Сўнгги бир кеча-кундузда юз берган коронавирус билан боғлиқ энг муҳим хабарлар — «Дарё» коронадайжестида.
Ўтган бир ҳафта ичида дунёда коронавирусга чалиниш билан боғлиқ уч миллиондан ортиқ ҳолат аниқланди. Умуман олганда, касалланиш даражаси бундан аввалги етти кун мобайнидаги кўрсаткичга нисбатан 10 фоизга ўсган. Бу ҳақда Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг (ЖССТ) ҳафталик эпидемиологик бюллетенида айтилади.
Таъкидланишича, январь бошида касалланиш даражаси энг юқори кўрсаткичларга етган (бир ҳафтада қарийб 5 миллионта касалланиш ҳолати), сўнг эса — февралнинг иккинчи ярмида — у пасайиб, ҳафтасига 2,5 миллионта касалланиш ҳолатигача тушган.
ЖССТ маълумотларига кўра, 8—14 март кунлари дунё бўйича 3 033 213 кишида вирус қайд этилиб, 58 698 киши вафот этган. 14 март ҳолатига жами касалланиш ҳолатлари сони 119 212 530 тани, ўлим ҳолатлари эса 2 642 612 тани ташкил қилган.
Кўрсатилган даврда касалланишнинг ўсиши айниқса, Жануби-Шарқий Осиёда (ўсиш 19%), Ғарбий-Тинч океани минтақасида (19%) ва Шарқий Ўртаер денгизида (14%), шунингдек, Шимолий ва Жанубий Америкада (13%) сезиларли даражада бўлган. Ўлим даражаси Ғарбий-Тинч океани минтақасида (14%) ва Шарқий Ўрта Ер денгизида (7%) ўсган, аммо бошқа минтақаларда пасайган, шунинг ҳисобига дунёда ўлим даражаси 3 фоизга пастлаган.
Эслатиб ўтамиз, Американинг Жонс Ҳопкинс университети маълумотларига кўра, Пандемия бошидан бери то 16 март, сешанба кунига қадар бутун дунёда коронавирус билан касалланиш бўйича 120 217 175 та ҳолат қайд этилди.
Коронавирус пандемияси билан боғлиқ вазият, айниқса, Европада ёмонлашмоқда. «Эпидемик вазият ёмонлашяпти. Аммо биз бироз секин бошланган вакцинация суръатларини оширмоқчимиз», — деди Еврокомиссия раҳбари Урсула фон дер Ляйен. Бу ҳақда у COVID-вакцинация ҳақидаги рақамли сертификат лойиҳаси тақдимотида айтиб ўтди.
Ушбу COVID-паспортлар июнь ўрталарига келиб жорий этилиши керак. Уларга, шунингдек, коронавирусга нисбатан тестлар ҳамда ўтказилган касаллик муддатлари ҳақидаги маълумотлар киритилади. Бундан ташқари, Еврокомиссия Евроиттифоқ таркибига кирмайдиган мамлакатлар томонидан берилган сертификатларни тан олиш имкониятини кўриб чиқмоқда.
Касалланиш ҳолатларининг кўпайиши Франция ва Италияда яққол кўзга ташланмоқда. Францияда ўтган бир кеча-кундузда 38,5 мингдан ортиқ одам коронавирусга чалинган бўлиб, бу 2020 йил 17 ноябрдан буён (ўшанда мамлакатда пандемиянинг иккинчи тўлқини кузатилиб, умуммиллий локдаун жорий қилинган эди) қайд этилган рекорд даражада ўсиш бўлди.
Вакцинация кампанияси ва қатъий чеклов чораларига қарамасдан, Италияда ҳам COVID-19 билан боғлиқ мураккаб вазият юзага келди. Бу ерда сўнгги бир кун ичида 23 059 киши вирусга чалинган, бу аввалги кундан қарийб 3 минг нафарга кўп демакдир.
65 ва ундан катта ёшдаги одамлар COVID-19 коронавирусини қайта юқтириб олишдан энг кам ҳимояланган, дейилади даниялик олимларнинг The Lancet илмий журнлаида чоп этилган тадқиқотида. У 4 миллионга яқин одам (Дания аҳолисининг 69 фоизи) томонидан топширилган 10 миллиондан ортиқ ПЗР-тестлар таҳлилига асосланган.
«SARS-CoV-2’га қайта чалинишдан ҳимоя ишончли эканини ва бу кўпчилик одамларда бўлишини аниқладик. 65 ёшдан кичик бўлган ва табиий равишда касалланган аҳолида тадқиқот даврида вирусни қайта юқтириб олишдан ҳимоя даражаси 80 фоизни ташкил этди», — деди олимлар. 65 ёшдан катта одамларда эса ҳимоя кўрсаткичи 47 фоизга тенг.
Олимларнинг қайд этишича, бундай маълумотлар кексаларнинг иммун тизимидаги ёшга боғлиқ ўзгаришлар — иммунитет қариши билан изоҳланади. Бу ўзгаришлар ҳам туғма, ҳам орттирилган иммун тизимига ва организм иммун реакциялари координациясига таъсир қилади.
Коронавирус илиқ об-ҳавода камроқ тарқалиши илмий жиҳатдан исботланмаган, шу сабабли одамлар бундан кейин ҳам тавсия этилган чекловларга риоя қилиши керак. Бу ҳақда БМТга кирувчи Жаҳон метеорология ташкилоти (ЖМТ) экспертлари маълум қилди.
«Вирус совуқ, қуруқ шароитларда ва ультрабинафша нурларининг паст даражасида яшовчанлик хусусиятини яхши сақлайди. Аммо бу тадқиқотлар ҳозирча метеорологик омиллар вирус юқиши суръатларига бевосита таъсир қилишини кўрсатгани йўқ», — деди Жонс Ҳопкинс университети профессори, тадқиқот гуруҳи раҳбарларидан бири Бен Зайчик.
Мисол сифатида у ўтган йили COVID-19 билан касалланишнинг авж нуқталари қуёшли ҳудудларда йилнинг илиқ даврида кузатилганини айтиб ўтди.
Шу билан бирга, эксперт коронавирус вақт ўтиши билан мавсумий респиратор-вирусли касалликка айланишини тахмин қилди, уларда эса касалланиш чўққиси одатда куз—қиш даврига тўғри келади.
«Респиратор-вирусли инфекцияларнинг мавсумийлигини аниқловчи асосий механизмлар етарлича ўрганилгани йўқ», — дея қўшиб қўйди у.
Изоҳ (0)