O‘zbekistonda bolaga nisbatan oilaviy zo‘ravonlik qilganlar jinoiy javobgarlikka tortiladi

Senatning 20-sentyabrdagi yalpi majlisida oilaviy (maishiy) zo‘ravonlikdan himoya qilish choralari kuchaytirish ko‘zda tutilgan qonun ma’qullandi.

Qonun bilan Maʼmuriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 592-moddasi va Jinoyat kodeksining 1261-moddasi bolaga nisbatan oilaviy (maishiy) zo‘ravonlik qilganlik uchun javobgarlik belgilash normasi bilan to‘ldirilmoqda.

Amaldagi normada er-xotin yoki oilada birga yashovchi boshqa shaxslarga nisbatan oilaviy (maishiy) zo‘ravonlik qilganlik uchun jinoiy javobgarlik nazarda tutilgan bo‘lsa-da, bu harakatlarni bolaga nisbatan sodir etganlik uchun javobgarlik nazarda tutilmagan edi.

Shuningdek, oilaviy (maishiy) zo‘ravonlik bilan bog‘liq ishlar yuzasidan yarashuv to‘g‘risidagi arizani surishtiruv va dastlabki tergov bosqichlarida emas, sud muhokamasi paytida berish tartibi joriy qilinmoqda.

Yaʼni oilaviy (maishiy) zo‘ravonlik bo‘yicha ishlar yuzasidan yarashuv to‘g‘risidagi ariza faqat ishni sudda ko‘rish jarayonida, sud muhokamasining istalgan bosqichida, ammo sud maslahatxonaga kirishidan oldin berilishi mumkinligi belgilanmoqda.

Senatorlarning qayd etishicha, mazkur qonunning qabul qilinishi oilaviy (maishiy) zo‘ravonlik bilan bog‘liq jinoyat ishlari har tomonlama, to‘liq va xolisona ko‘rib chiqilishiga, tazyiq va zo‘ravonlik sodir etgan shaxsning xulqiga ko‘rsatiladigan ijobiy taʼsirning kuchi yana-da ortishiga, bolalar va xotin-qizlarning tazyiq va zo‘ravonlikka uchrashining oldini olish choralarining samaradorligini oshirish hamda oilalardagi maʼnaviy-axloqiy muhitni, shuningdek, xotin-qizlar huquqlariga oid xalqaro indekslarda mamlakatimizning o‘rnini yaxshilashga xizmat qiladi.

So‘nggi paytlarda bolaning oilada zo‘ravonlikka uchrashi holatlari ko‘p kuzatilmoqda. Iyul oyida Buxoro viloyatining Jondor tumanida ayol uyida ikki voyaga yetmagan qizini shafqatsizlarcha kaltaklagandi. Buxoro viloyatining Shofirkon tumanida esa farzandini muttasil kaltaklab, qiynab kelgan ayol 3 yilga ozodlikdan mahrum qilindi. Samarqand viloyatining Toyloq tumanida erkak 6 yoshli o‘gay o‘g‘lini kaltaklagani ham keng jamoatchilik muhokamasiga sabab bo‘lgandi.

Senat e’lon qilgan ma’lumotlariga ko‘ra, oxirgi 3 yilda 2 mingdan ortiq fuqaro sudlar tomonidan ota-onalik huquqidan mahrum qilingan, shundan 86 foizi ota-onalik majburiyatlarini bajarishdan bosh tortgani uchun javobgarlikka tortilgan.