Pekin Tehronning yadro kelishuviga amal qilishiga umid qilmoqda

Xitoy Eronning yadro kelishuvi bo‘yicha o‘z majburiyatlarini bajarishi va unga amal qilishiga umid bildirmoqda. Bu haqda 8-noyabrda Xitoyning Yaqin Sharq masalalari bo‘yicha vakili Chjay Szyun ma’lum qildi, deb yozgan “Regnum”.

Chjay Szyunning so‘zlariga ko‘ra, Xitoy hukumati barcha tomonlarning shartnoma talablarini bajarishi va kelishuv shartlarini buzib, vaziyatni chigallashtirishi mumkin bo‘lgan harakatlarni amalga oshirmaslik tarafdori.

2015-yilda oltilik, ya’ni Buyuk Britaniya, Germaniya, Xitoy, Rossiya, AQSh va Fransiya Eron bilan yadro dasturi bo‘yicha birgalikdagi keng qamrovli harakatlar rejasini ishlab chiqdi. Kelishuvga ko‘ra, Eronga qo‘llanilgan sanksiyalar yadro dasturida cheklovlar qo‘llash evaziga olib tashlanishi ko‘zda tutilgandi. Shartnomaning dastlabki ko‘rinishi uch yil ham amal qilmadi: 2018-yil may oyida AQSh kelishuvdan chiqishini e’lon qildi va Eron islom respublikasiga nisbatan keskin sanksiyalar qo‘lladi.

Tehron esa AQSh kelishuvdan chiqqanidan bir yil o‘tgach “strategik sabr-toqat”dan keyin joriy yilning 8-mayida yadro dasturidagi cheklovlarni tan olmay harakat qilishni boshladi. Yadro dasturi bo‘yicha birgalikdagi keng qamrovli harakatlar rejasini bajarmaslikning birinchi bosqichi uranni boyitish va og‘ir suv bo‘yicha cheklangan me’yorlarni buzish bo‘ldi. Keyinchalik Eron rejaga amal qilmaslikning ikkinchi bosqichiga o‘tdi, ya’ni uran mamlakat uchun kerakli miqdorda boyitilishi e’lon qilindi. Uchinchi bosqich 6-sentabrda boshlandi: Eron rejada va undagi nizomlarda belgilangan chegaralarni chetlab o‘tgan holda yadro tadqiqotlari bo‘yicha ishlarni amalga oshirdi. 6-noyabrdan Tehron yadro kelishuvidagi majburiyatlarini qisqartirishning to‘rtinchi bosqichiga start berdi.