Кўпчилик бурун оқишини фақат совуқ билан боғлашга одатланган, аммо аслида ринорея бошқа сабабларга кўра юзага келиши мумкин. Уларнинг энг кенг тарқалгани совуқ ва қуруқ атмосферадир.
Буруннинг вазифаси нафас олаётган ҳавони иссиқ ва нам қилишдан иборат. У нафас йўллари ва ўпка ҳужайралари зарарланмаслигига ёрдам беради.
Мэриленд штатидаги Миллий Соғлиқни сақлаш институти аллергологларига кўра, буруннинг орқа қисмидаги ҳарорат одатда 26 даража атрофида, лекин 30 даражага етиши мумкин. Иқлим қанчалик қуруқ бўлишидан қатъи назар унинг намлиги деярли 100 фоиз бўлади. Буруннинг ҳавони ўпкага етиб боргунча намлаш ва иситишда қанчалик самарали экани шундан аён.
Онангиз совуқда оғзингдан эмас, бурнингдан нафас ол, деб бежиз айтмаган.
Атроф-муҳит ҳарорати пасайганда, намлик ҳам пасаяди — чунки атмосфера намлиги конденсацияланади, чўкади ва сиртларда қаттиқлашади. Шунинг учун, бурун бу кўрсаткични назорат остида ушлаб туради. Биринчидан, иссиқлик сарфини камайтириш учун ундаги қон томирлари тораяди. Иккинчидан, шиллиқ қават нафас олаётган ҳавода етарли намликни таъминлаш учун кўпроқ секреция ишлаб чиқара бошлайди.
Мэриленд штатидаги Миллий соғлиқни сақлаш институтлари ҳисоб-китобларига кўра, қишда тана ҳар куни бурун орқали 300-400 мл гача суюқлик йўқотиши мумкин. Ва бу касаллик пайтида тинмай оқадиган бурун суюқлиги эмас. Бурун қалин ва ёпишқоқ оқинди ҳосил қилмайди, лекин деярли шаффоф суюқлик билан намлайди.
Бу касаллик белгиси эмас, балки тананинг ноқулай муҳитга мутлақо табиий реакцияси ҳисобланади. Колорадо аллергия ва иммунология клиникасининг статистик маълумотларига кўра, ринорея одамларнинг 96 фоизида учрайди, 50 фоизида эса бурун битиши ва 33 фоизи аксириш билан бирга келади.
Бироқ совуқда нафас олиш йўллари инфекцияларига кўпроқ мойил бўлишини ҳисобга олиш керак, чунки вируслар паст ҳароратда тез кўпаяди ва қишда иммунитет, аксинча, заифлашади. Агар бурнингизни ҳар куни қоқиб, тозаламасангиз, унда тўпланган патоген микроблар кўпая бошлайди. Улар тананинг ҳимоя тўсиқларини енгиб ўтади ва сиз касал бўласиз.
Бундай ҳолларда нима қилиш керак? Юзингизни шарф билан ўранг — шунда тери ва мато ўртасида илиқ муҳит яратасиз, натижада бурун қўшимча намлик ишлаб чиқармайди. Бундан ташқари, суюқлик йўқотилишининг ўрнини қоплаш учун кўпроқ сув ичишни унутманг, ёнингизда доим рўмолча ёки салфетка бўлсин.
Изоҳ (0)