• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +30°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Илм-фан

    Кембрижда соф газ ишлаб чиқарадиган сунъий япроқ яратилди

    Кембриж университети сайтида синтетик ёқилғи ишлаб чиқариш учун хизмат қиладиган сунъий япроқ яратилгани ҳақидаги хабар пайдо бўлди. Унда таъкидланишича, қазилма ёқилғи ўрнига фойдаланилиши мумкин бўлган синтетик суюқ ёнилғи ишлаб чиқара оладиган ва бунда Қуёш нурлари ва сувдан фойдаланган ҳолда ҳаводаги карбонат ангидридни қайта ишлайдиган технология ишлаб чиқилган экан. Бу ҳақдаги батафсил илмий мақолани Кембриж университети кимё факультети профессори Эрвин Райснер бошчилигидаги илмий гуруҳ Nature Materials журналида эълон қилган.

    Фото: Кембриж университети

    Фото: Кембриж университети

    Айтиш жоизки, табиатдаги энг муҳим физик-кимёвий жараёнлардан бири – фотосинтез жараёни айнан шундай ишлайди ва япроқ ва барглар, шу тарзда карбонат ангидридни ютиб, ўсимликларда Қуёш энергиясини ғамлайди. Шунга кўра, моҳиятан Кембриж олимлари сунъий япроқ яратган дейиш ўринли бўлади. Умуман олганда, Райснер ўз интервьюсида айнан фотосинтез жараёнидан илҳомланганини таъкидлаган.

    Ҳозирда мавжуд шунга ўхшаш технологиялардан фақрли ўлароқ, Кембриж олимлари таклиф қилаётган усулда олинган синтетик ёқилғи ишлаб чиқариш жараёни атмосферага углерод оксидларини чиқарилишини истисно қилиши билан диққатга сазовордир.

    Синтетик ёқилғи олиш учун аввал сунъий япроқда синтез-газ олинади. Ҳозирда хом ашё сифатидаги синтез-газга талаб фармацевтика, ёқилғи, пластмасса ва минерал ўғитлар ишлаб чиқариш соҳаларида мавжуд. Сунъий япроқда ёруғликни ютувчи иккита пластина мавжуд ва ушбу пластиналар худди япроқлар сингари Қуёш нурларини тутади ва ютади. Жараёнда, шунингдек, кобалт элементидан тайёрланган катализатор ҳам иштирок этади.

    Сунъий япроқ сувга ботирилганида, ундаги нур ютувчилардан бири катализатор ёрдамида кислород чиқара бошлайди. Иккинчи нур ютувчи эса карбонат ангидриддан ис гази ва водород ҳосил қиладиган кимёвий реакцияни юзага келтиради ва жараёнда синтез-газ ажралиб чиқади.

    Бундай сунъий япроқ нур ютувчилари Қуёшсиз кунда ва ҳатто ёмғирли шароитда ҳам ишлай олиши даъво қилинмоқда.

    Мақола муаллифларидан бири Виржил Андрей бу ҳақда «бу демакки, сунъий япроқдан фақат Қуёшли иссиқ ўлкаларда ёки фақат ёз ойларида фойдаланиш мумкин деган қарашни йўққа чиқаради ва сиз уни исталган жойда, саҳардан шомгача бўлган вақтда қўллашингиз мумкин», деб айтган.

    Тадқиқотлар университетга қарашли Кристиан Допплер номли лабораторияда олиб борилган ва, энг қизиғи, лаборатория ва умуман ушбу илмий текшириш Австриядаги OMV номли нефть-кимё компанияси томонидан молиялаштирилган. OMV – қазилма ёқилғи ўрнига соф экологик синтетик ёқилғи ишлаб чиқариш бизнесини йўлга қўйишни режа қилган йирик корпорация бўлиб, яқин келажакда қазилма ёнилғидан фойдаланишнинг камайиши ва хусусан атмосферага ташланаётган углерод оксидлари миқдорини камайтириш усуллари юзасидан фундаментал тадқиқотларга ҳомийлик қилиш орқали бу борада пешқадам бизнес бошламоқчи эканини фирма бошлиқларидан бири Дитер Ульрих алоҳида айтиб ўтган.

    «Сунъий япроқ» технологияси бошқа институтлар томонидан аввал ҳам яратилган, бироқ уларнинг сунъий япроғи фақат водород ишлаб чиқаришга мўлжалланган эди. Кембриждагилар эса нур ютувчи материаллар ва катализаторнинг янги авлодини ўзаро муваффақиятли уйғунлаштирла олганликлари туфайли синтез-газ олишга эришилгани айтилмоқда. Юқори фотоэлектрик кучланишни ҳосил қилиб бера оладиган нур ютувчидан ташқари, янги технологиянинг новаторлик жиҳати, айнан кобалт катализаторини қўлланишида намоён бўлган. Кобалт бошқа металл катализаторлар, хусусан платина ва ёки кумушдан анча арзон бўлиши билан биргаликда, углерод оксидини ажратиш борасида ҳам улардан устун туради.

    Эндиликда илмий гуруҳ ушбу синтез-газни арзон синтетик суюқ ёқилғига айлантириш масаласида иш бошлаган. Рейснернинг таъкидлашича, Қуёш ва шамол энергетикаси ва шунга ўхшаш бошқа муқобил энергия манбаларидан кенг фойдаланиш тарғиб этилаётган бир замонда барибир суюқ ёқилғига талаб сақланиб қолади. Чунки, биринчидан, электроэнергия ҳозирда жаҳон бўйлаб энергия истеъмолининг 25 фоиз атрофидаги қисмини қондирмоқда холос; қолаверса, оғир авиация ва кема қатновлари учун электр энергиясини ва муқобил энергетикани қўллаб бўлмайди. Улар учун барибир суюқ ёнилғи зарур бўлиб қолаверади.

    Музаффар Қосимов тайёрлади.

    04.11.2019, 12:48   Изоҳ (0)   13712
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Олимлар македониялик Искандарнинг ўлими сабабини аниқлади

    25.10.2019, 19:57

    Олимлар зилзилани 5 кун олдин аниқлаш йўлини топди

    24.10.2019, 14:41

    Эверест баландлигини қайта ўлчаб кўришмоқчи. Тоғ зилзилалар натижасида чўккан бўлиши мумкин

    16.10.2019, 08:01

    Ўзбекистонда илмий журналлар платформаси ишга туширилди

    09.10.2019, 13:26

    Инсоният эволюцияси ҳақидаги оммабоп назариялардан бири рад этилди

    08.10.2019, 23:29

    Физика бўйича 2019 йилги Нобель эгалари эълон қилинди

    08.10.2019, 15:49
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Ичкаридан назар: Imzo фабрикаси қандай ишлайди?


    Туризмдаги трендлар 2025: Хитойда Марказий Осиёга – Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистонга қизиқиш ўсмоқда


    Ўзбекистон Миллий банки халқаро капитал бозорида 400 млн АҚШ долларлик облигацияларни муваффақиятли жойлаштирди


    Kia Ўзбекистон бозорини эгалламоқда: 2025 йилнинг биринчи ярмида рекорд даражадаги сотувлар


    Чиқим ва кирим: назорат сари илк қадам


    Ўзбекистонда янгиланган HAVAL H6 расман ишга туширилди


    Central Asian University RUR ва THE Impact Rankings 2025 халқаро рейтингларида ўз мавқеини мустаҳкамламоқда


    Beeline Uzbekistan ҳудудларда рақамли ривожланишни жадаллаштирмоқда


    Centrum Air 25 июлдан Тошкент — Сеул тўғридан-тўғри рейсларини бошлайди 


    Ипак Йўли Банкдан Tradeloan: халқаро битимларни молиялаштириш


    riitm ақлли платформаси Ўзбекистон тингловчиларига 30 миллион трек таклиф этмоқда


    BI Sad’O Business лойиҳасида очиқ эшиклар куни бўлиб ўтди ва ЧИЛЛА акцияси бошланди


    “КАФОЛАТ суғурта компанияси” АЖнинг молиявий барқарорлик рейтинги “Fitch Ratings” томонидан “Ижобий” прогнози билан “Б+” даражасида тасдиқланди


    InfinBANK’дан VISA картаси энди Swoo Pay иловасида


    Нео Insurance — суғурта бозоридаги рақамли ўзгаришларнинг 2 йиллик натижаси 

     

    Тавсия этамиз

    Кремль соясидаги жумбоқлар: сирли равишда вафот этган россиялик тадбиркор ва амалдорлар

    10 июл, 20:40

    Исроилнинг Ғазодаги қирғини ягона эмас: Инсоният тарихидаги энг йирик геноцидлар қандай содир бўлганди?

    10 июл, 19:12

    Patriot: Исроил воз кечган, Украина эса кўпроғига эга чиқишни истаётган ярим асpлик тизим ҳақида нималар маълум?

    8 июл, 20:45

    “Ўлим шарбати”: СССРда Сталиндан сўнг иккинчи қудратли шахс номи берилган қурол қандай пайдо бўлганди?

    6 июл, 15:23
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Японияда бувиларни ижарага олиш сервиси оммалашмоқда

    Дунё | 12 июл, 09:35

    “Мантиқсизлик. Бу футбол учун қора кун” — “Кристал Пэлас” Европа Лигасидан четлатилди

    Спорт | 12 июл, 09:14

    Тошкент ва Фарғонада университетлар кафедра ўқитувчилари пора билан ушланди

    Ўзбекистон | 12 июл, 08:57

    Жейн Биркинга тегишли бўлган биринчи Hermes Birkin сумкаси кимошди савдосида 7 млн еврога сотилди

    Лайфстайл | 12 июл, 08:40

    “Реал Мадрид” ёзда тўрт футболчи билан хайрлашиши мумкин

    Спорт | 12 июл, 08:10
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.