Президент Шавкат Мирзиёевнинг «Ислом молиялаштириш тамойиллари асосида қимматли қоғозларни жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарори лойиҳаси эълон қилинди.
Қарор лойиҳасига кўра, Капитал бозорини ривожлантириш агентлиги, Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги ва Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмитасининг:
- ислом молиялаштириш тамойиллари асосида қимматли қоғозларни жорий этиш ҳамда назорат остидаги мол-мулк ва мулкий ҳуқуқларга нисбатан иқтисодий назорат ҳуқуқини баҳолаш ва сотиш (бошқага ўтказиш) имкониятини яратадиган бенефициар мулк ҳуқуқини белгилаш ва сотиш (бошқага ўтказиш) соҳасида инглиз ҳуқуқи меъёрларини қўллаш учун республикада керакли инфратузилма яратиш;
- Капитал бозорини ривожлантириш агентлигини Ўзбекистон ҳудудида ислом молиялаштириш тамойиллари асосида қимматли қоғозларни чиқариш, жойлаштириш ва муомалага чиқаришни тартибга солувчи ваколатли давлат органи сифатида белгилаш;
- Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлар бўйича қўмитаси қимматли қоғозлар чиқарилишининг ислом молиялаштириш тамойилларига мувофиқлигини тасдиқловчи ваколатли орган сифатида белгилаш тўғрисидаги таклифларига розилик берилади.
- суқуқ қимматли қоғозлари – ислом молиялаштириш тамойилларига асосан чиқарилган, мол-мулкка эгалик қилиш ҳуқуқи ва мулк ҳамда мулкий ҳуқуқдан фойдаланиш ва (ёки) улардан фойдаланишдан олинадиган даромадлар, ушбу қимматли қоғозлар молиялаштирилиши мақсадида чиқарилган маълум лойиҳалар хизматлари ёки мол-мулкига бўлган бўлинмас ҳуқуқни тасдиқловчи эмиссиявий қимматли қоғозлар;
- суқуқ ижара қимматли қоғозлари (суқуқ ал ижара) – муомала муддати аввалдан белгиланиб, махсус молия компанияси томонидан ислом молиялаштириш тамойилларига асосан чиқарилган қимматли қоғозлар бўлиб, уларнинг эгалари ижара шартномаси (молиявий лизинг) бўйича даромад олиш ҳуқуқига эга бўлишади;
- суқуқ иштирок этиш қимматли қоғозлари (суқуқ ал мудораба/мушарака) – муомала муддати аввалдан белгиланиб, махсус молия компанияси томонидан ислом молиялаштириш тамойилларига асосан жалб этилган маблағлардан янги инвестициявий лойиҳани ташкил этиш учун фойдаланиш, оддий шерикчилик шартномаси ёхуд акциядорлик жамияти ёки масъулияти чекланган шерикчилик ташкилий-ҳуқуқий шаклидаги юридик шахсни ташкил этган ҳолда мавжуд инвестициявий лойиҳани ривожлантириш ёки тадбиркорлик фаолиятини ривожлантириш мақсадида чиқарилган қимматли қоғозлар;
- тўлови узайтирилган қайта сотиб олиш қимматли қоғозлари (суқуқ ал муробаҳа) – муомала муддати аввалдан белгиланиб махсус молия компанияси томонидан ислом молиялаштириш тамойилларига асосан чиқарилган қимматли қоғозлар бўлиб, бунда оригинаторга тўлови узайтирилган мол-мулк берилади;
- оригинатор – махсус молиявий компанияга мол-мулк ва (ёки) мулкий ҳуқуқларни тегишли шартнома ёки келишув асосида тақдим этадиган юридик шахс – Ўзбекистон резиденти;
- махсус молиявий компания – фақат суқуқ қимматли қоғозларини чиқариш мақсадида ташкил этиладиган ва Ўзбекистон ҳудудида ташкил этиладиган тақдирда акциядорлик жамияти ёки масъулияти чекланган жамият ташкилий-ҳуқуқий шаклида ташкил этиладиган ва Агентлик юритадиган махсус молиявий компаниялар – Ўзбекистон резидентлари рўйхатига кирадиган юридик шахс;
- бенефициар ҳуқуқ (иқтисодий назорат ҳуқуқи) – охир-оқибат назорат остидаги юридик шахснинг мол-мулки ва (ёки) мулкий ҳуқуқларини тасарруф этадиган жисмоний ёки юридик шахснинг бошқага бериладиган, назорат остидаги юридик шахснинг нотариал тасдиқланган декларацияси билан тасдиқланадиган ашёвий ҳуқуқи.
- суқуқ қимматли қоғозлари ҳисобига молиялаштириш ссуда фоизи йўқлигини назарда тутиб, суқуқ қимматли қоғозларини харид қиладиган инвесторларнинг молиялаштирилаётган тадбирнинг даромади эвазига кафолатланмаган даромад олишларини назарда тутади;
- суқуқ қимматли қоғозларининг чиқарилиши махсус молиявий компанияни ташкил этиш ва қимматли қоғозлар савдоси ташкилотчиларининг хорижий ва маҳаллий майдончаларида махсус молиявий компания (эмитент) эмиссияси орқали, иккита – таъминланган (ассет-баcкед) ва таъминланмаган (мол-мулк асосидаги (ассет-басед) усулда амалга оширилади;
- суқуқ ижара қимматли қоғозлари (суқуқ ал ижара)ни чиқаришда оригинатор мол-мулкка бўлган бенефициар мулк ҳуқуқи (иқтисодий назорат ҳуқуқи)ни жалб этилаётган молия эвазига ижара қимматли қоғозлари (суқуқ ал ижара)нинг қайта сотиб олиш муддатига бенефициар мулк ҳуқуқи (иқтисодий назорат ҳуқуқи)ни кейинчалик қайта молиявий ижарага олиш билан сотиш мажбуриятини олади.
Агентлик Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги билан ҳамкорликда юқорида кўрсатилган баёнот доирасида тажриба тариқасида тажриба муддатининг тугаш санасини 2022 йил 1 июль деб белгилаган ҳолда қимматли қоғозлар савдоси ташкилотчиларининг маҳаллий ва хорижий майдончаларида суқуқ қимматли қоғозларини чиқариш орқали молиялаштириш бўйича пилот лойиҳасини амалга оширади.
Белгиланишича, пилот лойиҳаси доирасида:
а) оригинатор ва эмитентларга бенефициар мулк ҳуқуқини сотиш (бошқага ўтказиш)ни белгилаш ва амалга оширишда инглиз ҳуқуқи нормаларини қўллаган ҳолда «Тошкент» Республика фонд биржаси (кейинги ўринларда – «Тошкент» РФБ) ҳамда хорижий қимматли қоғозлар савдоси ташкилотчиларнинг майдончаларида сукук қимматли қоғозларини чиқариш ва жойлаштириш рухсат этилади;
б) эмитентларга оригинаторлардан мол-мулк, жумладан кўчмас мулкни харид қилиш ва кейинчалик бундай мол-мулкни сотиш, шу жумладан, кўчмас мулкни оригинаторга молиявий ижара (лизинг)га бериш, шунингдек, шундай кўчмас мулкни харид қилиш мақсадида пул маблағларини хорижий давлатларга ўтказиш рухсат этилади;
в) суқуқ қимматли қоғозларини қайта сотиб олиш муддати тугашига қадар, аммо 2030 йилнинг 1 январидан кечиктирмасдан суқуқ қимматли қоғозларини чиқариш йўли билан молиялаштириш бўйича пилот лойиҳаси доирасида операциялар (фаолият) бўйича қуйидаги солиқ турлари ва тўловлардан оригинаторлар ва эмитентларни озод қилиш шаклидаги алоҳида солиққа тортиш тартибини назарда тутадиган махсус солиқ режими қўлланади:
- даромад солиғи;
- қўшимча қиймат солиғи.
- мол-мулк солиғи;
- ер солиғи;
- мол-мулк ва мулкий ҳуқуққа бўлган бенефициар мол-мулк ҳуқуқини бошқага ўтказишни давлат рўйхатидан ўтказиш билан боғлиқ тўлов ва солиқлар.
Аввалроқ Президент Ўзбекистонда масъулияти чекланган жамиятларга облигациялар чиқариш ҳуқуқини берувчи қонунни имзолаганди.
Изоҳ (0)