Кўп миқдорда кофеин ва шакарнинг комбинацияси турли тизимлар ва органларнинг соғлиғига таъсир қилиши мумкин. Буларнинг барчаси ёшга, касалликларнинг мавжудлигига ва рационга боғлиқ.
Юрак фаолиятини бузади
Энергетикдаги кофеин ва бошқа стимуляторлар юрак тезлиги ва қон босимини оширади. Бундай ичимликларни ҳаддан ташқари истеъмол қилиш аритмияга ва ҳатто юрак тўхтаб қолишига олиб келиши мумкин.
Тетиклантирувчи ичимликлар ҳатто ёшларга ҳам зарар етказиши мумкин. Масалан, 14 ва 16 ёшли икки соғлом йигитда атриял фибрилация ҳолати кузатилган.
Ўткир ҳолатлардан ташқари, энергетик ичимликлар ҳам узоқ муддатда юракка зарар етказиши мумкин. Олимлар тетиклантирувчи ичимликларни истеъмол қилиш қон томирлари эндотелиал функциясини камайтириши ва тромбоцитлар агрегациясини рағбатлантириши мумкинлигини аниқлади. Узоқ муддат ичилса, қонда тромб пайдо бўлиш хавфини оширади.
Асаб тизимига салбий таъсир қилади
Қисқа вақт ичида бир нечта энергетик ичимликлар ичиш заҳарланишга олиб келиши мумкин. Унинг аломатлари орасида ташвиш, уйқусизлик, тахикардия, овқат ҳазм қилиш бузилиши, титроқ, мушаклар тиртишиши ва безовталик кузатилади. Кофеиннинг юқори дозалари сурункали бош оғриғига сабаб бўлиши мумкин.
Бундан ташқари, энергетик ичимликлар таркибида мавжуд бўлган кофеин, таурин ва гуарана бирикмаси мия учун токсик бўлиши ва асаб ҳужайраларини бузиши мумкин.
Энергетик ичимликлар, айниқса, ўсмирлар учун хавфлидир. Бир тадқиқот 15-16 ёшдаги ўсмирларда кофеин истеъмол қилиш ва хатти-ҳаракатларнинг бузилиши ўртасида тўғридан тўғри боғлиқлик борлигини кўрсатган.
Семиришга олиб келади
Энергетик ичимликлар шакарга бой бўлгани сабабли ортиқча истеъмол қилиш семириш ва 2-тоифа диабет хавфини оширади.
Худди шу сабабга кўра, тетиклантирувчи ичимликлар ингичка ичакдаги фойдали бактерияларнинг хилма-хиллигини камайтириши мумкин, бу ҳам килограмм ортиши ва метаболик синдромнинг ривожланиши билан характерланади.
Жигарга зарар етказади
Меъёрдаги энергетик ичимликлар жигарга зарар келтирмайди, лекин агар ҳаддан ташқари ошириб юборилса ёки спиртли ичимлик қўшилса, тананинг асосий филтри бардош бера олмаслиги мумкин.
Шифокорлар асосий омил энергетик ичимликлар таркибидаги ва катта дозаларда гепатотоксиситега эга бўлган B3 витаминининг ҳаддан ташқари кўплиги деб ҳисоблайди.
Сувсизланишга олиб келади ва буйракларга зарар етказади
Энергетик ичимликлар кўпинча спорт мусобақаларида ишлатилади, чунки кофеин спортчиларнинг иш фаолиятини яхшилаши мумкин. Шу билан бирга, бу сийдик ва натрий миқдорини оширади, бу сувсизланиш ва электролитлар етишмовчилигига олиб келиши мумкин.
Шунинг учун узоқ вақт давомида жисмоний фаоллик пайтида, айниқса, иссиқ шароитда энергетик ичимликлар ичмаслик керак.
Тиш эмалини емиради
Юқори кислоталилик ва кўп миқдорда шакар туфайли энергетик ичимликлар тиш эмалига ёмон таъсир қилади.
Америкалик ўсмирлар иштирок этган иккита тадқиқот эрозия ва тишларнинг парчаланиши шакарли ичимликлар, шу жумладан, энергетик ичимликлар миқдори билан бевосита боғлиқлигини тасдиқлади.
Соғлиққа зарар бермаслик учун қанча энергетик ичимлик ичиш мумкин?
Болалар ва ўсмирлар, ҳомиладор аёллар, юрак-қон томир касалликлари ва диабет билан оғриган беморлар бундай ичимликларни ичишдан бутунлай воз кечгани маъқул.
Одатда кунига биттадан кўп ичмаслик тавсия қилинади ва бу икки сабабга асосланади:
Кофеин миқдори. АҚШ озиқ-овқат ва фармацевтика идораси кунига 400 мг дан ошмаслигини тавсия қилади. Энергия нуқтаи назаридан эса иккитадан ошмаслиги керак, кўп бўлмаган, шунда ҳам бу рациондаги стимуляторнинг ягона манбаи бўлса.
Шакар миқдори. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти шакар умумий калорияларнинг 10% дан, идеал ҳолда эса 5% дан кўп бўлмаслигини тавсия қилади. Кунига ўртача калория миқдори 2000 ккал бўлса, бу мос равишда 50 ва 25 г бўлади.
Шундай қилиб, кунига битта энергетик соғлиқ учун нисбатан хавфсиздир, аммо бундай ҳолатда шакар истеъмол қилманг ва бошқа стимуляторлардан воз кечинг.
Изоҳ (0)