Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi: GM Uzbekistan tutgan pozitsiyasi uning korporativ madaniyatiga nisbatan bir qancha savollarni yuzaga keltirmoqda

O‘zbekiston Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi GM Uzbekistan tomonidan 2018-yilda sotilgan 6,5 mingdan ortiq Nexia-3 (2-pozitsiya) avtomobillari komplektatsiyasida tumanga qarshi old faralar oxirigacha yetkazib berilmaganini aniqlagani haqida xabar berilgan edi. Yuzaga kelgan vaziyat bo‘yicha monopol mavqega ega kompaniyaning tutgan pozitsiyasi, uning korporativ madaniyati va qadriyatlariga nisbatan bir qancha savollarni yuzaga keltirmoqda, deya yozadi qo‘mita matbuot xizmati.

Ma’lumki, avtomobil ishlab chiqarish industriyasida faoliyat yuritayotgan global kompaniyalar odatda kamchiliklar aniqlanganda sotuvga chiqarilgan avtomobillarni ommaviy tarzda qaytarib oladi va zudlik bilan nuqsonlarni bartaraf etadi. Eng asosiysi, ularning biznes yuritish an’analariga ko‘ra ular iste’molchilar va mijozlardan oshkora ommaviy tarzda uzr so‘raydi (misol uchun, Toyota, Volkswagen va boshqa kompaniyalar). Bu esa, ushbu kompaniyalarda yuqori korporativ madaniyat, biznes etikasi va ijtimoiy javobgarlik standartlari joriy etilganligidan dalolat beradi.

Biroq, GM Uzbekistan AJni xatti-harakatlarida quyidagini kuzatish mumkin:

Xususan, komplektatsiyalarida yetishmovchiliklar mavjud bo‘lgan avtomashinalar ommaviy tarzda qaytarib olinmagan yoki yetishmovchilik to‘g‘risida tegishli tartibda e’lon qilinmagan, ushbu vaziyat bo‘yicha ko‘p holatlarda iste’molchilarga tegishli tarzda ma’lumotlar berilmagan, ularni bartaraf etish uchun qulayliklar yaratilmagan, masalan, Toshkent viloyatining Bekobod (uzoqlik – 150 km), Bo‘ka (80 km.), Chirchiq shaharlarida (100 km) avtomobil xarid qilgan iste’molchilar tumanga qarshi yoritgich o‘rnatish uchun Chinoz tumaniga kelishga majbur bo‘lgan, kamchilikni bartaraf etish muddatlari cho‘zib yuborilgan, alohida holatlarda 2018-yilning oktabr oyida sotib olingan avtomobillarga bugungi kunga (6 oy o‘tgan) qadar komplektatsiyani butlash ishi amalga oshirilmagan.

Yuqorida keltirilgan holatlar, bozorda muayyan xo‘jalik yurituvchining monopol mavqei vujudga kelishi uning iste’molchilar oldidagi ma’suliyati pasayishini keltirib chiqarishiga yana bir bor dalil bo‘lmoqda.