Америкалик Майкл Харрисон ҳар куни тонгги 5 да уйқудан туриб ўғли Чарльзнинг қабридан олинган тупроқ солинган идишларга бармоқларини солади. Чарльз 2008 йил 8 июль, боғчага чиққанининг 3-кунида, ўгай отасининг машинасида ҳаётдан кўз юмган. Отаси 1 ярим яшар болани боғчага ташлаб, кейин офисга кетиши керак бўлган. Аммо хаёлидан кўтарилиб, ишига етиб борганида эшикни қулфлаб машинани тарк этган. Кечки соат 5 да ҳамкасби ёнига келиб, ундан машинасининг орқа ўриндиғидаги қандай қўғирчоқ эканини сўраган. Ўқ тезлигида ташқарига отилиб чиққан Майкл боланинг ўлик танасини машинадан чиқариб олган. Сўнгги 10 йил АҚШда бундай ҳолат, тахминан, 750 марта такрорланган.
Қуёшли ерда қолдирилган машинанинг нимаси хавфли?
Ёпиқ ва қуёшли ерда тўхтатилган автомобилда нафас олиш 10-15 дақиқадан кейин қийинлашади. Бир соатдан кейин машина ичидаги ҳарорат ҳаёт учун хавфли даражага етади. Бундай вақтда соя ҳам ёрдам бера олмайди. Бунга америкалик мутахассислар томонидан ўтказилган ва натижаси Time журналида эълон қилинган эксперимент ҳам мисол бўла олади. Кумушранг ёпиқ автомобиль кумушранг эконом-класс машина ва оқ минивен Аризона штатининг Темпе шаҳридаги қуёшли автотураргоҳда қолдирилган. Ва яна шунча машина сояга қўйилган. Июнь ва июль ойида бир неча кун давомида тадқиқотчилар ҳароратни ўлчаган ва кейинроқ 2 яшар бола бўлиши мумкин бўлган вазият моделлаштирган.
Эксперимент натижасига кўра, минивен салонидаги ҳарорат узоқ вақт давомида, эконом-класс машинасидаги ҳарорат эса тезда исиб кетиши аниқланган. Ўртача бир соатдан кейин қуёш остида бўлган автомобиль Цельсий шкаласи бўйича тахминан 45-47 даражали саунага айланади. Ўриндиқ, рул, бошқариш панели янада кучли қизийди. Сояда турган машиналар салонидаги ҳарорат эса бир соатдан кейин 38 даража бўлган.
Бола ёпиқ машинанинг ичида қолса нима бўлади?
Узоқ вақт давомида ёпиқ, ҳаво кирмайдиган ҳамда ҳарорат мўътадил кўтариладиган жой ичида қолиш бола учун хавфли эканининг сабаби бола организми катталарникига нисбатан 5 карра тезроқ қизишида. Тана ҳароратини тўғрилаши учун кўпроқ намлик ажралади. Бола терлайди, сувсизланиш кузатилади, ички аъзолар ва мияда муаммолар кузатилади. Оқибатда ҳушини йўқотган бола комага тушади.
10 дақиқа ҳам роль ўйнаши мумкин
Иссиқда ҳатто, 10 дақиқа қолиш ҳам хавфли. Бундай вақтда ёши катта одам бахтсиз воқеага дуч келиши, инфаркт ва инсульт бўлиб қолиши, ҳатто тўсатдан вафот этиши бола машинадалигини эса ҳеч ким билмай қолиши мумкин. Автомобиль салонидаги ҳарорат аста-секинлик билан кўтарилиши мумкин, аммо бола организмининг сувсизланиши бир зумда бўлади. Ярим соат машинада қолиш нафақат инсон саломатлиги, балки руҳий ҳолатига ҳам таъсир қилиши мумкин. Қолаверса, йилнинг исталган вақтида содир бўлиши мумкин бўлган бошқа ҳодисалар ҳам юз бериши, нотўғри жойда тўхталган машина эвакуация қилиниши, катта ёшли болалар машинани ҳайдаши мумкин.
Ҳайвонлар қолдирилса-чи?
Шунингдек, ит ва мушукларни қолдириш тавсия қилинмайди. Тер ажралмагани ва нафас олишга қийналиши ҳушини йўқотишга олиб келади. Қолаверса, уларнинг тана ҳарорати одамларникига нисбатан юқори эканини инобатга олиш керак.
Изоҳ (0)