Месси нега «Барселона»дан кетди? «Реал» билан келишув ва Ла Лигага қарши уруш ҳақида

5 август куни футбол оламини ларзага солган ҳолат рўй берди. Бу ҳақда воқеа юз беришидан бир неча соат олдин тасаввур ҳам қилиб бўлмасди. «Барселона» Мессининг отаси билан шартнома борасида келишиб олиш учун учрашган вақтда Леонинг жамоани тарк этгани ҳақидаги хабарлар тарқалди.

«Барселона» дарҳол сабабни келтирди: «Томонлар келишувга эришганига қарамасдан, молиявий ва тизимли тўсиқлар туфайли шартнома имзоланмади (Ла Лига қоидаси)».

Месси маошининг 50 фоизи қисқаришига рози эди, аммо «Барселона»га Ла Лиганинг маош борасидаги қоидалари қаттиқ тўсқинлик қилди

1. Июль ойининг ўртасида Месси 5 йиллик шартнома имзолаши, унга кўра маошининг 50 фоизи қисқариши айтилган эди. Бу ҳақида барча нашрлар, жумладан, Каталониянинг Диарио Спорт ва Мадриднинг Marca нашрлари ҳам ёзганди.

2. 2013 йилдан буён Примерада жамоаларида харажатлар чегараси мавжуд: Ла Лига молиявий ҳисоботларга таяниб, ҳар бир футболчи ва мураббийга қанча маош тайинланишини белгилайди. 2019/20 йилги мавсумда «Барселона» учун 671 миллион евро харажат қилишга рухсат берилди, коронавирус пандемиясидан сўнг 2020/21 йилги мавсумда эса бу кўрсаткич 347 миллионга туширилди. Янги мавсумда эса қанча харажат қилиш мумкинлиги ҳали эълон қилинмади, аммо нашрлар кескин пасайиш — 200 миллион евро бўлиши мумкинлигини тахмин қилди. Diario Sport июль ойида «Вильярреал» ёки «Атлетик» каби жамоалар учун чегара 150—160 миллион евро бўлиши мумкинлигини ёзди.

3. Бу қоида «Барселона» жамоавий харажатларини кескин камайтириши лозимлигига ишора эди. Демак, йирик шартномага эга футболчилардан қутулиш лозим. «4:1» кўринишидаги яна бир қатъий қоида ҳам мавжуд: ҳар бир ишлаб олинган 100 миллион евронинг 25 миллионини сарф қилишга рухсат бор.

«Барселона» юлдузларини қўйиб юборишни истамади, лекин улар билан келишиб бўлмади, Тебас эса ўз позициясида қолди

4. «Барселона» раҳбарияти етакчиларини қурбон қилмасдан қоидага амал қилмоқчи эди. Хосеп Бартомеу Barca Corporate’ни (медиа бизнес, савдо-сотиқ бўйича шахсий компания — «Барса» клуб дўконларини ўзи юргизади) 500 миллион еврога сотмоқчи эди. Аммо 200 миллионга харидор чиқди. Бу эса ўзини оқламасди.

5. «Барселона» Ла Лига ва унинг президенти Хавьер Тебас билан келишмоқчи эди — бунинг ҳам иложи бўлмади. «Месси борасидаги қарорни мен эмас, «Барселона» қабул қилади — улар молиявий вазиятдан келиб чиқишлари лозим. Месси ‘Барса’да қолса, хурсанд бўламан, лекин бу ерда мен ҳеч қандай ёрдам бера олмайман», — деганди Тебас.

Энди эса «Барселона» Тебасга шантаж уюштирмоқда деган назария мавжуд. Мессининг шартномаси ҳақидаги хабардан сўнг «Барселона» дарҳол «Реал» билан алоқага чиқди. Мақсад — Ла Лигага қарши «уруш».  

6. «Барселона» Ла Лиганинг (ташкилот чегара кераклиги, чунки жуда катта харажатлар клубларни хавф остига қўйишини айтмоқда) қатъий сиёсатига қарши. «Барселона»нинг баёноти Тебасга бўлган босимдан бошқа нарса эканлигини истисно қилиб бўлмайди, бу Лига президентининг таслим бўлишига ва асосий юлдузни йўқотишдан қўрқиб талабларни юмшатишга мажбур қилиши мумкин (Криштиану Роналду Италияда, Серхио Рамос Францияда, энди Мессини йўқотиш хавфи пайдо бўлди). Бундай тахминий назария мухлислар ва журналистлар орасида янграяпти.

7. Ла Лига инвестицион фонд — CVC билан катта шартнома имзолаган эди, унга кўра 10% бизнес 2,7 миллиард еврога сотиб юборилган, 90% пуллар клубларга берилиши кўзда тутилганди.

«Барселона»нинг улуши энг каттаси эди — 253,81 миллион евро. Лекин унинг барчасини Мессининг шартномасига сарфлаш мумкин эмас. Ла Лига дарҳол пулларни тақсимлади: 15% футболчилар учун («Барселона» ҳолатида бу 38 миллион еврони ташкил қилади), 15% қарзларга ва 70% инфраструктура, янги технологияларга сарфланиши лозим. Айнан мана шу тақсимот топ-жамоалар ва Ла Лига ўртасидаги низоларга сабаб бўлди.

8. Шартноманинг бир қисми сифатида CVC фонди Ла Лига бизнесининг 10% қисмини Х йилдан сўнг фойда билан қайта сотиш мақсадида олди. Marca’нинг маълумотларига кўра, «Барселона» президенти Хоан Лапорта бу масала бўйича охирги бир ярим ойда 5 маротаба Тебас билан учрашган ва розилик берган. Аммо сўнгги кунларда каталонияликларнинг кайфияти кескин ўзгарди — чунки музокаралардан четлатилган «Реал» (Перес ва Тебас ўртасида анча вақтдан буён совуқ уруш ҳукмрон, улар доим бир-бирининг таклифини эътиборсиз қолдиради) бу вазиятни кузатиб турди ва қарши ҳужум учун сабаб қилиб олди. «Реал» Ла Лига билан судлашишни режалаштирмоқда ва бу келишувни бекор қилиш истагида. Marca нашрининг тахминига кўра — CVC билан келишувга эришиш мадридликларнинг Суперлига борасидаги истакларини чеклайди.

20:15 да, «Барселона» Месси ҳақидаги хабарни эълон қилишидан 36 дақиқа аввал, мадридликлар расмий сайтида қуйидагиларни ёзди:

• Келишув «Реал»нинг иштирокисиз амалга оширилди.
• Клублар аудио-визуал ҳуқуқларини 3 йилга сотди, лекин лиганинг фонд билан келишувига кўра бу ҳуқуқ 50 йилга мўлжалланган, бу ноқонуний ҳисобланади.
• Музокаралар рақобатбардош бўлмаган, битим шартлари фондга йилига 20% даромад олишни кафолатлайди — айнан шу фонд билан ҳамкорликни А Серия ва Бундеслига рад этганди.

Орадан 2 соат вақт ўтгач «Барселона» ҳам ушбу танқидларга қўшилди (Marca’га кўра улар аввал бу битимга рози бўлган):

• Шартнома қиймати унинг узоқ давомийлиги ва кўламига мос келмайди (кейинги 50 йилда у барча жамоаларнинг медиа ҳуқуқларига таъсир кўрсатиши мумкин).
• Ярим асрлик шартномани футболдаги ноаниқликлар туфайли аҳамиятсиз деб ҳисоблаймиз.
• Биз ташкилий жараёндан ҳайратдамиз — бир нечта клубларнинг, жумладан, «Барселона»нинг фикри инобатга олинмаган.

Бундай баёнотлар иккала томон келишуви асосида юзага келган бўлиши мумкин. Ёки бизга шундай кўриняптими?