АҚШ президенти 6 та урушни тўхтатганини даъво қилди. Аслидачи?

АҚШ президенти Дональд Трамп Россия–Украина урушига воситачилик қилишга уринаётган бир пайтда ўзининг “тинчлик ўрнатиш” борасидаги тажрибасини кўп бора тилга олди. Хусусан, у шу пайтгача 6 дан ортиқ урушни тугатганини таъкидламоқда. Хўш, аслидачи? Трамп аслида нечта урушни тугатишга ҳисса қўшган? Қуйида у тинчлик сулҳига воситачилик қилган урушлар ҳақида сўз боради.

Дональд Трамп 18 август куни Оқ уйда ўтказилган матбуот анжуманида шундай деган:

Мен 6 та урушни тугатдим… буларнинг бирортасида ҳатто “ўт очишни тўхтатиш” сўзи тилга олинмаган.

У орадан бир кун ўтиб, бу рақамни 7 та дея оширган. Унинг маъмурияти эса президентни “тинчликпарвар бош қўмондон” деб атаб, Нобель тинчлик мукофотига лойиқ эканини таъкидламоқда. Бироқ BBC нашри Трамп рўйхатга киритган урушларнинг кўпчилиги қисқа муддатли тўқнашувлар бўлгани, айрим келишувларнинг эса узоққа чўзилиши даргумон эканини қайд этган. Қуйида Трамп тугатдим деб даъво қилган урушлар келтирилган (тинчлик келишуви санаси билан):

1. Исроил ва Эрон (23 июнь, 2025): 12 кунлик тўқнашувда АҚШнинг Эронга зарбаси жангларнинг тез тугашига сабаб бўлган. Бироқ мутахассислар бу “уруш тугаши” эмас, балки вақтинчалик сулҳ дея баҳоламоқда.
2. Ҳиндистон ва Покистон (10 май, 2025): Кашмир можаросида Трамп “кеча-ю кундуз музокаралардан сўнг ўт очишни тўхтатишга эришдим”, деб даъво қилган. Исломобод миннатдорчилик билдирган, аммо Деҳли АҚШнинг воситачилигини рад этиб келмоқда.
3. Руанда ва Конго Демократик Республикаси (27 июнь, 2025): Вашингтонда имзоланган сулҳга қарамай, жанглар ҳануз давом этмоқда.
4. Таиланд ва Камбоджа (28 июль, 2025): чегарадаги қисқа тўқнашувдан сўнг томонлар музокараларда келишувга эришган. Бунда АҚШнинг савдо борасидаги босими ҳам рол ўйнаган.
5. Арманистон ва Озарбайжон (8 август, 2025): Оқ уйдаги имзолаш маросими тинчлик келишувини тезлаштиргани айтилмоқда, аммо минтақада барқарор тинчлик ҳануз кафолатланган эмас.
6. Миср ва Эфиопия: Нил дарёси устидаги баҳсда Трамп воситачи сифатида қатнашган, лекин бу ерда расман уруш бўлмаган.
7. Сербия ва Косово (2020): Трамп икки томон “уруш бошламоқчи бўлганди, уларни мен тўхтатдим”, деб даъво қилган. Аслида улар жанг қилмаган, шунчаки сиёсий келишмовчиликлар мавжуд бўлган.

Мутахассисларнинг фикрича, Трампнинг айрим ҳоллардаги кескин баёнотлари музокараларга туртки берган бўлса-да, уруш тугатилиши ҳақидаги иддаолар кўпинча бўрттирилган.