Польша АҚШдан унга ядро қуролидан фойдаланиш имкониятини беришни сўради

Польша Россия томонидан ўсиб бораётган хавфларга қарши туриш учун ядро қуролидан биргаликда фойдаланиш дастурида иштирок этиш бўйича АҚШ билан музокаралар олиб бормоқда. Бу ҳақда Польша президенти Анжей Дуданинг Газета Полска нашрига берган интервьюсига таяниб, «Украинская Правда» хабар берди.

«Биринчи муаммо шундан иборатки, бизда ядро қуроли йўқ. Биз, Польша сифатида, яқин келажакда уни қўлга киритишимиздан дарак берувчи ҳеч қандай белги йўқ. Ядро қуролидан биргаликда фойдаланиш дастурида иштирок этиш бўйича потенциал имконият доим мавжуд. Биз америкалик етакчилар билан АҚШ шундай имкониятни кўзда тутяптими-йўқми — шу ҳақда гаплашдик. Мавзу очилди», — деди Анжей Дуда.

Ядро қуролидан биргаликда фойдаланиш дастури НАТОнинг ядровий тийиб туриш сиёсатининг бир қисми бўлиб, у бундай қуроли бўлмаган аъзо мамлакатларга уни қўллашни режалаштиришда қатнашиш имконини беради.

Бу дастур ядро қуролига эга мамлакатлар гуруҳини кенгайтирмайди. Ҳозир НАТОда бундай мамлакатлар учта: АҚШ, Буюк Британия ва Франция. Фақат Америкагина дастур доирасида ўз қуролини бошқа давлатларга тақдим этган.

Дастур доирасида иштирокчи мамлакатлар ядро қуроли сиёсати бўйича маслаҳатлашувлар олиб боради ва қўшма қарорлар қабул қилади, ядро қуролини қўллаш учун зарур бўлган техника ускуналари (шу жумладан, ядро қуролини ташишга қодир самолётлар)га эгалик қилади ва ядро қуролини ўз ҳудудида сақлайди.

Россия томони Украинада ядро қуролини қўллаш эҳтимолини кўп марта рад этиб келган. Кейинроқ, дентабрда, қисман сафарбарлик ҳақида эълон қилаётиб, Путин Ғарб мамлакатлари «Киевни ҳарбий ҳаракатларни Россия ҳудудига кўчириб ўтказишга туртки бераётгани»ни ва ўйинга «ядровий шантаж»ни қўшаётгани айтганди. У хавф юзага келган тақдирда Москва ўзида бор воситаларни қўллашига ваъда берди. Кейинроқ Путин АҚШ Японияда ядро қуролини ишлатиб, «прецедент яратгани»ни айтди.

Октябрь бошида эса Чеченистон раҳбари Рамзан Қодиров Украинадаги ҳарбий операция доирасида «кам қувватли ядро қуролигача бўлган» янада кескинроқ чораларни қўллаш кераклиги ҳақида ёзди.

НАТО бош котиби Йенс Столтенберг ядро қуроли қўлланилиши Россия учун жиддий оқибатларни келтириб чиқаришини таъкидлади. Пентагон Москва томонидан ядро қуроли билан таҳдид қилинишини қораламоқда, аммо у бундай қуролни Украинада ишлатиши мумкинлигидан дарак берувчи белгиларни ҳозирча кўрмаётганини айтмоқда.