«Маҳалла ва оила» илмий-тадқиқот институти республиканинг 6 та ҳудуди, хусусан, Қорақалпоғистон Республикаси, Қашқадарё, Самарқанд, Сирдарё, Фарғона вилоятлари ва Тошкент шаҳрида 800 нафар хотин-қиз орасида тадқиқот ўтказди.
Танланган ҳудудларда 18−50 ёшлилар ўртасида ўтказилган сўровномада 440 нафар шаҳарда, 357 нафар қишлоқ жойларда истиқомат қилувчи аёллар иштирок этган.
Улардан оилада турмуш ўртоғи томонидан жисмоний куч ёки ҳақоратли сўзлар билан камситиш ҳолатлари борасида сўралганида 60 фоизга яқин аёллар ўз турмуш ҳаётида бу каби зўравонлик ва камситишларга дуч келмаганини айтган.
Ҳар тўртинчи аёл (25 фоиз) баъзи ҳолатларда дуч келишини, 7 фоиз аёл эса бу одатий ҳол эканини, 9 фоиз аёл саволга жавоб беришни истамаслигини таъкидлаган. Ҳудудлар кесимида салбий ҳолатлар кўпроқ Сирдарё ва Самарқанд вилоятларига тўғри келмоқда. Аёлларнинг 40 фоизи у ёки бу кўринишда турли зўравонлик, камситиш ва зуғум ўтказилаётганини билдирган.
Тадқиқотга жалб қилинган хотин-қизларнинг 32,3 фоизи (257 нафари) олий, 49 фоизи (390 нафари) ўрта, 17,2 фоизи (137 нафари) ўрта-махсус ва 1,3 фоизи (13 нафари) эса тўлиқсиз ўрта маълумотлилар ташкил этган. Сўровда иштирок этган хотин-қизларнинг 73,8 фоизи турли соҳаларда ишлайди, 26,2 фоизи эса ишсиз.
Иштирок этган респондентларнинг 75 фоиздан кўпроғи маълум бир вазиятларда ҳуқуқий билимларининг етарли эмаслигини ҳис қилган. Бунда қуйидаги масалалар ўрин олган:
- 22,7 фоизи банк ва молиявий масалаларда,
- 20,6 фоизи иш жойидаги муайян ҳолатларда,
- 19,7 фоизи уй-жой билан боғлиқ муаммолар.
Бундан ташқари, сўровда иштирок этган 89 фоиз фарзандли аёллар ўз болаларининг тарбиясида ҳуқуқий билимларга алоҳида эътибор қаратади. 57 фоизи, яъни ярмидан кўпи доимий равишда фарзандларига ҳуқуқий тарбияни бериб боришга интилади. 40 фоизга яқини эса айрим ҳолларда ҳуқуқий тарбия билан шуғулланади. Фарзандларига қонун ва ҳуқуқ борасида таълим-тарбия бера олмаётган аёллар эса 5 фоизга тенг.
Респондентларнинг қонун, ҳуқуқ ва бурч борасидаги тасаввурларини ва бунга муносабатини аниқлаш мақсадида уларга тегишли саволлар билан мурожаат қилинган. Унга кўра, аёлларнинг 61 фоизи учун қонун бу энг аввало, тартиб, 53,8 фоизи учун адолат ва 37,9 фоизи учун ҳимоядир экани аниқланган. Шу билан биргаликда 15,4 фоизи қонун халқни бошқариш усули, 12,1 фоизи учун ҳаёт кафолатидир.
Бу ҳолат аёллар орасида ҳуқуқий саводхонлик даражаси ўрта даражадан анча паст эканлигини кўрсатмоқда.
Аввалроқ президентнинг «Зўрлик ишлатишдан жабр кўрган хотин-қизларни реабилитация қилишга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорига мувофиқ Халқ таълими вазирлигига ўз жонига қасд қилишга мойил қизлар рўйхатини шакллантириш вазифаси юклангани тўғрисида хабар берилганди.
Изоҳ (0)