Исроил Бош вазири Бенямин Нетаняху Исроил ва араб давлатлари ўртасидаги “нормаллаштириш” келишувларини олқишлаб, фаластинликлар бунга “вето” қўймаслиги кераклигини таъкидлади. Бу ҳақда Al Jazeera хабар берди.
Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясида нутқ сўзлаган Нетаняху Исроил ва Саудия Арабистони ўртасидаги расмий муносабатлар истиқболини олқишлаб, АҚШнинг икки давлат ўртасидаги келишувга эришишдаги ролини таъкидлади.
Исроил бош вазири Эрон ҳукуматини қоралаб, халқаро ҳамжамиятни Теҳронга нисбатан кескинроқ позицияда туришга чақирди. Қуйида Нетаняхунинг мурожаатидан асосий фикрларини кўриб чиқамиз:
Фаластинликлар “нормаллаштириш” устидан вето қўймаслиги керак
Нетаняху ўзининг Яқин Шарқдаги “тинчлик” ҳақидаги тасаввурини баён қилди, унда араб давлатлари Фаластин масаласидан қатъи назар Исроилни қўллаб-қувватлайди.
“Мен узоқ вақтдан бери фаластинликлар билан тинчлик ўрнатишга интиламан. Аммо фаластинликларга араб давлатлари билан янги тинчлик шартномалари бўйича вето қўйиш ҳуқуқини бермаслигимиз керак, деб ҳисоблайман.
Фаластинликлар кенгроқ тинчликдан катта фойда олиши мумкин. Улар ушбу жараённинг бир қисми бўлиши керак, лекин улар унга вето қўйиш ҳуқуқига эга бўлмаслиги керак”, — деди у.
Фаластинсиз Яқин Шарқ харитаси
Нетаняху фаластинликлар билан тинчликка эришиш ҳақидаги даъволарига қарамай, Исроилни кўк рангда кўрсатадиган Яқин Шарқнинг иккита харитасини кўтарди.
Иккала харитада ҳам босиб олинган Фаластин ҳудудлари — Ғарбий Соҳил ва Ғазо, шунингдек, Сурия томонидан босиб олинган Голан тепаликлари Исроилнинг бир қисми сифатида кўрсатилган.
Исроил бош вазири бу хариталардан Исроилнинг қўшни араб давлатлари билан муносабатлари ўсиб бораётганини таъкидлаш учун фойдаланган.
Нетаняху Исроилни тинчликка интилаётган давлат сифатида кўрсатиб, “Фаластинликлар яҳудийларга нафрат уйғотишни бас қилиши ва ниҳоят яҳудий давлати билан ярашиши кераклигини”, айтди.
Саудия Арабистони билан потенсиал келишув
Исроил бош вазири нутқининг катта қисми Исроил-Араб яқинлашувига, жумладан Саудия Арабистони билан муносабатларни нормаллаштириш бўйича потенсиал келишувга қаратилган.
Исроил ва Форс кўрфази қироллиги ўртасидаги норасмий алоқалар йиллар давомида кучайиб бормоқда, бироқ Исроил бош вазири расмий дипломатик келишув минтақа учун ўзгаришлар бўлишини айтди.
“Исроил ва Саудия Арабистони ўртасидаги тинчлик ҳақиқатда янги Яқин Шарқни яратади. Бундай тинчлик араб-исроил можаросига барҳам бериш учун катта аҳамиятга эга. Бу бошқа араб давлатларини Исроил билан муносабатларини нормаллаштиришга ундайди. Фаластинликлар билан тинчлик ўрнатиш истиқболларини яхшилайди. Бу яҳудийлик ва ислом ўртасида, Қуддус ва Макка ўртасида кенгроқ ярашишга ёрдам беради”, — деди Нетаняху.
Эронга нисбатан қатъий позицияда бўлиш
Нетаняху Эронни Яқин Шарқдаги можароларнинг асосий манбаи сифатида кўрсатишни таъкидлаб, Теҳрон ядровий дастурига чек қўйиш учун кучли халқаро жавоб чораларини кўришга чақирди.
“Режимнинг тажовузкорлиги асосан халқаро миқёсда бефарқлик билан кутиб олинди. Саккиз йил аввал Ғарб давлатлари Эрон ядровий келишувни бузса, санкциялар қайта қўлланилишини айтган. Эрон келишувни бузмоқда, бироқ санкциялар қайтмади”, — деди у.
Нетаняху 2015 йилги Эрон ядровий келишувини назарда тутган, бунда Теҳрон ўз иқтисодига қарши халқаро санкцияларни бекор қилиш эвазига ядровий дастурини қисқартирган.
Эрон АҚШнинг қаттиқ санкциялари остида қолмоқда, бу эса бошқа давлатлар ва халқаро компанияларнинг Вашингтон томонидан қўлланаётган иккиламчи санкцияларидан қўрқиб, Теҳрон билан бизнес юритишларига тўсқинлик қилмоқда.
Изоҳ (0)