Тоғли Қорабоғда 27 сентябрь куни Озарбайжон ва Арманистон ўртасида ҳарбий низо қайтадан бошланди. Низони ким келтириб чиқаргани ҳозирча аниқ эмас. Ҳар икки томон ҳам бир-бирини иғвогарона хатти-ҳаракатлар ва вазиятни кескинлаштиришда айбламоқда, деб ёзмоқда Meduza.

Арманистонда умуммиллий сафарбарлик эълон қилинганидан сўнг Озарбайжонга қарши уруш учун Ереван кўчаларида тўплана бошлаган кўнгиллилар, 2020 йил 27 сентябрь.

Фото: Meduza

Якшанба куни тонгда тан олинмаган Тоғли Қорабоғ республикаси вакиллари пойтахт Степанакерт ва бошқа аҳоли пунктлари Озарбайжон тарафдан «Град» ялпи ўт очиш тизими орқали оммавий тарзда ўққа тутилгани ҳақида баёнот берди. Арманистон бош вазири Никол Пашинян Озарбайжон қўшинлари Тоғли Қорабоғ томон юриш бошлаганини маълум қилди.

Ўз навбатида Озарбайжон Мудофаа вазирлиги фронтбўйи ҳудудида жойлашган қишлоқлар ва Озарбайжон армияси марраларини ўққа тутиш орқали Арманистон қуролли кучлари «кенг миқёсли провокацияни амалга оширгани»ни билдирди. Шу муносабат билан расмий Боку қарши ҳужум операцияларини ўтказиш ҳақида қарор қабул қилган. Жанговар ҳаракатларга ракета-артиллерия қўшинлари ва авиация қўлловидаги танк бўлинмалари жалб этилган.

Арманистон Қорабоғдаги вазият кескинлашуви ортидан бутун мамлакатда ҳарбий ҳолат ва умуммиллий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Тан олинмаган Тоғли Қорабоғ республикаси президенти Араик Арутюнян ҳам худди шундай чоралар кўрилишини маълум қилди. Озарбайжон эса умуммиллий сафарбарликка ҳожат йўқлиги, мамлакат армияси тўлиқ шай ҳолатда эканини билдирди. Шунга қарамай, мамлакат парламенти бир қатор шаҳар ва туманларда ҳарбий ҳолат жорий этиш ҳақида қарор чиқарган.

Харита: Al Jazeera

Озарбайжон томони Тоғли Қорабоғдаги тўқнашувлар давомида арман ҳарбийларининг мудофаа чизиғини ёриб ўтиб, еттита қишлоқ устидан назорат ўрнатганини эълон қилди. Арманистон Мудофаа вазирлиги ушбу маълумотларни ахборот провокацияси деб атади. Расмий Степанакерт чегарадаги вазият назорат остида экани, мудофаа чизиғи ёриб ўтилгани ҳақидаги баёнотлар эса ёлғон эканини таъкидламоқда. Расмий Ереван маълумотларига кўра, тўқнашувлар давомида Озарбайжон тўртта вертолёт, 15 та дрон, 10 та танк ва пиёдаларнинг жанговар машинаси (БМП) йўқотган. Боку бу маълумотларни тасдиқламаяпти.

Қорабоғдаги Озарбайжон ҳарбий техникасининг ўққа тутилиши (видео Арманистон Мудофаа вазирлиги томонидан тарқатилган):

Қорабоғдаги Арманистон ҳарбий техникасининг ўққа тутилиши (видео Озарбайжон Мудофаа вазирлиги томонидан тарқатилган):

Ҳар иккала томон ҳам ўққа тутишлар ва ҳарбий ҳаракатлар оқибатида қурбонлар ва яраланганлар борлигини маълум қилди, уларнинг сони аниқланмоқда. Арманистон Мудофаа вазирлигининг қайд этишича, чегарадаги аҳоли пунктларидан ташқари, Арманистон шимоли-шарқидаги Варденис шаҳри ҳам ўққа тутилган. Тоғли Қорабоғ вакилларининг маълум қилишича, якшанба куни камида 10 ҳарбий хизматчи ва икки нафар тинч аҳоли вакили ҳалок бўлган, яна ўнлаб одамлар яраланган. Боку эса арманларнинг ўққа тутишлари оқибатида 14 киши яраланганини билдирди.

Озарбайжон президенти Илҳом Алиев давлат телевидениеси орқали қилган чиқишида Қорабоғдаги операция давомида «душманнинг жонли кучи ва ҳарбий техникасига катта зарар етказилгани»ни айтиб ўтди. Унинг сўзларига кўра, Арманистоннинг ҳарбий провокацияси олдиндан режалаштирилган ва Ереван бунга узоқ вақт тайёргарлик кўрган. Алиев қарши ҳужум операцияси «Озарбайжон ерлари оккупациясига, ва ниҳоят, барҳам бериши»га ишонч билдирди.

Кўплаб хорижий мамлакатларнинг вакиллари Тоғли Қорабоғдаги тўқнашувларни тўхтатиш ташаббуси билан чиқиш қилишга улгурди. Хусусан, Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров 27 сентябрнинг ўзида арманистонлик ва озарбайжонлик ҳамкасблари билан телефон орқали боғланиб, низолашувчи томонларни «зудлик билан ўт очишни тўхтатиш ва вазиятни барқарорлаштириш учун музокаралар столига ўтириш»га чақирган; НАТО ва Эрон ҳам шундай чақириқ билан чиққан. Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўғон Тоғли Қорабоғ низосида Озарбайжон тарафда бўлишга ваъда берди. Арманистон бош вазири Никол Пашинян эса халқаро ҳамжамиятдан Туркиянинг ушбу низога аралашувининг олдини олишга чақирди.

Озарбайжон ва Арманистон чегарасидаги одамлар ўлимига сабаб бўлган бундан аввалги жиддий отишмалар июль ойида юз берган эди. Шундан сўнг озарбайжонликлар ва арманлар ўртасидаги тўқнашувлар ушбу икки мамлакатдан ташқарида, хусусан, Москвада қайд этилган эди.