Koronavirusning turli shtammlari ko‘payayotgan hozirgi vaqtda homilador ayollarning kasallikni yuqtirish xavfi qanday? Virus homilaga ta’sir qiladimi? Ona va bolani yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan asoratlardan qanday himoya qilish mumkin? Ushbu va boshqa savollarga Rossiya Federal tadqiqot markazining akusher-ginekologi Irina Zakaryan javob beradi.
Foto: Getty Images
Fikrlar ikkiga bo‘lingan
COVID-19’ning homilaga ta’siri to‘g‘risida hozircha aniq xulosalar mavjud emas: ba’zi shifokorlar xavotirlanishga hojat yo‘q deb hisoblashadi, ammo virus tug‘ilgandan so‘ng darhol bola tanasiga havo tomchilari bilan kirib borishi mumkin. Boshqa mutaxassislar o‘z-o‘zidan nafas olishni zo‘rg‘a o‘zlashtirgan bolaga yuqtirish xavfi yo‘q, ammo virus platsentaning shikastlanishi orqali uning qoniga tushishi mumkin degan nazariyani ilgari surmoqda.
Nima bo‘lsa ham, homiladorlik paytida mazkur infeksiya ona va bola uchun xavflidir. Ushbu davrda platsenta homilaning oziqlanishi va nafas olishining asosiy manbayi bo‘lib, unga ona tanasidan zarur moddalar va kislorod yetkazib beriladi. COVID-19’ning eng keng tarqalgan alomati nafas qisilishi ekanligini hisobga olib, bo‘lajak ona virus yuqtirganda qon va platsentaning kislorod bilan to‘yinganligi pasayadi degan xulosaga kelish mumkin.
1 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun koronavirus infeksiyasining muhim tahdidlari mavjud emasligini isbotlovchi tadqiqotlarga qaramay, ba’zi ma’lumotlarga ko‘ra, Rossiya amaliyotida COVID-19 bilan kasallangan har beshinchi bolaning yurak mushagiga zarar yetgan — bu xavfli asorat hisoblanadi.
Mavzuga doir: Homilador ayollar qachon skrining tekshiruvidan o‘tkaziladi hamda u orqali qanday kasalliklarni aniqlash mumkin?
Hatto pandemiya sharoitida ham homiladorlik va tug‘ish asoratlarsiz o‘tishi mumkin. Bolaning tug‘ilish davri, immunitetning pastligi, ortiqcha vazn va surunkali kasalliklarga qaraganda COVID-19 yuqishi xavfli emas. Shuning uchun homiladorlik va tug‘ruqqa tayyorgarlik ko‘rish uchun kompleks chora-tadbirlar muhimdir.
Tanaffus qiling
COVID-19 bilan kasallanganlar homiladorlikni rejalashtirishni 3 oydan 6 oygacha qoldirishlari lozim. Organizm tiklanishi uchun vaqt kerak. Reabilitatsiya davri kasallikning o‘zi va og‘irligiga, asoratlarning mavjudligiga bog‘liq. Homiladorlikni rejalashtirish masalasi bilan mutaxassis bilan maslahatlashing, shifokor kerakli tekshiruvlar to‘plamini tanlaydi va aniq tavsiyalar beradi.
Mavzuga doir: Koronavirusga qarshi vaksina olishdan oldin va keyin qancha muddat homiladorlikdan saqlanish kerak? Mutaxassis javob berdi
Emlash haqida
Foto: Getty Images
Homiladorlikni rejalashtirayotgan ayollar koronavirusga qarshi emlashdan voz kechmasligi kerak. Vaksinalarning reproduktiv qobiliyatga ta’siri haqidagi mavjud ilmiy ma’lumotlarga asoslanib, COVID-19 uchun ro‘yxatdan o‘tgan dorilarning hech biri kelajakdagi ona yoki homila uchun xavf tug‘dirmaydi degan xulosaga kelish mumkin. Bundan tashqari, koronavirus bilan kasallangan bo‘lsa, homiladorlik qiyin kechadi, shuning uchun infeksiyadan himoya qilish chorasini ko‘rish muhimdir. Avvalo, bu xavf guruhiga kiruvchi bemorlarga tegishli: semirish, surunkali o‘pka kasalliklari, qandli diabet, yurak-qon tomir kasalliklari va onkologiya, surunkali buyrak kasalliklari, jigar patologiyalari shular jumlasidan. Homiladorlikni rejalashtirish individual masala bo‘lgani uchun homiladorlikdan oldin emlash vaqti bo‘yicha qat’iy tavsiyalar mavjud emas. Ammo asoratlarning oldini olish uchun emlash mumkinligi haqida akusher-ginekolog bilan maslahatlashgan ma’qul.
Agar ayol homilador bo‘lib qolganini bilmasdan emlangan bo‘lsa, bu haqda shifokorga ham xabar berishi kerak. Xatarlarni bartaraf etish va yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan asoratlarning rivojlanishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun mutaxassis bemorning ahvoli to‘g‘risida to‘liq ma’lumotga ega bo‘lishi lozim.
