Ойлар султони — Рамазон: Закотни кечиктириш мумкинми? Тилло тақинчоқлари закот нисобига етган, лекин пули йўқ аёл закотни қандай беради?

«Дарё» интернет-нашри ва Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг «Muslim.uz» портали ўзаро ҳамкорликда муборак ойга бағишланган «Ойлар султони — Рамазон» лойиҳасини тақдим этади.

Лойиҳа доирасида таниқли уламолар ва диний соҳа ходимлари моҳи Рамазон фазилати тўғрисидаги ояти карималар, ҳадиси шарифлар шарҳи ҳамда рўза тутиш билан боғлиқ саволларга жавоб беради.

Навбатдаги суҳбат Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво бўлими мутахассиси Муҳаммаджон Ибрагимов билан уюштирилди.

 Ҳовлимни сотсам, ундан закот бераманми?

Яшаб турган ҳовлингизнинг сотиш учун ажратилган қисми то сотилмагунича унинг қийматидан закот бериш вожиб бўлмайди. Чунки шариатимизда сотиш ниятида олинмаган, кейинчалик сотиш нияти пайдо бўлган молларга «тижорат моли» дейилмайди.

Ҳанафий мазҳабидаги машҳур бўлган китоблардан бири «Шарҳул виқоя» китобида ҳам бу ҳақда баён қилинган: «(Мулкка эгадор бўлиш вақтида сотиш нияти бўлмаган) нарсани сотиш ният қилинса-да, то сотилмагунича у тижорат молига айланмайди».

Демак, бундай ҳолатда, сотувга қўйилган қисм закот нисоби миқдорича ёки ундан кўп маблағга сотилса ва бир йил эҳтиёждан ортиқча бўлиб турса, ўша маблағнинг қирқдан бирини закот қилиб берасиз. Агар сиз ҳар йили нисоб миқдоридаги маблағга эга бўлиб, закот бериб юрган бўлсангиз, ҳовли сотилган йилидаёқ, қўлингиздаги маблағга қўшиб, умумий сумманинг қирқдан бирини закот қилиб ажратасиз.

Закотни кечиктириш мумкинми?

Закот вожиб бўлган кишилар уни кечиктирмай адо қилишлари лозим. Агар моли нисобга етгандан кейин, бир йил ўтгач, закот бермаса, сўнгра иккинчи йил етиб келса, гуноҳкор бўлади ва Аллоҳ таолога истиғфор айтиб, икки йиллик закотни адо қилади. Ўтган йиллик закотни зиммасида қолдирмайди.

Менинг аёлимни тилло тақинчоқлари закот нисобига етган. Лекин қўлида пули йўқ. У закотни қандай беради?

Мулк кимники бўлса, закот ҳам унинг зиммасига бўлади. Аёл киши тақинчоқларидан закот миқдоричасини сотиб, закотини беради. Агар аёл эридан мени закотларимни тўлаб беринг, деб илтимос қилса ва эр адо қилса, хотиннинг зиммасидан закот адо бўлади. Агар буларнинг имкони бўлмаса, қарз олиб бўлса ҳам закотни адо қилиши лозим бўлади.