Ўзбекистонда коронавирусни аниқлаш бўйича тест тизими ишлаб чиқилди
Инновация вазирлиги ҳузуридаги Илғор технологиялар маркази олимлари коронавирусни аниқлаш учун тест тизимини ишлаб чиқиш устида ишлар олиб бормоқда. Бу ҳақда вазирлик матбуот хизмати хабар берди.
Таъкидланишича, олимлар инновацион ривожланиш вазири Иброҳим Абдураҳмоновнинг топшириғига биноан, тахминан бир ой олдин вируснинг бутун дунё бўйлаб тарқалаётгани, вируснинг Ўзбекистонга ҳам кириб келиш хавфи мавжудлигини инобатга олган ҳолда тест тизимини ишлаб чиқиш устида иш бошлаган.
Айни пайтда марказнинг биотехнологлари томонидан COVID-19 коронавирусини аниқлаш бўйича тест тизими ишлаб чиқилган. Тест тизими COVID-19 вируси геномининг уч участкасининг ПЦР усулидаги таҳлилга асосланган ва бу ўзбек олимлари томонидан ишлаб чиқилган тест системасининг хусусияти бўлиб, ҳозирги кунда хизматдаги мавжуд бўлган тестлар фақат бир участка таҳлилига асосланган.
«Бизнинг тўпламимиз ЖССТ ҳамда Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш маркази тавсиялари асосида ишлаб чиқилди. ЖССТ тавсияларига кўра, биринчи навбатда коронавирус тести асосий синов сифатида амалга оширилади ва кейин уни тасдиқлаш учун COVID-19 геномининг яна иккита қисмида тест ўтказилиши керак. Якуний босқич аниқланган штаммни тартиблашдан иборат, бу вируснинг мутация даражасини аниқлаш учун муҳимдир, чунки бошқа тез тарқаладиган вируслар туфайли COVID-19 вируси мутацияларга учрайди», — дейди ишлаб чиқарувчилардан бири, биология фанлари доктори Алишер Абдуллаев.
Маҳаллий тест тизимини яратиш жараёнида Ўзбекистоннинг АҚШдаги элчихонаси томонидан Қўшма Штатларда ишлаб чиқарилган ижобий тест намуналари тезкор етказиб берилган.
«Кейинги босқичда тест тизимимизни рўйхатдан ўтказишимиз керак ва ишлаб чиқаришни йўлга қўйишимиз мумкин бўлади. Бизнинг марказимиз диагностика тест тизимларини ишлаб чиқариш учун махсус участкасига эга. У ерда бизнинг стартапчиларимиздан бири — Biotestlab жамоаси ишлайди. Стартап ёш, лекин биз бундай ишлаб чиқаришда тажрибага эгамиз», — дейди Илғор технологиялар маркази директори Шаҳло Турдиқулова.
Маълум қилинишича, мазкур тест тизимининг афзаллиги унинг тезкорлигидадир. Касалликка ташхис қўйиш учун инсон димоғидан намуна олинади, негаки айнан унда катта қисмда вирус тўпланади. Сўнгра вирус РНКси олинади, ДНК шаклига ўтказилади ва ПЦР таҳлили амалга оширилади — бутун жараён тахминан 5—6 соат вақтни олади. Бу экспресс тест эмас, балки фақат махсус лабораторияларда фойдаланиш мумкин бўлган тўлақонли тест бўлади.
Аввалроқ Санитария-эпидемиологик осойишталик агентлиги директори Хитойдан коронавирусга оид минглаб тестлар ва мутахассислар чартер рейс билан олиб келинишини маълум қилганди. Сўнгги маълумотларга кўра, коронавирусга чалинганлар сони дунё бўйича 400 минг кишидан, қурбонлар сони эса 18 мингдан ошиб кетган.
