Жеймс Скотт умрининг 36 йилини қамоқхонада ўтказган боксчи. У қамоқда бўлса ҳам профессионал бокс билан шуғулланган. Скотт 1978 йилнинг 12 октябрида Эдди Грегори билан жангга чиққанди.
Жеймс Скотт 1947 йил 17 октябрь санасида Нью-Жерсида таваллуд топган. Оилада 12 фарзанднинг иккинчиси эди. Жеймс 10 ёшида бокс қўлқопларини совға сифатида олади, бироқ улар Скоттга асқатмайди. Отаси ва онаси ажрашади. Скотт ва ука-сингиллари геттода вояга етади. Жеймснинг сутенёрлик ва наркотик моддаларга алоқаси бўлмаган, лекин кўча безорилари тўдасининг аъзоси эди.
Скотт 13 ёшида «Жеймсбург» номли вояга етмаганлар учун ахлоқ тузатиш муассасасига тушиб қолади. Кейинги беш йил давомида у Нью-Жерсидаги кўплаб таълим муассасаларида бўлади. Махсус тайёргарлик дастури туфайли ёш Жеймс бокс билан шуғуллана бошлади. 18 ёшида Скотт уч ғалаба ва иккита мағлубиятдан иборат ҳаваскор рекордга эга эди.
1965 йилда унинг ахлоқини тузатиб бўлмайди деб ҳисобланиб, «Трентон» давлат қамоқхонасига ўтказилади. «Трентон»да ёш йигит қуролли талончилик туфайли 16 йилини қамоқхонада ўтказаётган 51 ёшли Эл Диккенс билан танишади. Диккенс ёшлигида бокс билан шуғулланган ва ёш, исёнкор Скоттни яна ушбу спорт турига қизиқишига сабабчи бўлади.
Худди шу қамоқхонада ўрта вазн тоифасида собиқ жаҳон чемпиони Рубин Картер ҳам бўлиб, тажрибасиз Скотт у билан спаррингда уч раунд дош беришга муваффақ бўлган. Картер ва Диккенснинг қўллаб-қувватлаши билан Жеймс бокс билан жиддий шуғуллана бошлайди.
1968 йил 5 ноябрда у «Трентон»дан озодликка чиқади ва дарҳол ўғрилик туфайли яна ҳибсга олинади. Бу сафар унинг олдида 13 йилдан 17 йилгача озодликдан маҳрум этиш хавфи турарди. Скотт шу қадар ўз ишининг устасига айландики, давлат қамоқхоналари чемпионатида ғалаба қозонгач, ёш номзодлар у билан жанг қилишдан бош тортарди.1967 йилдан бошлаб мен қамоқхонада барчани ургандим. Ёш эдим, ҳеч қандай мақсадим бўлмаган. «Врум»да («Трентон»даги давлат психиатрик шифохонаси, махсус қўриқлаш хизмати ёрдами хавфли маҳбуслар жойлаштирилган) 15 ойимни ўтказганман. У ер шу вақтга қадар бўлган жойларим ичида энг ёмони. Бу эса келажагим ҳақида ўйлаш имкониятини берди, — дея эслайди Жеймс Скотт.
1974 йилнинг январида Скотт озодликка чиқади. Умрининг ярмини қамоқ ва колониялардан ўтказган Жеймс Майамида профессионал боксга кириб боради. Ўша йилнинг 22 январида дебют жангини енгилмас супер оғир вазн тоифаси вакили Жон Жонсга қарши ўтказади. Аввалига нокдаунни қабул қилиб олган Скотт бир неча раунд кейин рақибини нокаутга учратади. Икки ҳафтадан кейин яна бир жанг ўтказади ва шу билан проф боксдаги юриши бошланади.
1975 йилнинг май ойида Скотт қотилликда гумонланиб ҳибсга олинади. Унинг машинасидан қотиллик аломатлари билан жасад топилади. Боксчи машинани дўстига бериб тургани ва қотилликка алоқаси йўқлиги айтади. Бироқ гувоҳлар кўрсатмаси билан суд уни айбдор де топади.
1976 йилнинг 22 мартида Трентонга қайтади, бир йилдан кейин эса «Rahway State»га ўтказилади. Унга қамоқхона хизматчиларидан бири Роберт Ҳетрак яқиндан ёрдам беради. Ҳетрак давлат қамоқхонасида бокс бирлашмасини тузади ва Скотт билан спаррингга рози бўлган маҳбусларга пул тўлайди. Шу тариқа Скотт тўлақонли машғулотларга эга бўлади. Уларнинг мақсади бир эди — қамоқхонада қўлга киритилган илк чемпионлик камари.
Бу ғоя эртакдек кўринарди, бироқ Ҳетрак уни рўёбга чиқариш учун бор ҳаракатни ишга солади. У Боб Арумдан тортиб Дон Кинга қадар кўплаб промоутерларга алоқага чиқади. Бироқ фақат бир шахс таваккал қилишга рози бўлади — Муҳаммад Алининг дўсти Мурод Муҳаммад.
Бошқа бизнесни тарк этиб эндигина промоутерлик соҳасига кириб келган Муҳаммад Скоттга рақиб топади. 24 май куни Жеймс 3,5 йиллик танаффусдан рингга чиқади ва икки раунддаёқ масалани ҳал қилади. Кейинги жанг сентябрда бўлиб ўтади, бу сафар Скотт рақибини 4 раундда қулатади ва 600 доллар гонорарга эга бўлади.
Мурод ўз қўл остидаги иқтидор эгасини ТВга олиб чиқишни хоҳлайди, бунинг учун топ-рақиб керак этди. Майк Rossmanинг камарига мажбурий даъвогар Эдди Грегори идеал рақиб эди. Муҳаммад Эдди Мустафо Муҳаммад номи билан машҳур бўлган боксчига Скотт билан қамоқхонада жанг учун 15 минг доллар таклиф қилади. Скоттнинг гонорари эса бор-йўғи 2,5 минг доллар эди.
1978 йил 12 октябрда Скотт Эдвард Грегори (29-3-1) билан рингга чиқди. Жанг Скотт бўлиб турган Нью-Жерсидаги «Rahway State» қамоқхонасида бўлиб ўтди. Энг ҳайратланарлиси 450 та чипта сотилган ва HBO телеканали жангни жонли эфирда кўрсатган.
Дастлабки сонияларданоқ Скотт илдамроқ ҳаракат қила бошлади. Грегори эса жавоб қайтаришга диққатини қаратди. 4-раундда унинг чап кўзида катта гематома пайдо бўлади. Ўша оқшомда Скотт рингда рақибига нисбатан кўпроқ ишлар қилди.
Жеймс якунда ҳакамлар қарорига кўра ғалаба қозонди.
HBO шарҳловчиси Ларри Марчант Скоттнинг ёнига бориб: «Йиллар давомида буни орзу қилгандинг, бу сенинг меҳнатинг, узоқ ва ёлғиз қилган саёҳатинг. Ҳозир нима ҳақида ўйлаяпсан?», — дея савол беради.
«Жаноб Ҳетрак мени уйимга қўйиб юборади деб умид қиламан», — жавоб беради Жеймс.
«Уй» сўзини эшитган Эдди Грегорининг юзига табассум югуради. У Скотт томонга қайрилиб, унга қаради. Бу пайтда Жеймс микрофонни олиб, ғалабаси ҳақида гапирарди. Грегори эса уни эшитмасди. У Скотт қандай қилиб уйига қайтиши ҳақида ўйлади. Шу вақтда юзидаги табассум дарҳол йўқолди. Шундагина Жеймс билан орасидаги фарқни тушунди. У ўша оқшомда қамоқхонадан чиқиб кетади ва озод одам сифатида уйига бориб, ўз ётоғида дам олади. Ва унда чемпионлик камарига эга чиқиш имконияти бўлади. Бироқ Скотт ҳали қамоқхонада анча қолиши керак. Эддининг юзини қайғу эгаллайди.
Ўша жангдаги ҳакамлардан бири Ҳаролд Ледерман 2012 йилда ўша кундаги воқеаларни эслаб: «Жеймс Скотт мен кўрган ярим оғир вазн тоифасидаги энг яхши боксчи эди. Ҳаттоки Боб Фостер ва Арчи Мур ҳам унчалик яхши бўлган деб ўйламайман», — деганди.
1979 йилда промоутер Скоттга яна бир номдор рақиб топади. Альваро Лопес — ўша вақтда WBA камарига мажбурий даъвогар, чемпион Виктор Галиндес эса титулдан маҳрум қилинганди.
Муҳаммад WBA’дан Скотт ва Лопес ўртасидаги жанг вакант камар учун бўлиб ўтишини сўрайди. Бироқ WBA қамоқхонадаги чемпионлик жанги ташкилот обрўсини тушириб юборишидан қўрқиб, унга рад жавобини беради ва Галиндесга титул қайтариб берилади.
Аввалига Скотт норозилик белгиси сифатида фаолиятини тугатганини маълум қилади, бироқ охир-оқибат рингга чиқади. Жанг 1979 йилнинг 1 декабрида бўлиб ўтади ва Скотт рақиби устидан ишончли ғалабага эришиб, «Мен чемпионман!», дея ҳайқиради.
Бу унинг фаолиятидаги сўнгги триумф эди. Шундан 5,5 ой ўтиб, илк мағлубиятини қабул қилиб олди. 1981 йилнинг августида ғалаба қайд этди ва бир ойдан кейин ўз шогирди Дуайт Брекстонга ютқазди. Бу унинг фаолиятидаги сўнгги жанг бўлди. Шундай кейин Скотт бир неча бор қамоқхона алмаштирди, тезда омманинг эсидан чиқди. Ҳатто янги хонадошлари ҳам уни танимасди.
Жеймс Скотт барибир озодликка чиқди. 2005 йилда, 58 ёшида у қамоқхонадан чиқди. У жами 36 йилини қамоқда ўтказди.
Унинг профессионал рингдаги рекорди 19-2-1 (11 КО). Скотт Нью-Жерсидаги бокс шон-шуҳрат залига киритилган.
Озодликда Жеймсни назорат қилган офицер у билан бирга бокс зали қурган ва Скотт у ерда болалар билан бирга ишлаган.
Жеймс умрининг сўнгги йилларида деменсия билан оғриб, 2018 йилнинг 8 май куни 71 ёшида ҳаётдан кўз юмади.
Изоҳ (0)