Қўшма Штатлар Эроннинг ядровий иншоотларига зарба берди. Бу дунёнинг турли нуқталарида турлича акс-садо берди. Қуйида халқаро ва давлатлар даражасидаги етакчиларнинг айрим фикрлари жамланган.
Дональд Трамп Оқ уйдан туриб америкаликларга мурожаат қилди:
“Биз зарбаларни муваффақиятли якунладик. Ҳамма самолётлар эндиликда Эрон ҳаво ҳудудидан ташқарида. Бомбаларнинг тўлиқ юкламаси асосий нишон — Фордога ташланди. Барча самолётлар энди хавфсиз тарзда ортга қайтмоқда. Буюк Америка жангчиларимизни табриклаймиз. Бундай ишни дунёдаги бошқа ҳеч бир ҳарбий куч бажара олмасди. Эрон энди тинчликни танлаши керак. Акс ҳолда, кейинги ҳужумлар бундан ҳам каттароқ ва анча осон бўлади. Яна кўплаб нишонлар бор... Агар тинчлик тез орада келмаса, биз уларни аниқлик, тезлик ва маҳорат билан йўқ қиламиз”.
Исроил бош вазири Дональд Трампга миннатдорлик билдириб, уни “тарихий натижа” билан табриклади:
“Табриклайман, президент Трамп. АҚШнинг қудратли ва адолатли кучи билан Эрон ядро иншоотларига зарба бериш ҳақидаги жасур қарорингиз тарихни ўзгартиради... Тарих президент Трампнинг дунёдаги энг хавфли режимни дунёдаги энг хавфли қуролга эга бўлишдан тўхтатганини қайд этади”.
Эрон ташқи ишлар вазири:
“Қўшма Штатлар — БМТ Хавфсизлик кенгашининг доимий аъзоси — Эроннинг тинч мақсадлардаги ядро иншоотларига ҳужум қилиб, БМТ низоми, халқаро ҳуқуқ ва Ядро қуролларини тарқатмаслик тўғрисидаги шартномани жиддий бузди. Бугун эрталаб юз берган воқеалар ғайриинсоний ва даҳшатли бўлиб, уларнинг оқибатлари абадий бўлади. БМТнинг ҳар бир аъзоси бу ниҳоятда хавфли, қонунга зид ва жинояткорона хатти-ҳаракатдан жиддий хавотирда бўлиши лозим. БМТ низомида ўзини ҳимоя қилишга рухсат берилган нормаларга мувофиқ, Эрон ўз суверенитети, манфаатлари ва халқини ҳимоя қилиш учун барча имкониятларни сақлаб қолади”.
Буюк Британия бош вазири Кир Стармер:
“Эроннинг ядровий дастури халқаро хавфсизлик учун жиддий таҳдиддир. Эроннинг ядро қуроли ишлаб чиқаришига ҳеч қачон йўл қўйиб бўлмайди. АҚШ бу таҳдидни камайтириш йўлида чоралар кўрди. Яқин Шарқдаги вазият ҳануз беқарор бўлиб қолмоқда ва минтақадаги барқарорлик биз учун устувор масаладир. Биз Эронни музокара столига қайтишга ва ушбу инқирозни тугатиш учун дипломатик ечим топишга чақирамиз”.
Европа дипломатияси раҳбари Кая Каллас Х тармоғида мана шундай пост қолдирди:
“Эрон ядро қуроли ишлаб чиқишига йўл қўйиб бўлмайди, чунки бу халқаро хавфсизлик учун таҳдиддир. Мен барча томонларни орқага чекинишга, музокара столига қайтишга ва кескинликнинг янада кучайишининг олдини олишга чақираман. Евроиттифоқ ташқи ишлар вазирлари вазиятни эртага муҳокама қилади”.
Япония бош вазири Шигеру Ишиба ҳам томонларни босиқликка чақирди:
“Можарони тезлик билан юмшатиш ниҳоятда муҳим. Биз у ердаги вазиятни катта хавотир билан диққат билан кузатмоқдамиз”.
Россия Хавфсизлик кенгаши раиси ўринбосари Дмитрий Медведев ҳам масалага тўхталди:
Тинчликсевар сифатида ҳокимиятга келган АҚШ президенти энди мамлакатни яна бир урушга олиб кирди.
Жиддийлашиб бораётган можаро юзасидан БМТ бош котиби Антонио Гутерриш ҳам муносабат билдирди:
“Бугун Қўшма Штатлар томонидан Эронга нисбатан куч ишлатилгани мени чуқур ташвишга солмоқда. Бу минтақада аллақачон танг ҳолатда бўлган вазиятда хавфли кескинликни янада кучайтиради ва халқаро тинчлик ва хавфсизликка бевосита таҳдид солади. Можаро тез орада назоратдан чиқиб кетиши хавфи ортиб бормоқда. Бу эса тинч аҳоли, минтақа ва бутун дунё учун фалокатли оқибатларга олиб келиши мумкин. Мен барча БМТ аъзоларини вазиятни юмшатишга ва БМТ низоми ҳамда халқаро ҳуқуқ қоидалари доирасидаги мажбуриятларини бажаришга чақираман. Бу хавфли паллада энг муҳими — тартибсизликлар гирдобига тушиб қолмасликдир. Ҳарбий ечим йўқ. Ягона йўл — дипломатия. Ягона умид — тинчлик”.
Эрон Қўшма Штатларни Исроил билан можарога аралашишдан огоҳлантириб, унинг минтақадаги ҳарбий базалалари нишонга олинишини айтган эди. Ҳозирча Теҳрон Исроилга тахминан 30-40 та баллистик ракета учириш билан кифояланди. Улардан 10 таси ҳаво мудофаа тизимларидан ўтгани хабар қилинди. Натижада Тель Авив ва Ҳайфа шаҳарларига талафот етган.
Изоҳ (0)