«Anadolu» докторлари ўз боласини онкологиядан қандай ҳимоя қилиш тўғрисида сўзлаб бердилар
Бутунжаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (БССТ) маълумотларига кўра бутун жаҳонда онкология болалар ва ўсмирлар ўртасидаги ўлим ҳолатларининг етакчи сабабларидан бири ҳисобланади. Ҳар йили турли ёшдаги – туғилганидан бошлаб ва 18 ёшгача бўлган тахминан 300 минг болага саратон ташҳиси қўйилади.
Американинг машҳур Johns Hopkins Medicine клиникаси билан ҳамкорликда ишлаётган «Anadolu» (Истанбул) Тиббиёт маркази мутахассислари болада онкологияни ўз вақтида пайқаш учун ота-оналар қандай хавотирли симптомларга эътибор беришлари кераклиги тўғрисида сўзлаб бердилар.
Умумий симптомларБир қатор симптомлар мавжуд бўлиб, улар саратон ривожланишидан далолат бериши мумкин. Лекин улардан кўпи ноаниқ ҳисобланади ва бошқа касалликларнинг белгилари билан жуда ўхшаш бўлади, шунинг учун ота-оналар ҳар доим ҳам уларга тегишлича эътибор беравермайдилар. Натижада қимматли вақт йўқотилади – касаллик кучаяди ва анча кеч босқичда аниқланади, бу вақтда даволаш анча қийинлашади. Шунинг учун ота-оналарнинг бу «хавотирли сигналларни» билишлари ва улар пайдо бўлган ҳолларда ўз вақтида врачга мурожаат қилишлари жуда муҳим.
Онкология касалликлари бўлган болаларда қуйидаги умумий симптомлар энг кўп учрайди:
- ланжлик, ҳолсизлик, тез чарчаш
- иштаҳанинг йўқлиги, вазн йўқотиш
- тез-тез кузатиладиган инжиқлик, ёмон кайфият
- тана ҳароратининг бир оз кўтарилиши — 37,5 гача
- тунлари тер ажралишининг юқорилиги (профуз тер деб аталадиган тер пайдо бўлади)
- тез-тез юзага чиқадиган дерматитлар
- анемия (камқонлик) белгилари
Мия шишлари (ўсмалари)Касалликнинг асосий белгиси бош суяги ички босимининг ошиб кетиши ҳисобланади, у эрталабки бош оғриқлари, қусиш, ғилайлик ёки кўришнинг бошқа бузилишлари пайдо бўлишига олиб келади. Бош оғриғи кўпинча бола уйқудан сўнг ўрнидан турганда юзага келади. Бола фақат қусгандан сўнг енгиллик ҳис қилади, бунда оғриқ кун мобайнида ўтиб кетади. Бу симптомлар кўпинча тажрибасиз врачларни чалғитади, бу нотўғри ташҳис қўйишга олиб келади: касаллик кўп ҳолларда гастрит, гастродуоденит ёки гижжали инвазия, менингит билан адаштирилади.
НейробластомаУ одатда чақалоқларда ва кичик ёшдаги (камдан кам – 10 ёшдан ошган) болаларда учрайди. Шиш кўпинча қорин соҳасида ривожланади: бола қорин шишиши, ноқулайлик ёки оғриқдан шикоят қилиши мумкин. Қорин бўшлиғи пайпаслаб текширилганда, одатда оғриқ бўлмайди.
Шиш шунингдек бўйин соҳасида ҳам жойлашиши, кўз олмаси орқасига ҳам тарқалиши ва унинг бўртиб олдинга чиқиб қолишини чақириши мумкин. Нейробластома кўпинча суякларни ҳам зарарлайди, суякларда оғриқ, чўлоқланиш, юриш билан боғлиқ муаммоларни келтириб чиқаради. Орқа мия каналидаги шиш ҳолсизлик, оёқларнинг увишиши ва фалажи юзага келишига олиб келиши мумкин.
Лейкозлар ва қоннинг баъзи бир бошқа касалликлариОнкологиянинг бу турида болада тез-тез қон талашишлар пайдо бўлади, бурундан, ошқозон-ичак ва буйракдан қон кетиши кузатилиши мумкин ва ҳоказо. Кўпинча лимфа тугунлари, жигар ва қораталоқ (гепато-спленомегалия) катталашади, суякларда оғриқ пайдо бўлади.
Кичик тос суяги соҳасидаги шишларБу ҳолда пациентларда кўпинча ич келиши ёки сийишнинг бузилиши, қориннинг катталашиши юзага келади.
Кўз тўрпардасининг хавфли шиши (ретинобластома)Касалликнинг асосий белгиси — кўз қорачиғининг оқиш-сариқ нурланиши бўлиб, у айниқса фотографияларда сезилади. Шиш ўсиб боргани сайин думалоқ шаклдаги кулранг-оқиш рангдаги (бир ёки бир нечта) тугун шаклланади, у кўзнинг шишасимон моддасига киради. Натижада болада кўриш ўткирлиги пасаяди ва ғилайлик пайдо бўлади.
Суяк саркомасиКасалликнинг бош белгиси зарарланган соҳа устидаги доимий симилловчи оғриқ ҳисобланади, бу оғриқнинг жадаллиги, шу жумладан тунда секин-аста ортиб боради. Кўплаб беморларда қўл-оёқларнинг катталашиши кузатилади: улар кўпинча шишгандек кўринади. Кўп ҳолларда шиш тасодифан шикастланишдан сўнг аниқланади.
Болада онкология аниқланганида нима қилиш керак?Онкологияни даволашда фақат шишларни эрта аниқлаш эмас, балки қўйилган ташҳиснинг аниқлиги ҳам муҳим аҳамиятга эга. Бундай ҳолатда фақат битта врачнинг фикри билан чегараланиб қолмаслик керак – ота-оналарнинг бир нечта мутахассис билан маслаҳатлашиши мақсадга мувофиқ.
Шуни ёдда тутиш муҳимки, бугунги кунда кўплаб хорижий клиникалар касаллик ва зарурий даволаш бўйича «иккинчи тиббий фикрни» бажонидил тақдим этадилар. Шубҳалар туғилган ҳолларда ота-оналар жумладан «Anadolu» тиббиёт марказининг мутахассисларига ёрдам сўраб мурожаат қилишлари мумкин: клиниканинг етакчи профессорлари касаллик тарихини мутлақо бепул кўриб чиқиш ва 48 соат мобайнида ўзларининг мустақил хулосалари ва даволаш бўйича тавсияларини тақдим этишга тайёрдирлар.
«Anadolu» тиббиёт марказидаги Болалар онкологияси бўлими мудири, профессор Альп Озкан
Иш тажрибаси – 25 йилдан кўпроқТуркияда болаларнинг онкология касалликларини даволаш стандартларининг ишлаб чиқувчиси ҳисобланади.Туркиянинг Стамбул шаҳридаги «Джеррахпаша» Тиббиёт университетида Болалар онкологияси факультети раҳбариУзоқ вақт Андерсон номидаги Онкология шифохонасида, Муқаддас Иуда тадқиқот госпиталида ва АҚШ Техас болалар шифохонасида ишлаганБолалар онкологиясининг энг мураккаб ҳоллари: лейкемия ва лимфомалар, суяклар, юмшоқ тўқималар, бош мия, буйраклар шиши, нейробластомалар ва ретинобластомаларни муваффақиятли даволаш билан шуғулланади.Халқаро ва миллий илмий нашрларда 200 дан ортиқ иш ва Умумий педиатрия ва Болалар онкологияси бўйича 5 та китоб муаллифи.
Янада кўпроқ маълумот: https://www.anadolumedicalcenter.tv/ru/browse-alp-yozkan-videos-1-date.html
Маълумот учун:
Сайт: www.anadolumedicalcenter.ru
E-mail: int.patients@anadolusaglik.org
Facebook: www.facebook.com/anadolumedical.official
Реклама ҳуқуқи асосида.
