• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12658.19
    • RUB161.44
    • EUR14672.11
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +30°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login

    O‘lim jazosi taqiqlanganini Konstitutsiyada mustahkamlab qo‘yish insonparvarlik siyosatidan og‘ishmaslikdir

    O‘limga mahkum etish – bu insonga nisbatan qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan eng dahshatli jazo. Bir qator adiblar o‘z asarlarida o‘limga hukm qilingan odam hayotining so‘nggi daqiqalarida uning xayolidan nimalar o‘tishi, otish, osish yoki boshini olib tashlash bo‘lishidan qat’i nazar, o‘limning yaqinlashayotganini kutish qanchalik og‘ir ekanligini juda ta’sirli qilib tasvirlashgan.

    Xususan, bundan 150 yil oldin rus yozuvchisi Fyodor Dostoyevskiy “Telba” romanida shunday yozgan: “Suiqasd uchun o‘ldirish jinoyatning o‘zidan ham kattaroq jazodir”.

    So‘nggi 30 yil davomida Yevropa Kengashi mintaqada o‘lim jazosini bekor qilish bo‘yicha ko‘p ishlarni amalga oshirdi. Oxirgi 10 yilda Yevropa Kengashi tarkibidagi 47 mamlakatning hech birida birorta ham o‘lim hukmi ijrosi qayd etilmadi Bu mamlakatlarning aksariyatida o‘lim jazosi yuridik jihatdan man qilingan.

    Yashash huquqi va odamiylikka zid hamda inson sha’nini toptaydigan qiynoqlarni man qilish Inson huquqlari to‘g‘risidagi Yevropa Konvensiyasining asosini tashkil etadi.

    O‘zbekistonda 2005-yil 1-avgustda o‘lim jazosini bekor qilish to‘g‘risida Prezident farmoni e’lon qilindi. 2008-yilning 1-yanvaridan o‘lim jazosini jinoiy jazo turi sifatida bekor qilish va uning o‘rniga umrbod yoki uzoq muddatga ozodlikdan mahrum etish jazosini joriy etish belgilandi.

    Ammo hozirgacha o‘lim jazosi fuqarolar o‘rtasida qarama-qarshi fikrlarni keltirib chiqarmoqda. Ba’zi jinoyatlar uchun bu jazoni qo‘llash o‘rinli bo‘lishi haqidagi fikr-mulohazalar ham kam emas. Chunki bu qasd olish, inson sha’ni, nafrat va qo‘rquv singari ayrim chuqur instinktlar bilan bog‘liq. Vahshiyona qotillik yoki zo‘ravonlik haqidagi xabarlar odamlarda keskin reaksiyani yuzaga keltiradi, ular jamiyatda bu kabi holatlar boshqa yuz bermasligi uchun qotil yoki jinoyatchini o‘ldirish kerak, degan qarorni yoqlashadi.

    Odamning Alloh tomonidan in’om etilgan hayotiga nuqta qo‘yish o‘limga hukm etish orqali jazolanayotgan jinoyatning o‘zi kabi insoniylikka tamoman ziddir. To‘g‘ri, jinoyat qurbonlari qo‘llab-quvvatlash va adolatli hukmga muhtoj, ammo o‘lim jazosi adolatli sud va jamiyatimizdagi boshqa qadriyatlarga mos kelmasligini asoslaydigan bir qancha sabablar mavjud.

    Qonuniy jihatdan o‘lim jazosini bekor qilgan mamlakatlarga oid statistika doimiy ravishda o‘lim jazosi va jinoyatchilik darajasi o‘rtasida hech qanday bog‘liqlik yo‘qligini ko‘rsatadi. BMT tomonidan 1996-yilda o‘tkazilgan jiddiy tadqiqot natijalari “o‘lim jazosi tiyib turuvchi omil sifatida umrbod qamoq jazosidan ko‘ra samaraliroq ekanligi”ga birorta ham isbot yo‘qligini tasdiqladi. Ba’zi shtatlarida o‘lim jazosi qo‘llaniladigan AQSHga oid ma’lumotlar ham jazo jinoyatning oldini olmasligini ko‘rsatgan.

    Umuman, o‘lim jazosining bor yoki yo‘qligi jinoyatchilik darajasiga ta’sir ko‘rsatmaydi, negaki, “jinoyatlardan tiyib turadigan samarali vositalardan biri jazoning shafqatsizligida emas, muqarrarligida namoyon bo‘ladi” (Chezare Bekkaria). Ushbu aksioma rad qilib bo‘lmaydigan haqiqatdir. Umuman, o‘lim jazosi haqida gapirganda, uning nafaqat huquqiy, balki ijtimoiy, axloqiy va psixologik aspektlarini ham hisobga olish zarur.

    Inson hayoti – oliy qadriyat, o‘lim jazosini qo‘llamaslik esa insonparvarlik belgisidir. Aynan mana shu tamoyilga asoslangan holda O‘zbekiston Respublikasining bosh qonunida ham mamlakatimizda o‘lim jazosi taqiqlanganini mustahkamlab qo‘yish ko‘zda tutilmoqda.

    “Yashash huquqi har bir insonning ajralmas huquqi bo‘lib, qonun bilan muhofaza qilinadi. Inson hayotiga suiqasd qilish eng og‘ir jinoyatdir.

    O‘zbekiston Respublikasida o‘lim jazosi taqiqlanadi”. (24-modda)

    Konstitutsiyaga kiritilayotgan mazkur o‘zgartirish orqali O‘zbekistonning bu boradagi pozitsiyasi yaqqol namoyon bo‘ladi, u o‘zining insonparvarlik siyosatidan og‘ishmasligi yanada qat’iyroq va aniqroq aks etadi.

    Visola Qarshiboyeva, erkin jurnalist

    04.08.2022, 18:22   Izoh (0)   13918
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “InfinBANK” AJ Toshkentda yangi Bank xizmatlari markazini ochdi  


    Navoiy innovatsiyalar universiteti 2 milliard so‘mlik grant dasturini e’lon qildi 


    Katta o‘zgarishlar kichik qadamlar bilan boshlanadi


    Qulay shartlar bilan yangi ipoteka mahsuloti va xonadon yutib olish imkoniyati


    Mikrokreditbankda omonat karta joriy qilindi


    Kia Sonet va ADM Global: O‘zbekiston avtomobil klasterini mahalliylashtirilishiga qariyb 260 mln AQSH dollari miqdorida sarmoya


    Mobiuz — 8 milliondan ortiq abonentlar tanlovi 


    Sun’iy intellekt bo‘yicha ikki diplomli ta’lim — UMFT & FAR EAST University hamkorligida


    GETWORK — Yevropada ishlash orzusini amalga oshiradigan ishonchli agentlik


    Ipoteka Bank OTP Group: “Quyosh” — parkentliklar uchun yangi mahalla markazi ishga tushirildi


    “Tadbirkorlikni rivojlantirish kompaniyasi” ISO 9001 va ISO 37001 xalqaro sertifikatlarini qo‘lga kiritdi 


    SQB dan “TEZKOR+” krediti —  biznesingizni rivojlantirish uchun qulay yechim 


    Osteosarkoma: tashxislash, davolash va fanlararo yondashuv


    President Tech Award tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli uzaytirildi 


    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!

     

    Tavsiya etamiz

    Kobulda transafg‘on temiryo‘li bo‘yicha uch tomonlama bitim imzolandi

    18 iyul, 09:12

    Toshkentda kichik halqa avtomobil yo‘lining bir qismi 4 kunga yopiladi

    18 iyul, 08:47

    O‘rtoqlik uchrashuvi. “Bashakshehir” Germaniya klubidan ustun keldi. Shomurodovdan assist (video)

    17 iyul, 23:16

    Matriarxat davri qaytadimi: nima uchun qiz farzand tarbiyalash trendga aylanmoqda?

    14 iyul, 13:07
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Toshkent ko‘chalaridan biri avtomobil va yo‘lovchilar uchun bir oyga yopiladi

    O‘zbekiston | 19 iyul, 00:23

    Nepalda onlayn firibgarlik va jinoyatchilik ko‘payishi sababli Telegram bloklandi

    Dunyo | 18 iyul, 23:57

    Qirg‘iziston Tojikiston va O‘zbekiston bilan chegaralar tutashgan nuqta to‘g‘risidagi shartnomani ratifikatsiya qildi

    Dunyo | 18 iyul, 23:30

    O‘zbekistonda sudlar tomonidan oqlangan shaxslar soni 2,5 baravar kamaydi

    O‘zbekiston | 18 iyul, 23:11

    Yaponiyada qotillikda ayblanib, 39 yil qamoqda o‘tirgan erkak aybsiz deb topildi

    Dunyo | 18 iyul, 22:50

    Tramp, Putin va Si Szinpin sentyabrda Xitoyda uchrashishi mumkin — The Times

    Dunyo | 18 iyul, 22:35

    Tramp The Wall Street Journal ustidan sudga murojaat qilish bilan tahdid qildi

    Dunyo | 18 iyul, 22:20
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.