Saudiya Arabistoni AQSH bilan 200 ga yaqin MQ-9 dronlarini xarid qilish bo‘yicha muzokaralar olib bormoqda. Bu haqda ishlab chiqaruvchi General Atomics’ga tayanib, Breaking Defense nashri xabar berdi.
Kompaniya vakilining maʼlum qilishicha, Ar-Riyod va Vashington o‘rtasida 200 tagacha uchuvchisiz uchish qurilmalari sotib olish bo‘yicha muzokaralar uzoq vaqtdan beri davom etyapti. Mazkur bitim prezident Donald Trampning mamlakatga safari davomida e’lon qilingan 142 milliard dollarlik mudofaa shartnomasi doirasiga kiradi. Biroq Oq uy ushbu paketning aniq tafsilotlarini oshkor qilmagan.
Ma’lum qilinishicha, kelishuv MQ-9 oilasining SkyGuardian va SeaGuardian kabi turli modellarini o‘z ichiga olishi mumkin. General Atomics vakili shartnoma “Qo‘shma Shtatlarda 46 mingga yaqin ish o‘rni yaratishi va milliy iqtisodiyotga katta ta’sir ko‘rsatishi”ni ta’kidlagan.
Mazkur kelishuv Donald Trampning Fors ko‘rfaziga tashrifi bilan bog‘lanayotgan bo‘lsa-da, muzokaralar ancha oldin boshlangan. Kompaniya prezidenti Devid Aleksandr 2024-yili saudlar bilan muzokaralarga to‘xtalib, uni kompaniya tarixidagi “eng yirik xalqaro bitim” deb atagan edi.
Birlashgan Arab Amirliklaridagi Rabdan xavfsizlik va mudofaa instituti katta tadqiqotchisi Kristian Aleksandr Ar-Riyod yirik sondagi uchuvchisiz uchish qurilmalarini sotib olayotganiga diqqat qaratdi. Uning ta’kidlashicha, bu Saudiya harbiy doktrinasi va razvedka infratuzilmasida keng ko‘lamli islohot rejalashtirilayotganidan dalolat beradi.
“Bunday katta raqamlar nafaqat taktik, balki strategik maqsadlarga yo‘naltirilgan: butun mamlakat hududini qamrab olish, mintaqaviy tahdidlarni jilovlash, razvedka va zarbdor tizimlarni dronlarga asoslab, qatlamli shaklda qurish rejalashtirilmoqda”, degan u.
Tadqiqotchining bitim Saudiya Arabistoni AQSH dron tizimlariga qayta ustuvorlik berayotganining siyosiy ishorasi ekanini ham qo‘shimcha qilgan. Boisi mamlakat avvalroq Xitoyning Wing Loong va Turkiyaning Bayraktar TB2 dronlariga qiziqish bildirgan edi.
Biroq mazkur voqea MQ-9 dronlarining ishonchliligi savol ostiga olingan paytga to‘g‘ri keldi. Ommaviy axborot vositalarida tarqalgan xabarlarga ko‘ra, Yaman husiylari so‘nggi 6 hafta ichida AQSH kuchlariga tegishli 7 ta uchuvchisiz uchish qurilmasini urib tushirgan. 2023-yilning 7-oktyabr voqealaridan buyon esa umumiy hisobda 21 ta dron safdan chiqarilgan.
Mustaqil tadqiqotchi Yakopo Maria Mazzukko MQ-9 droni mintaqa uchun yirik qiymatga ega platforma bo‘lib qolayotganini, biroq havo mudofaa tizimlari uchun zaifligini ta’kidladi. U Yaman husiylari Rossiya va Xitoy kabi davlatlardan farqli, ilg‘or tizimlarga ega emasligiga ishora qilgan.
Tadqiqotchilar fikricha, Saudiya Arabistoni MQ-9 dronlaridan chegara patruli, qiruvchi samolyotlar uchun nishonlarni belgilash, quruqlikdagi qo‘shinlar uchun razvedka ma’lumotlari to‘plash kabi missiyalarda foydalanadi.
Izoh (0)