Ўзбекистонда 2019 йил 1 октябрдан яқин қариндошлар ўртасида нотариал тасдиқланган автоишончнома бекор қилинади

Президент Шавкат Мирзиёев томонидан имзоланган «Ўзбекистон Республикасида нотариат тизимини тубдан ислоҳ қилиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги фармонга мувофиқ, Ўзбекистонда 2019 йил 1 октябрдан бошлаб яқин қариндошлар ўртасида нотариал тасдиқланган автоишончнома бекор қилинади. Бу ўзбекистонлик автоҳаваскорлар томонидан узоқ кутилган янгиликдир.

«Менинг фикрим»да 14 мингдан ортиқ овоз тўплаган истак

«Менинг фикрим» жамоавий мурожаатлар порталига 2018 йил 14 октябрь куни фуқаро Амирбек Кенжаев томонидан «Автотранспорт воситасидан фойдаланишда яқин қариндошлар учун ишончнома олиш тизимини бекор қилиш» тўғрисида петиция қолдирилган эди (петиция 2019 йил 2 январида Олий Мажлис Қонунчилик палатаси томонидан кўриб чиқилиши учун етарли — 10 мингта овоз тўплаган эди).

Унда, жумладан, шундай дейилади:

«Машинаси бор одамлар яхши билади. Бизда шундай тартиб белгиланганки, оила аъзолари, яқин қариндошлар бир-бирининг машинасидан махсус ишончномасиз фойдалана олмайди. Соддароқ айтсак, битта уйда, ҳовлида яшасак ҳам мен отамнинг, отам менинг номимга расмийлаштирилган автотранспортдан фойдаланиши учун анча вақт ва пул сарфлаб ишончнома олишимиз шарт.

Ака-укалар, опа-сингиллар билан ҳам худди шундай аҳвол. Бу ҳам оилавий бюджетга зарар, ҳам ҳужжат тайёрлаш учун кўп вақт сарфлайсиз. Бегона одамларга ишончнома беришни тушуниш мумкиндир, лекин ота-она боласи, ака-ука, опа-сингил бир-бирига ишончнома бериши, очиғини айтсак қадриятларимизга ҳам, менталитетимизга ҳам тўғри келмайди.

1990 йилларда машина ўғирлаш билан боғлиқ воқеалар кўп эди. Балки ўша пайтда бу тизим ўзини оқлагандир. Лекин ҳозиргидай юртимиз инновацион жиҳатдан ривожланиб бораётган, «Хавфсиз шаҳар» тизими ишга туширилган, йўлларимизда видеокамералар ишлаб турган пайтда бунақа ишончнома бериш тартибига зарурат бормикан?

Автотранспорт воситаларидан фойдаланишда яқин қариндошларнинг бир-бирига ишончнома бериш тартибини бекор қилиш керак. Бу ортиқча қоғозбозликнинг олдини олади, оилавий бюджетга ҳам ёрдам бўлади. Ҳам ортиқча оворагарчиликларнинг олди олинади».

Кейинроқ, 2019 йил баҳорида ушбу жамоавий мурожаат Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг Мудофаа ва хавфсизлик масалалари қўмитаси томонидан ўрганилгани, фуқароларга қулайлик яратиш мақсадида яқин қариндошлар ўртасида автотранспорт воситасини ишончномасиз бошқарганлик учун маъмурий жавобгарликни бекор қилишни назарда тутувчи қонун лойиҳаси ишлаб чиқилгани маълум бўлди.

Қўмита АҚШ, Австрия, Бельгия, Буюк Британия, Германия, Голландия, Польша, Франция, Чехия, Швейцария, Қозоғистон, Қирғизистон, Молдова каби мамлакатларда транспорт воситасини бошқариш учун ишончнома талаб этилмаслиги, балки суғурта полиси транспорт воситасини бошқариш учун кифоя қилишини қайд этиб ўтган эди.

Қўмита қарори эълон қилингач, ижтимоий тармоқларда автотранспорт воситасидан фойдаланишда яқин қариндошлар учун ишончнома олиш тизимининг бекор қилингани ҳақида хабарлар тарқалиб кетган ва «Менинг фикрим» портали бу хабарларни рад этиб чиқишга мажбур бўлган эди.

Қариндошлар ўртасидаги автоишончномалардан давлат қанча пул ишлаган?

Ўзбекистонда 2018 йилда автотранспорт воситаларини бошқариш ва тасарруф этиш бўйича нотариал тасдиқланган ишончномалар сони 670 мингдан (уларнинг 343 мингтаси яқин қариндошлар ўртасида) ошиб, улардан жами 222,7 миллиард сўм давлат божи ундирилган (шундан 31,8 миллиард сўм яқин қариндошлардан), герб йиғими эса 19,3 миллиард сўм (9,8 миллиард сўм яқин қариндошлардан)ни ташкил этган.