O‘zbekistonda 2020-yilning o‘tgan davrida ichki ishlar organlarining 11 xodimi qiynoqqa solish bilan bog‘liq jinoyatlarda ayblangan

2020-yilning o‘tgan davrida 11 nafar ichki ishlar xodimlari qiynoqqa solish bilan bog‘liq jinoyatlar uchun ayblanib sudga berildi. Bu haqda Bosh prokurorning birinchi o‘rinbosari Abduhalim Xolmaxmatov Senatning sakkizinchi yalpi majlisida ma’lum qilgan.

2020-yilning 9 oyida prokuratura organlariga huquq-tartibot idoralari xodimlarining noqonuniy xatti-harakatlari haqida jami 2 323 ta ariza va xabarlar kelib tushgan. Shundan, 242 tasi (10,4%) qiynash, qo‘rqitish va boshqa tazyiqlar qilinganligi haqidagi murojaatlarni tashkil qilgan.

Tahlillar shuni ko‘rsatmoqdaki, qiynoq, asosan, ichki ishlar organlari faoliyatida hamda tergovga qadar tekshiruv va tergov davrida uchramoqda. Shu yilning o‘tgan davrida 11 nafar ichki ishlar xodimlari tomonidan qiynoqqa solish bilan bog‘liq jinoyatlar uchun ayblanib sudga berildi.

Abduhalim Xolmaxmatov, bosh prokurorning birinchi o‘rinbosari 

Prokuratura organlari tomonidan 2020-yilning 7 oyida huquqni muhofaza qiluvchi organlarda 5 116 ta tekshirish o‘tkazilib, aniqlangan qonun buzilishi holatlarini bartaraf etish yuzasidan 2 783 ta taqdimnoma kiritilgani bildirildi.

Bosh prokuror o‘rinbosari, shuningdek, IIV bilan tezkor-qidiruv va tergov jarayonida fuqarolarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlari ta’minlanishini kuchaytirishga qaratilgan chora-tadbirlar dasturi ishlab chiqilganini qayd etgan.

Bosh prokuratura, Oliy sud, Davlat xavfsizlik xizmati, Ichki ishlar vazirligi, Davlat bojxona qo‘mitasi hamda Milliy gvardiyaning qo‘shma qarori qabul qilinib, shaxsning huquqini cheklaydigan protsessual majburlov choralarini (ushlab turish, qamoqqa olish, uy qamog‘i, lavozimdan chetlashtirish) qo‘llash holatlarini yagona elektron hisobga olish tizimiga kiritib borishning majburiyligi belgilangani bildirildi. O‘rnatilgan tartibga asosan, shaxsga qo‘llanilgan ushlab turish chorasi tizimga kiritilmagan taqdirda tergov hibsxonasi yoki vaqtincha ushlab turish hibsxonasiga qabul qilinishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Shu kabi, jinoyatga oid ariza, xabar va boshqa ma’lumotlarni yagona elektron hisobini yuritish imkonini beruvchi dastur yaratilib, barcha idoralarga joriy qilish choralari ko‘rilayotgani, masala yakunlanish arafasida ekanligi aytildi.

Xolmaxmatov Senatga qiynoqlarga qarshi kurashish bilan bog‘liq choralar samaradorligini oshirish maqsadida Jinoyat kodeksining 235-moddasini (Qiynoqqa solish va boshqa shafqatsiz, g‘ayriinsoniy yoki qadr-qimmatni kamsituvchi muomala hamda jazo turlarini qo‘llash) mavjud jazo sanksiyasini yana-da kuchaytirish nuqtayi nazaridan takomillashtirish, bu jinoyat uchun ozodlikni cheklash jazosini chiqarib tashlash, qiynoqni qo‘llash bilan bog‘liq jinoyatlar uchun amnistiya qo‘llashni taqiqlash, javobgarlikka va jazoga tortish muddatlari o‘tib ketganligi bilan bog‘liq normalarni qiynoqqa solish jinoyatini sodir etgan shaxslarga nisbatan qo‘llamaslik bilan bog‘liq takliflarni ko‘rib chiqish maqsadga muvofiq bo‘lishini ma’lum qilgan.