нима учун керак ва у қандай қабул қилинади?

Қиш фаслнинг охирига бориб, авитаминоз муҳим масалага айланади. Шунинг учун организмга зарур бўлган D витаминининг керакли миқдорини олиш жуда муҳимдир. У нафақат иммунитетни мустаҳкамлаш, балки метаболик жараёнлар, барча тизимларининг нормал ишлаши, соч ва терининг саломатлиги учун ҳам жавобгардир. Екатерина Яковлева – овқатланиш мутахассиси ушбу витаминни қабул қилишнинг барча нозик томонлари ҳақидаги саволга жавоб берди.

Афсуски, айрим аҳоли ўртасида D витамини етишмаслиги муаммоси жуда кескин. Қуёш нурларининг етишмаслиги унчалик ёмон эмас. Аммо мувозанатсиз ва нотўғри овқатланиш ушбу вазиятни янада кучайтирадиган омил саналади.

Шу билан бирга, ҳар бир киши D витаминини олиши керак деб айтиш мумкин эмас: биринчи навбатда, бу элементнинг бутун организмдаги миқдорини аниқлаш учун таҳлиллар ўтказиш керак. Бироқ, қуйидаги аломатларга эга бўлган одамлар шифокорга боришни кечиктирмасликлари ва имкон қадар тезроқ текшириш ишларини бошлаш тавсия этилади:

• соч тўкилиши;
• чарчоқ;
• тез-тез шамоллаш;
• асабийлашиш;
• уйқучанлик;
• кўришнинг пасайиши.

Таҳлил натижалари кўра, витаминнинг меъёрий дозасини танлашга ёрдам берадиган шифокор билан, сўнгра рационни қайта тузиш учун овқатланиш мутахассиси билан маслаҳатлашиш зарур. Ушбу витаминга бой озиқ-овқатларни, масалан, скумбрия, қизил икра, сариёғ, тухум ва сут маҳсулотларини қўшиб, рационни ўзгартир мумкин. D витамини ёғда эрийдиган моддадир ва уни организмда яхшироқ сингдириш учун овқат вақтида истеъмол қилиш керак.

Баъзида рациондаги ўзгаришлар етарли бўлмайди, бунинг учун томчи ёки капсулалар шаклида қўшимча D витамини олиш керак.

Дозаси

Профилактик дозалар ҳам ажралиб туради: болалар учун бу витаминнинг 500-800 ИУ, катталар учун эса 1000-2000 ИУ, аммо кучли танқислиги билан улар, албатта, янгиланади. Нима учун ўзбошимчалик қилиб, дозасини ошириб бўлмайди?

Биринчидан, беморнинг ўзи шифокор ёки овқатланиш мутахассиси биладиган организмнинг хусусиятларини ҳисобга олмайди. Мутахассис организмга максимал фойда келтирадиган дозани танлаш учун беморнинг турмуш тарзи, вазни ва ёшини инобатга олади.

Иккинчидан, сурункали касалликлар мавжуд бўлганда, беихтиёр зарар етказмаслик учун бирор нарса буюриш ҳам жуда хавфлидир. Мисол учун, агар сиз узоқ вақт давомида шифокор назоратисиз жуда катта дозаларни қабул қилсангиз, гипервитаминоз D билан касалланиш хавфи туғилади. Ушбу витаминнинг ортиқчаси ички органларда кальций тузларининг тўпланишига олиб келиши мумкин ва бу тош пайдо бўлишига тўғридан-тўғри йўлдир.

Витамин комплекслари

D витамини мустақил равишда ҳам, махсус комплексларнинг бир қисми сифатида ҳам олиниши мумкин. Мисол учун, бу витамин организмдаги кальций синтезига бевосита таъсир қилади, шунинг учун таҳлил натижаларига кўра, кальцийнинг ёмон сўрилиши мавжуд бўлса, D витамини ва кальций билан комплекслардан фойдаланиш мантиқан тўғри.

D витамини ва омега-3 ёғ кислоталарининг комбинацияси ҳам машҳурлик касб этмоқда. Бундай комплекс терининг, тирноқларнинг ва сочларнинг ҳолатига фойдали таъсир кўрсатади.