Диего ва унинг ҳарами: Атиги битта тошбақа ўз турини қирилиб кетишдан сақлаб қолди

Диего — Галапагос оролларида яшовчи камёб тошбақа тури вакили. У шу қадар сермуҳаббат бўлиб чиқдики, якка ўзи қарийб бутун бир турни қирилиб кетишдан сақлаб қола олди. Олти урғочи билан бирга ҳаёт кечирувчи тошбақа тақдири ҳақида, AFP’нинг ҳикоясига асосланиб, Meduza хабар бермоқда.

Тошбақа Диегонинг ёши 100 дан ошган. У фақат Эспаньолда — Галапагос оролларининг энг жанубийсида учрайдиган Chelonoidis hoodensis турига мансуб.

Бу тур тахминан 50 йил аввал кашф этилган ва, маълум бўлишича, у қирилиб кетиш ёқасида бўлган: ўша вақтда Эспаньолда атиги иккита эркак ва 12 та урғочи тошбақа омон қолган эди. Шундан сўнг олимлар Chelonoidis hoodensis турига мансуб тошбақаларни қидириб топиш бўйича халқаро ҳаракатни бошлади.

Шундай тошбақаларнинг бири Сан-Диего ҳайвонот боғидан топилди. У қачон ва қандай қилиб АҚШга келиб қолгани номаълум — ХХ аср биринчи ярмидаги илмий экспедициялар доирасида олиб келингандир, эҳтимол.

Тошбақага Диего деб лақаб қўйишган. Жонивор 1976 йили Галапагос оролларига қайтариб олиб келинган ва у тутқунликдаги шундай тошбақаларни кўпайтириш бўйича дастур иштирокчисига айланган.

Олимлар томонидан олти йил аввал ўтказилган генетик тадқиқот натижаларига кўра, Диего Эспаньол оролида яшашга жўнатилган ёш тошбақаларнинг 40 фоизига ота экани маълум бўлди. Бу — ўтган йиллар давомида икки мингга яқин тошбақачалар ёввойи табиат қўйнига қўйиб юборилган бўлса, уларнинг тахминан 800 таси Диегонинг ҳиссасига тўғри келади, дегани.

«Тарихий қайдларга кўра, оролда тахминан беш мингдан ортиқ тошбақа яшаган. Ҳозирги тошбақаларнинг саломатлигини идеал деб айта олмайман, бироқ улар нисбатан яхши ҳолатда. Энг асосийси, бу тошбақаларнинг сони ошиб бормоқда», — деди Галапагос миллий боғидаги тошбақаларни сақлаб қолиш бўйича мутахассис Вашингтон Тапиа.

Диего 80 килограмм тош босади, узунлиги қарийб 90 сантиметр, агар оёқлари ва бошини чўзиб чиқариб турса, бўйи бир ярим метрга етади. Ҳозирда Диего олти урғочи тошбақа билан бирга яшамоқда.

«Қирилиб кетиш ёқасида турган тошбақаларнинг ҳаммаси ҳам Диего каби қаҳрамонлик кўрсата олгани йўқ. Йўқолиш арафасида турган яна бир тур — Chelonoidis abingdoni’ни сақлаб қолиш бўйича умидлар 2012 йили — турнинг 100 ёшдан ошган сўнгги вакили ўлганидан сўнг йўққа чиққанди. Сўққабош Жорж номи билан танилган бу тошбақа, йиллар ўтса-да, тутқунликда жуфтлашишга рози бўлмаган эди», — дейилади AFP ахборотида.

Диққат, диққат! «Дарё»нинг Telegram’даги расмий канали — «Тошқин ‘Дарё’»га обуна бўлиб, янгиликлардан овозли кўринишда баҳраманд бўлишингиз мумкин.