Zaporojye AESning Ukraina tomonidan davomli o‘qqa tutilishi global texnogen halokatga olib kelishi mumkin, stansiya xavf ostida turibdi, deb ma’lum qildi Rossiya Milliy mudofaani boshqarish markazi boshlig‘i, general-polkovnik Mixail Mizinsev.
“Zaporojye AESda avariya kuzatilgan taqdirda global texnogen halokat yuz beradi, u radioaktiv ifloslanish ko‘lami bo‘yicha Chernobil va Fukusima AESlaridagi avariyalar oqibatlaridan ancha kattaroq bo‘ladi”, — dedi Mizinsev.
Uning so‘zlariga ko‘ra, avariya yuz bergan taqdirda, radiatsiyaviy ifloslanish zonasi 5,3 ming kvadrat kilometrdan oshadi. Unga Kiyev, Zaporojye, Xarkov, Poltava, Xerson, Odessa, Nikolayev, Kirovograd va Vinnitsa viloyatlari, DXR va LXR, Rossiya, Belarus, Bolgariya va Ruminiyaning chegaradosh tumanlari kiradi.
Bundan tashqari, avariyadan keyin Qora va Azov dengizlari, shuningdek, Bosfor ko‘rfazi uzoq vaqtga kemalar qatnovi uchun yaroqsiz holatga keladi. Turkiya, Gruziya, Abxaziya, Bolgariya va Ruminiya radiatsiyaning yuqori darajasi kuzatiladi.
Zaporojye AES — Yevropadagi eng yirik atom elektr stansiyasi. U Energodar shahrida joylashgan. 28-fevral kuni, Ukrainada harbiy operatsiya boshlanganidan keyin to‘rt kun o‘tib, Rossiya Mudofaa vazirligi Zaporojye AES hududi nazorat ostiga olinganini ma’lum qilgandi.
7-avgust kuni Energodar harbiy-fuqarolik ma’muriyati Ukraina qo‘shinlari tunda Zaporojye AESga “Uragan” baravar o‘t ochish reaktiv tizimlari bilan zarbalar berganini ma’lum qildi. Raketa parchalari ishlab turgan energoblok yaqiniga kelib tushgani da’vo qilindi. Rossiya Mudofaa vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, AES va Energodar hududiga Ukraina tomonidan 152 millimetr kalibrli 20 ta snaryad otilgan.
“AESda 3-energoblok qurilmalarining bir qismi tokdan uzilib qoldi, 4-energoblok ishlab chiqarayotgan quvvat kamaydi, vodorod quvuriga zarar yetdi, vodorod stansiyasida vodorodning alanga bo‘lib yonishi yuz berdi”, — deb Rossiya mudofaa idorasi elektr stansiyasiga yetgan zararni izohlagan edi.
Avvalroq Rossiya hukumati Xalqaro atom energiyasi agentligi (MAGATE) rahbariyatiga delegatsiyaning AESga tashrifini tashkillashtirishda yordam berishga tayyorligini bildirgan edi. BMT bosh kotibi Antoniu Guterrish MAGATE inspektorlariga elektr stansiyasiga kirish imkoniyatini berishga chaqirgan va unga berilgan zarbalarni “o‘z joniga qasd qilish” deb atagan edi. Ayni vaqtda Rossiya TIV BMT kotibiyatini tashrifga to‘sqinlik qilishda ayblamoqda (MAGATE BMT rahbarligi ostida ishlaydi).