Saudiya Arabistoni va Eron to‘qnashuvi Afg‘onistonga ta’sir ko‘rsatishi mumkin
Saudiya Arabistoni hamda Eron o‘rtasidagi to‘qnashuv Afg‘onistonga o‘z ta’sirini ko‘rsatadi, deya qayd etgan ekspert Rupert Stoun “TRT World” telekanali saytidagi o‘z ruknida.
Tahlilchi Afg‘oniston va Eron xuddi Yaman hamda Saudiya Arabistoni kabi bir-biri uchun muhim ahamiyatga ega hududlar ekanligini qayd etdi.
“Eron Yaman vositasida juda kam vositalar sarflab Saudiya Arabistoniga hujum uyushtirgani uchun Saudiya ham Afg‘oniston orqali javob qaytarishi mumkin”, — deya fikr bildirgan Stoun.
Ekspertning fikricha, Saudiya Arabistoni o‘z pozitsiyasini o‘zgartirishi va pragmatik ravishda sovuqqonlik bilan “Tolibon” harakati bilan ishlashi mumkin.
“Jangarilar guruhi 1990-yilda fuqarolik urushida g‘olib bo‘lgan vaqtdagi bilan taqqoslaganda ancha murakkabroq. Endi ushbu harakatning xorijdagi homiyalari, uni qo‘llab-quvvatlovchilar ko‘proq. “Tolibon” harakatiga qarshi turuvchilar guruhi ham ikki bo‘linib qolgan”, — deydi Stoun.
Tahlilchi Eron hukumatining Afg‘onistonga gamxo‘rlik qilib, “Tolibon” harakati bilan munosabatlarni mustahkamlagani, Saudiya Arabistoni esa harakat mamlakatning hududdagi eng asosiy raqibi Qatarda bosh ofisini ochgani sabab ular bilan diplomatik munosabatlar o‘rnatishni istamaganini eslatdi.
Shuningdek, Stoun Eron va Afg‘onistonning quruqlikda o‘zaro chegaradosh ekani hamda forslar hududida qo‘shni davlatdan kelgan qochoqlar sonining ko‘pligiga ham e’tibor qaratgan.
“Endi Tehron “Tolibon” harakatini qo‘llab-quvvatlamoqda va Afg‘onistondagi raqiblar tarafdorlari bilan ham nizoga bormayapti. Eron harakat bilan yaqinlashib o‘quv lagerlari tashkil qilish, jangarilarga qurol-yarog‘ berish bilan birga, mamlakatning ta’lim va din loyihalarini moliyalashtirdi. Natijada Afg‘onistonning asosiy savdo hamkoriga aylandi”, deya ta’kidlagan ekspert.
Ekspertning so‘zlariga ko‘ra Ar-Riyod ham tashabbusni qo‘ldan bermaydi va jangarilar bilan kelishuvga erishishi mumkin. Bu uchun Saudiya Arabistoni “Al-Qoida” guruhi bilan sovuqlashgan munosabatlarini qayta tiklashi lozim.
