• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12694.97
    • RUB161.6
    • EUR14878.5
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +36°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Илм-фан

    Кембрижда соф газ ишлаб чиқарадиган сунъий япроқ яратилди

    Кембриж университети сайтида синтетик ёқилғи ишлаб чиқариш учун хизмат қиладиган сунъий япроқ яратилгани ҳақидаги хабар пайдо бўлди. Унда таъкидланишича, қазилма ёқилғи ўрнига фойдаланилиши мумкин бўлган синтетик суюқ ёнилғи ишлаб чиқара оладиган ва бунда Қуёш нурлари ва сувдан фойдаланган ҳолда ҳаводаги карбонат ангидридни қайта ишлайдиган технология ишлаб чиқилган экан. Бу ҳақдаги батафсил илмий мақолани Кембриж университети кимё факультети профессори Эрвин Райснер бошчилигидаги илмий гуруҳ Nature Materials журналида эълон қилган.

    Фото: Кембриж университети

    Фото: Кембриж университети

    Айтиш жоизки, табиатдаги энг муҳим физик-кимёвий жараёнлардан бири – фотосинтез жараёни айнан шундай ишлайди ва япроқ ва барглар, шу тарзда карбонат ангидридни ютиб, ўсимликларда Қуёш энергиясини ғамлайди. Шунга кўра, моҳиятан Кембриж олимлари сунъий япроқ яратган дейиш ўринли бўлади. Умуман олганда, Райснер ўз интервьюсида айнан фотосинтез жараёнидан илҳомланганини таъкидлаган.

    Ҳозирда мавжуд шунга ўхшаш технологиялардан фақрли ўлароқ, Кембриж олимлари таклиф қилаётган усулда олинган синтетик ёқилғи ишлаб чиқариш жараёни атмосферага углерод оксидларини чиқарилишини истисно қилиши билан диққатга сазовордир.

    Синтетик ёқилғи олиш учун аввал сунъий япроқда синтез-газ олинади. Ҳозирда хом ашё сифатидаги синтез-газга талаб фармацевтика, ёқилғи, пластмасса ва минерал ўғитлар ишлаб чиқариш соҳаларида мавжуд. Сунъий япроқда ёруғликни ютувчи иккита пластина мавжуд ва ушбу пластиналар худди япроқлар сингари Қуёш нурларини тутади ва ютади. Жараёнда, шунингдек, кобалт элементидан тайёрланган катализатор ҳам иштирок этади.

    Сунъий япроқ сувга ботирилганида, ундаги нур ютувчилардан бири катализатор ёрдамида кислород чиқара бошлайди. Иккинчи нур ютувчи эса карбонат ангидриддан ис гази ва водород ҳосил қиладиган кимёвий реакцияни юзага келтиради ва жараёнда синтез-газ ажралиб чиқади.

    Бундай сунъий япроқ нур ютувчилари Қуёшсиз кунда ва ҳатто ёмғирли шароитда ҳам ишлай олиши даъво қилинмоқда.

    Мақола муаллифларидан бири Виржил Андрей бу ҳақда «бу демакки, сунъий япроқдан фақат Қуёшли иссиқ ўлкаларда ёки фақат ёз ойларида фойдаланиш мумкин деган қарашни йўққа чиқаради ва сиз уни исталган жойда, саҳардан шомгача бўлган вақтда қўллашингиз мумкин», деб айтган.

    Тадқиқотлар университетга қарашли Кристиан Допплер номли лабораторияда олиб борилган ва, энг қизиғи, лаборатория ва умуман ушбу илмий текшириш Австриядаги OMV номли нефть-кимё компанияси томонидан молиялаштирилган. OMV – қазилма ёқилғи ўрнига соф экологик синтетик ёқилғи ишлаб чиқариш бизнесини йўлга қўйишни режа қилган йирик корпорация бўлиб, яқин келажакда қазилма ёнилғидан фойдаланишнинг камайиши ва хусусан атмосферага ташланаётган углерод оксидлари миқдорини камайтириш усуллари юзасидан фундаментал тадқиқотларга ҳомийлик қилиш орқали бу борада пешқадам бизнес бошламоқчи эканини фирма бошлиқларидан бири Дитер Ульрих алоҳида айтиб ўтган.

    «Сунъий япроқ» технологияси бошқа институтлар томонидан аввал ҳам яратилган, бироқ уларнинг сунъий япроғи фақат водород ишлаб чиқаришга мўлжалланган эди. Кембриждагилар эса нур ютувчи материаллар ва катализаторнинг янги авлодини ўзаро муваффақиятли уйғунлаштирла олганликлари туфайли синтез-газ олишга эришилгани айтилмоқда. Юқори фотоэлектрик кучланишни ҳосил қилиб бера оладиган нур ютувчидан ташқари, янги технологиянинг новаторлик жиҳати, айнан кобалт катализаторини қўлланишида намоён бўлган. Кобалт бошқа металл катализаторлар, хусусан платина ва ёки кумушдан анча арзон бўлиши билан биргаликда, углерод оксидини ажратиш борасида ҳам улардан устун туради.

    Эндиликда илмий гуруҳ ушбу синтез-газни арзон синтетик суюқ ёқилғига айлантириш масаласида иш бошлаган. Рейснернинг таъкидлашича, Қуёш ва шамол энергетикаси ва шунга ўхшаш бошқа муқобил энергия манбаларидан кенг фойдаланиш тарғиб этилаётган бир замонда барибир суюқ ёқилғига талаб сақланиб қолади. Чунки, биринчидан, электроэнергия ҳозирда жаҳон бўйлаб энергия истеъмолининг 25 фоиз атрофидаги қисмини қондирмоқда холос; қолаверса, оғир авиация ва кема қатновлари учун электр энергиясини ва муқобил энергетикани қўллаб бўлмайди. Улар учун барибир суюқ ёнилғи зарур бўлиб қолаверади.

    Музаффар Қосимов тайёрлади.

    04.11.2019, 12:48   Изоҳ (0)   13705
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Олимлар македониялик Искандарнинг ўлими сабабини аниқлади

    25.10.2019, 19:57

    Олимлар зилзилани 5 кун олдин аниқлаш йўлини топди

    24.10.2019, 14:41

    Эверест баландлигини қайта ўлчаб кўришмоқчи. Тоғ зилзилалар натижасида чўккан бўлиши мумкин

    16.10.2019, 08:01

    Ўзбекистонда илмий журналлар платформаси ишга туширилди

    09.10.2019, 13:26

    Инсоният эволюцияси ҳақидаги оммабоп назариялардан бири рад этилди

    08.10.2019, 23:29

    Физика бўйича 2019 йилги Нобель эгалари эълон қилинди

    08.10.2019, 15:49
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Қашқадарёнинг Чимёни – Мираки ҳақида сиз билмаган фактлар


    BI Group ва Асакабанк Ўзбекистонда тижорат кўчмас мулки учун бизнес ипотекасини ишга туширди


    Тошкентда Стинг бренди ҳомийлигида "Формула-1" фильмининг премераси бўлиб ўтди


    NRG Uzbekistan замонавий ва кенг мажмуа — Мафтун Макон турар жой мавзесини қуриш бўйича улкан лойиҳани амалга оширмоқда


    “Kia Го!”: Kia Sonet эгаларининг учрашуви – йил давомида бирга


    Қашқадарё ва Бухорода амалга оширилган қуёш энергияси лойиҳаларига 1 йил тўлиши муносабати билан расмий тадбир бўлиб ўтди


    Тошкент ва Бангкок ўртасида тўғридан-тўғри авиақатнов: Centrum Air янги халқаро йўналишни ишга туширади 


     Навоий инновациялар университети: замонавий билим сари ишончли қадам 


    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда


    Фақат текширилган фойдаланувчилар: нима учун тўлов иловалари  шахсни тасдиқлашни сўрайди


    “АлоқаБанк” ёшлар билан ишлашга оид дастурларни кенгайтирмоқда


    Ёз осмоннинг ўзидаёқ бошланади: Silk Avia Тошкентдан Иссиқкўлга кунлик авиақатновларни йўлга қўймоқда


    “Kia Го!”: Kia Sonet эгаларининг учрашуви – йил давомида бирга


    Қаерга инвестиция киритиш мумкин? Қандай актив турлари мавжуд? 


    Kapitalbank инвестициялари – Ўзбекистон ёшлари келажагига сармоя

     

    Тавсия этамиз

    НАТО тарихи – дунёдаги энг қудратли ҳарбий ташкилотнинг обрўси пасаймоқдами?

    26 июн, 20:31
    Audio Icon

    Жой ҳаммага етарди: Жеймс Кемеронга кўра, “Титаник” йўловчиларининг омон қолиш имконияти бўлган

    25 июн, 23:50

    “Трампнинг Титаниги тўхтайди” — Эрон элчиси

    25 июн, 13:39

    АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базалари сони нечта ва қаерда жойлашган?

    24 июн, 19:05
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Дунёда илк бор барча босқичлари тўлиқ сунъий интеллект ёрдамида яратилган мультсериал тақдим этилди

    Кино | 1 июл, 16:50

    NRG Uzbekistan замонавий ва кенг мажмуа — Мафтун Макон турар жой мавзесини қуриш бўйича улкан лойиҳани амалга оширмоқда

    Реклама | 1 июл, 16:30

    Хивада биринчи Ўзбекистон—Озарбайжон парламентлараро форуми ўтказилмоқда (фото)

    Ўзбекистон | 1 июл, 16:40

    Жефф Безоснинг “аср тўйи” Италия бюджетига 1 млрд доллардан ортиқ даромад келтирди

    Шоу-бизнес | 1 июл, 16:35

    Июнь ойида озиқ-овқат маҳсулотлари нархлари сезиларли пасайди

    Ўзбекистон | 1 июл, 16:25

    Британия монархияси ҳукуматдан 118 млн доллар маблағ олади

    Дунё | 1 июл, 16:20

    Ўзбекистонда доллар курси пастлади

    Ўзбекистон | 1 июл, 16:17

    Рамзан Қодиров ўғлининг тўйига қайси давлатларнинг элчиси келганини айтди

    Дунё | 1 июл, 16:05
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.