“G‘allani yetishtirish va sotishda bozor tamoyilini joriy etishning qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi prezident qarori qabul qilindi, deb xabar beradi O‘zA.
Qarorga ko‘ra, 2022-yil hosilidan sug‘oriladigan maydonlarning har gektaridan o‘rtacha 2,5 tonnadan jami 2 550 ming tonna bug‘doyning:
- 1 783,5 ming tonnasi tovar bug‘doy davlat resursi sifatida hamda 266,5 ming tonnasi urug‘lik uchun Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan xarid qilinadi;
- 500 ming tonnasi fermer xo‘jaliklari hamda boshqa g‘alla yetishtiruvchilar tomonidan keyinchalik birja savdolarida sotish uchun Jamg‘armaning tijorat vakilida vaqtinchalik saqlashga qabul qilinadi.
Jamg‘arma mablag‘lari hisobidan xarid qilingan va bug‘doy yetishtiruvchilardan vaqtinchalik saqlash uchun qabul qilingan:
- 3 va undan yuqori sinflardagi bug‘doy – birjadan xarid qilingan bug‘doyning 75 foizidan kam bo‘lmagan miqdordagi unni birja savdolari orqali sotish majburiyatini olgan, un ishlab chiqarish quvvatlariga ega tadbirkorlarga;
- 4- va 5-sinflardagi bug‘doy – barcha tadbirkorlarga Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlangan grafik asosida birja savdolari orqali hech qanday cheklovlarsiz sotiladi.
Qarorga ko‘ra, donni qabul qilish va omborlardan chiqarish jarayoni tezkor va shaffof amalga oshirilishini ta’minlash maqsadida “d-xarid.uz” axborot tizimi ishga tushiriladi.
Shuningdek, qaror bilan g‘allani sotib olish va sotishda yangi tizim shaffofligi, to‘laqonli va adolatli ishlab ketishini hamda bug‘doy yetishtiruvchilar manfaatdorligini ta’minlash, ichki bozorda un va don mahsulotlari narxining o‘sishi va taqchilligining oldini olish bo‘yicha Respublika shtabi tashkil etiladi.
Quyidagilar Respublika shtabining asosiy vazifalari etib belgilangan:
- bug‘doyni yetishtirish, qayta ishlash, saqlash, realizatsiya qilish va boshoqli don ekinlari yetishtirilishini moliyalashtirish ustidan nazorat mexanizmini takomillashtirish bo‘yicha taklif tayyorlash;
- g‘allani o‘z vaqtida yig‘ishtirib olish, daladan don qabul qilish shoxobchalariga nest-nobud qilmasdan olib kelish va grafik asosida birja savdolariga chiqarish ishlarini tashkil etish;
- taqchillikka yo‘l qo‘ymaslik va narxlar barqarorligini ta’minlash maqsadida hududdagi iste’mol talabi uchun zarur bo‘lgan un va un mahsulotlarini respublikaning boshqa hududlaridan va chetdan olib kelish hamda “O‘zdonmahsulot” AK tizimidagi korxonalarning ishlab chiqarish hajmlari saqlab qolinishini nazorat qilish;
- g‘allani tasdiqlangan grafik asosida birja savdolariga chiqarish hamda to‘lovlarning amalga oshirilishi ustidan kunlik nazorat o‘rnatish;
- g‘allani sotib olish va sotish bo‘yicha yangi tizim shaffofligi, to‘laqonli va adolatli ishlab ketishini hamda bug‘doy yetishtiruvchilar manfaatdorligini ta’minlash.